Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 22:51

« Poprzedni Następny »


To trzeba mieć pecha, czyli dwa w jednym (nie tylko) jajowodzie


Paulina Łopatniuk 2016-10-08

Tej macicy niestety nie udało się uratować, zaśniad wygrał – niezbędny był zabieg chirurgiczny; zdjęcie z kolekcji prywatnej, dostarczone przez koleżankę patolożkę. 
Tej macicy niestety nie udało się uratować, zaśniad wygrał – niezbędny był zabieg chirurgiczny; zdjęcie z kolekcji prywatnej, dostarczone przez koleżankę patolożkę.

 



Jedną z najpopularniejszych u patologów notek jest ta o zaśniadach. Potencjalnie zabójcze dla nosicielki bąbelki poczęte budzą emocje – wszak od kiedy w debacie publicznej medycznie poprawne zarodki i płody zastępowane są coraz zajadlej przez “dzieci poczęte”, coraz bardziej tymczasowo bytujący w macicy lokator/ka miast swych rzeczywistych parametrów przyjmuje w masowej wyobraźni postać słodkiego niczym kilogram krówek podlanych melasą różowego bobasa. Że fotki tego bobasa ochoczo przedstawiane przez pewne ruchy ideologiczne same nader często pochodzą ze źródeł o wątpliwej rzetelności, to już insza rzecz.


Maleńki człowieczek wewnątrz plemnika; Nicolaas Hartsoeker, 1695; domena publiczna, za Wikipedią
Maleńki człowieczek wewnątrz plemnika; Nicolaas Hartsoeker, 1695; domena publiczna, za Wikipedią

Grunt, że działają, kształtując społeczną imaginację tak skutecznie, że można niekiedy nieomalże zacząć się lękać, iż niedługo już trudno będzie wytłumaczyć, że nie, zarodek nie jest takim małym homunkulusem, jak w koncepcjach preformistów. Że na początku może nie mieć rączek, nóżek i paluszków. Że niekiedy zresztą może nie mieć nawet głowy, by nie wspominać już o najrozmaitszych żywotnie istotnych organach.


Bąbelki widoczne w dnie rozerwanej macicy; Sinha et al, http://tinyurl.com/hv2ax7o
Bąbelki widoczne w dnie rozerwanej macicy; Sinha et al, http://tinyurl.com/hv2ax7o

Że czasem zresztą to, co powstanie w przebiegu zapłodnienia, nigdy bobasem (nawet takim bezgłowym) się nie stanie, pozostając – jak przy zaśniadzie właśnie – masą przypominających kiść winogron bąbli mogących rozerwać ciężarnej macicę bądź przekształcić się w postać inwazyjną, przerzutować, zaowocować rozwojem nowotworu złośliwego.


Mniej emocji budzi kwestia ciąży pozamacicznej, rzecz dramatyczna, owszem, powszechniej jednak kojarzona i jakoś tak bardziej oswojona medialnie. Straszna rzecz, wszyscy żałujemy, współczujemy, ale leczymy, by ratować życie ciężarnej, prawda? No oby. Bo gdy się uważnie wczytać w niektóre opowieści, wywiady, relacje, opinie teologiczne czy raporty naukowe, może się nam zrobić nieco nieswojo. Posłuchajcie zresztą sami profesora Dębskiego

W szpitalu, w którym kiedyś pracowałem, był ksiądz, który chodził po oddziale ginekologii i namawiał pacjentki z ciążą pozamaciczną, żeby się wypisywały ze szpitala i nie poddawały laparoskopii i usunięciu tej nieprawidłowo zlokalizowanej ciąży. (…) Groził im sądem ostatecznym i piekłem. (…) A ja się bałem, że któraś się rzeczywiście wypisze i jej w domu pęknie jajowód, wykrwawi się i umrze.


Niektórzy lekarze ze względów religijnych wolą czekać niż operować; “Gość Niedzielny”, http://gosc.pl/doc/802090.Kosciol-kobiet-nie-zabija/2
Niektórzy lekarze ze względów religijnych wolą czekać niż operować; “Gość Niedzielny”, http://gosc.pl/doc/802090.Kosciol-kobiet-nie-zabija/2

 

Nie potrafię sobie wyobrazić sytuacji, żeby proponował takie postępowanie lekarz, ale niestety, słyszałem o takich przypadkach. Taki lekarz “z sumieniem” czekał na to krwawienie do brzucha i przystępował do działania dopiero, kiedy było zagrożone życie matki. Takiego sposobu postępowania nie opisano w żadnych rekomendacjach na świecie. Co ciekawe, to “sumienie” w ogóle nie brało pod uwagę cierpienia matki. Nie ma dla niego znaczenia, że kobieta w wyniku jego braku działania może umrzeć. (…) O zgonach pacjentek na szczęście nie słyszałem, ale o zwlekaniu z leczeniem – tak. I to nie raz. Mówi się nawet o całym szpitalu, w którym lekarze byli sterroryzowani sumieniem dyrektora. Czekanie aż ciąża w jajowodzie, ciąża pozamaciczna dokona destrukcji w ciele kobiety, jest z jednej strony niemoralne, z drugiej niezgodne ze sztuką wykonywania zawodu. Kiedyś nawet występowałem w pewnym programie z panią doktor, która otwarcie przyznawała, że sumienie jej nie pozwala naruszyć ciąży w jajowodzie.

Jak sympatycznie. Tylko trochę strach trafić potem do szpitala. Nic to jednak, nie o tym wszak dzisiaj miałam pisać.


Zaśniad potrafi się zagnieździć także w jajowodzie; CC-BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3361201/
Zaśniad potrafi się zagnieździć także w jajowodzie; CC-BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3361201/

Zaśniady są na szczęście patologią dość rzadką, ciąże pozamaciczne (choć dużo częstsze –  mniej więcej dwa przypadki na sto) również nie są zjawiskiem masowym, cóż jednak powiedzieć o połączeniu tych przypadłości? Tak, dobrze rozumiecie. Bingo. Zabłąkany pośród fałdów jajowodu owoc zapłodnienia (produkt koncepcji, jak to zdarzyło mi się kiedyś wyczytać na jednym ze skierowań ginekologicznych) może okazać się pechowy nie tylko lokalizacyjnie, niefortunna bywa także sama jego struktura fizyczna (i – jeśli by zawierzyć teologom – duchowa). Bąbelkom również zdarza się zagnieżdżać poza macicą. Z całym dobrodziejstwem skutków obciążonego obiema tymi patologiami “stanu błogosławionego”.


Usunięcie jajowodu z ektopową ciażą zaśniadową (zaśniad częściowy); CC-BY, https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/mjms.2013.6.issue-2/mjms.1857-5773.2013.0294/mjms.1857-5773.2013.0294.xml
Usunięcie jajowodu z ektopową ciażą zaśniadową (zaśniad częściowy); CC-BY, https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/mjms.2013.6.issue-2/mjms.1857-5773.2013.0294/mjms.1857-5773.2013.0294.xml

Zaśniadowe ciąże ektopowe to prawdziwa kumulacja pecha. Totolotek nieszczęścia. Mówi się o jednym, może dwóch przypadkach na milion. Zwykle – jak to ciąże pozamaciczne – dotyczą jajowodów, choć, bynajmniej, nie tylko. Potrafią trafić wszędzie tam, gdzie daje radę dotrzeć i zdrowy zarodek. Jajnik? Proszę bardzo. Szyjka macicy? Czemu nie. Pamiętacie pozamaciczne ciąże brzuszne? Zarodki, które pobłądziły gdzieś w jamie brzusznej i przycupnęły pod wątroba czy przyczepiły do jelita? Tak, zaśniady też tak potrafią. I w takiej pozamacicznej lokalizacji potrafią narobić szkód nie mniejszych wcale niż gdy umoszczą się, jak to zwykle bywa, w narządzie bardziej do celów reprodukcyjnych przystosowanym.


Zatem tak, poza tym, że – jak to w ciąży pozamacicznej – może dojść do pęknięcia jajowodu na przykład, taki zaśniad również poza macicą potrafi dać początek bardziej niźli sam zaśniad groźnym postaciom choroby trofoblastycznej, kosmówczkowi chociażby. Choriocarcinoma w jajniku to nie czcza hipoteza, ale zjawisko – mimo całej swej rzadkości – całkiem realne. Journal of reproductive medicine nie tak znowuż dawno opisywał przypadek pacjentki, która trzy lata po zlokalizowanej w jajniku ciąży zaśniadowej wróciła do szpitala z krwiopluciem i krwawieniami z pochwy. Jeśli przemknęły wam przez myśl przerzuty przegapionego wcześniej kosmówczaka, trafiliście/trafiłyście w dziesiątkę. Przerzuty w płucach i przerzuty w pochwie. Na szczęście chemioterapia pomogła. I nie był to wcale przypadek jedyny. Przerzuty w jelicie? Proszę. Powikłane krwotokiem z przewodu pokarmowego zresztą. Zaśniady bywają naprawdę groźne.


Przerzuty w jelicie? Proszę bardzo. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20392142
Przerzuty w jelicie? Proszę bardzo. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20392142

By rzecz zakończyć pozytywnym akcentem i nie dawać asumptu do narzekań, że w kwestiach reprodukcyjnych patolodzy straszą li tylko i opowiadają koszmary, warto wspomnieć, że zdarzają się i pozytywne opowieści, szczęśliwe zakończenia historii w swej osnowie raczej przykrych. Słyszeliście kiedyś o zjawisku zwanym ciążą heterotopową? Pewnie większość z was nie. To niszowe zarówno zjawisko, jak i termin. Zdarza się, otóż, że obok ciąży pozamacicznej jednocześnie w zupełnie prawidłowym dla ciąży miejscu, wewnątrz macicy, rozwija się druga, zupełnie zdrowa (przynajmniej zazwyczaj, bo i tu trafiają się wyjątki) ciąża. Ot, bliźnięta. Niejednojajowe i nierównomiernie obdarzone pechem. W tym konkretnym przypadku pechem szczególnym, bo prócz umiejscowienia w jajowodzie ciąża ektopowa okazała się – zgodnie z linią przewodnią naszego tekstu – ciążą zaśniadową. Zaśniad był zaśniadem częściowym, czyli prócz części bąbelkowej zawierał także obciążony ciężkimi wadami płód (mniej więcej jedenastotygodniowy). A gdzie tu obiecany aspekt pozytywny? Rzecz brzmi mało optymistycznie, nieprawdaż? Na szczęście medycy, którzy zaopiekowali się ciężarną dwudziestoośmiolatką poradzili sobie z tym huraganem nieszczęść.


Nie zawsze interwencje chirurgiczne w podobnych przypadkach wieńczy sukces, tym razem jednak udało się usunąć zaśniadowego intruza z jajowodu, pozwalając na kontynuację ciąży i dalszy rozwój zdrowego płodu zgodnie z wolą ciężarnej. To chyba można nazwać happy endem


(Przypominam tylko, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)


Literatura:

Rare Presentation of Chorioadenoma Destruens as Acute Haemoperitoneum Mimicking Ruptured Ectopic Pregnancy. M Sinha, R Kaur, R Gupta, R Rani, A Aggarwal; Kathmandu University Medical Journal (KUMJ) 2014;12(48):288-91

A case of true tubal hydatidiform mole and literature review. A Siozos, A Sriemevan; BMJ Case Reports 2010;2010:bcr0720092123

Ectopic Molar Pregnancy: A Rare Entity. T Borah, V Raphael, S Panda, P Saharia; Journal of Reproduction & Infertility 2010;11(3):201-203

 Ectopic molar pregnancy: a case report. N Bousfiha, S ErarhayS, A Louba, H Saadi, C Bouchikhi, A Banani, H El Fatemi, M Sekkal, A Laamarti; The Pan African Medical Journal 2012;11:63

Ectopic Molar Pregnancy: Diagnostic Efficacy of Magnetic Resonance Imaging and Review of the Literature. Y Yamada, S Ohira, T Yamazaki, T Shiozawa; Case Reports in Obstetrics and Gynecology 2016;2016:7618631

Bilateral tubal ectopic pregnancies: A report of two cases. JN Eze, JA Obuna, BN Ejikeme; Annals of African Medicine 2011;11(2):112-5

Primary Tubal Choriocarcinoma Presented as Ruptured Ectopic Pregnancy. E Karaman, O Çetin, A Kolusari, I Bayram; Journal of Clinical and Diagnostic Research: JCDR 2015;9(9):QD17-QD18

Ectopic molar pregnancy in a cesarean scar. CF Wu, CY Hsu, CP Chen; Taiwanese Journal of Obstetrics & Gynecology 2006;45(4):343-5

Cesarean scar molar pregnancy. JK Ko, Wan HL, SF Ngu, VY Cheung, EH Ng; Obstetrics & Gynecology 2012;119(2 Pt 2):449-51

Choriocarcinoma following ovarian hydatidiform mole: a case report. U Joneborg U, N Papadogiannakis, G Lindell, L Marions; Journal of Reproductive Medicine 2011;56(11-12):511-4

Cervical partial hydatidiform molar pregnancy. H Aytan, AC Caliskan, F Demirturk, RD Koseoglu, B Acu; Gynecologic and Obstetric Investion 2008;66(2):142-4

 A Very Rare Case of Heterotopic Pregnancy in Natural Conception with Ectopic Pregnancy as Partial Mole! V Vaishnav; Journal of Obstetrics and Gynaecology of India 2014;64(6):433-435

 



Paulina Łopatniuk


Lekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk