Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 10:19

« Poprzedni Następny »


Uzdrawianie kryształami


Steven Novella 2019-09-26


Skoro wiara w płaską ziemię może powrócić, tak samo może powrócić uzdrawianie kryształami. Popularność tej czystej pseudonauki spod znaku “wellness” wzbierała w ostatnich kilku latach, a obecnie jest wielomiliardowym przemysłem. Ta rosnąca popularność częściowo jest zasługą Goop, ale także zawdzięczamy ją ogólnemu przypływowi wierzeń new age.


Sondaż Pew z 2018 roku
 pokazał, że 62% dorosłych w USA wierzy w przynajmniej jedno z twierdzeń New Age (takich jak to, że duchowa energia może istnieć w fizycznych obiektach, istnieją zjawiska parapsychologiczne, reinkarnacja jest faktem, astrologia działa). Dotyczy to zarówno tych, którzy uważają się za członków religii głównego nurtu, jak i tych, którzy takimi członkami nie są (chociaż grupą o najniższym odsetku wyznawców New Age byli ateiści stanowiąc 22%).  Nowoczesne zjawisko wiary w uzdrawianie kryształami datuje się na lata 1970. W końcu wyszły z mody, jak sądzę dlatego, że stały się symbolem głupawego nonsensu new age. Obecnie jednak ta wiara, którą stara szkoła sceptyków obaliła w latach 1970. i 1980., a potem zapomniała przez jedno pokolenie, znowu powraca.


Leczenie kryształami ma wiele cech charakterystycznych pseudonauki alternatywnej medycyny i jest tylko jeszcze jednym przejawem wielu wspólnych wątków. Jest to rodzaj bioenergoterapii. Orędownicy twierdzą, że różne rodzaje kryształów albo zawierają, wzmacniają, przyciągają bądź odpychają różne rodzaje energii. Podobnie jak w bioenergoterapii nie mówimy o żadnym rodzaju rzeczywistej energii, którą fizycy mogą zidentyfikować lub zmierzyć. Tej energii nie przewiduje standardowy model fizyki cząstek elementarnych i nie przewiduje się, że Wielki Zderzacz Hadronów znajdzie jakąś siłę przenoszącą cząstki związane z energią kryształów. Nie ma bosonu Higgsa w bioenergoterapii.  


”Energia” w bioenergoterapii jest czysto metaforyczna i mityczna. Orędownicy twierdzą, że jest to energia „duchowa”, co jest po prostu sposobem powiedzenia, że ta energia nie ma żadnych fizycznych właściwości, które można wykryć i dlatego jest poza dziedziną odkryć nauki. Równocześnie jednak twierdzą, że ta tajemnicza „energia” może wpłynąć na żywe istoty, co jest wewnętrzną sprzecznością u samego sedna tej wiary.  


Powoływanie się na niedającą się wykryć ”energię”, bez definiowania jej w żaden dający się przetestować sposób i podawanie tego jako wyjaśnienia, jest powszechną taktyką pseudonauki. Rodzaje bioenergoterapii obejmują chiropraktykę, Reiki, akupunkturę, uzdrawiający dotyk i jest  to dobra sztuczka dla każdej innej terapii, której brak wiarygodnego mechanizmu.  

 

Skąd wiadomo, jakiego rodzaju kryształu użyć do danego problemu, jak masz? Możesz znaleźć wiele poradników, które posługują się charakterystycznym standardem CAM - “Można użyć”, “Często używa się” lub „Wiadomo, że”. I tyle. Nie ma wsparcia w teorii ani w dowodach. To jest odpowiednik rodzica, który mówi: „Bo ja tak powiedziałem”. To jest ilustracja ludzkiej tendencji do wymyślania systemu wyjaśniającego i rozwijania go. Jesteśmy dobrzy w znajdowaniu wzorów i wynalazczy w wymyślaniu wyjaśnień. Historia pseudomedycyny pełna jest takich systemów, skomplikowanych i szczegółowych, ale ostatecznie nie opartych na niczym. Te systemy zaczynają żyć własnym życiem, stają się kulturą, a potem autorytatywną „wiedzą” – ale one także są fałszywą iluzją wiedzy.

 

Niektóre z twierdzeń opierają się na innym częstym wątku w alternatywnych systemach – zabobonie magii sympatycznej. Jest to idea, że coś będzie miało skutek sugerowany przez to, jak wygląda. A więc orzechy włoskie muszą być dobre dla mózgu, bo wyglądają trochę jak mózg. Jedna z tradycji homeopatii całkowicie opiera się na sympatycznej magii. Ten związek występuje także w wielu tradycyjnych środkach leczniczych.  


W uzdrawianiu kryształami kwarc różowy ”jest często używany do przyciągania i podtrzymywania miłości, jak również do ochrony zwiazku”. Oczywiście, że jest – jest różowy, więc musi być wypełniony energią miłości. Podczas gdy kryształ obsydianu chroni cię przed mrocznymi cechami – uzależnienia, strachu, niepokoju i gniewu – przez działanie „jak zwierciadło twojego wewnętrznego ja”. Jest czarny, a więc musi mieć do czynienia z negatywną energią. To jest metafora, nie zaś rzeczywistość.  


Rzecznicy uzdrawiania kryształami popełniają również błąd logiczny „argumentum ad traditionem”.


Często wskazują, że niektóre starożytne mumie egipskie były pochowane z kryształami. Abstrahując od trudności interpretowania tego, co dokładnie wierzyły starożytne kultury – co to ma za znaczenie? Starożytne społeczeństwa wierzyły w mnóstwo magii. Doprawdy nie jest to uzasadnienie do stosowania pijawek lub upuszczania krwi.   


Niestety, szał uzdrawiania kryształami ma inną wspólną cechę z innymi systemami alternatywnej medycyny – kiedy dokopiesz się do dna łańcucha podaży, nie zobaczysz ładnego obrazka. Tradycyjna Chińska Medycyna handluje częściami zagrożonych gatunków zwierząt. Łańcuch podaży suplementów także jest wysoce podejrzany z marną kontrolą jakości. Kiedy twój produkt opiera się całkowicie na pseudonauce, nie oczekuj etyki i rygorystycznych kontroli w tym przemyśle.  

 

Z kryształami problemem jest eksploatacja populacji w miejscach, gdzie znajdują się największe na świecie złoża minerałów. ”Guardian” podaje szczegóły, skupiając się na miejscach takich jak Madagaskar, gdzie przemysł wydobywczy jest marnie regulowany. Robotnicy borykają się z pyłem mineralnym i katastrofami w kopalniach. Należą do najniżej na świecie opłacanych robotników i żyją w strasznych warunkach. To jest kryształowy odpowiednik krwawych diamentów. I to wszystko karmi eksplodujący przemysł uzdrawiania kryształami, co jeszcze pogarsza sytuację.  

 

Na koniec może was zdziwić informacja, że faktycznie było badanie uzdrawiania kryształami. W 2001 roku Chris French wykonał podwójnie ślepe badanie z 80 uczestnikami, medytującymi albo z prawdziwym kryształem kwarcu, albo z podrobionym kryształem kwarcu. Był tam efekt placebo i uczestnicy czuli to, co spodziewali się czuć – ciepło, mrowienie lub ogólne poczucie dobrostanu. Nie byli jednak w stanie rozróżnić między kryształami i efekty prawdziwych i fałszywych kryształów były takie same, co wskazuje wyłącznie na placebo.

 

Oczywiście, takie dowody będą miały zerowy wpływ na przemysł uzdrawiania kryształami, który nie opiera się na logice ani dowodach. Przemysł wellness zasadniczo sprzedaje efekty placebo, filozofię i styl życia. Nie sprzedają nauki. Uzdrawianie kryształami jest tego doskonałym przejawem.  


Crystal Healing

Science-based Medicine, 18 września 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk