Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 14:41

« Poprzedni Następny »


Symboliczny sceptycyzm w sprawie egzorcyzmów


Steven Novella 2017-08-29


Kilka miesięcy temu dziennikarz John Blake, który pisał artykuł o egzorcyzmach, przeprowadził ze mną wywiad. Artykuł jest teraz opublikowanyi obawiam się, że jest w najwyższym stopniu rozczarowujący.


Tekst w większości poświęcony jest dr Richardowi Gallagherowi, wykształconemu w Yale psychiatrze, który wierzy w demoniczne opętanie. Gallagher jest dla dziennikarza jak kocimiętka dla kota – ktoś z kwalifikacjami i fantastyczną opowieścią. Czy demoniczne opętanie jest rzeczywiste? Ten psychiatra z Yale odpowiada “tak”.


Dekonstruowałem już twierdzenia Gallaghera i artykuł CNN nie dostarcza niczego nowego. Dowody Gallaghera, że niektórzy ludzie są istotnie opętani, są wątłe i dowodzą wyłącznie jego braku umiejętności krytycznego myślenia. Przytacza on twierdzenie, że opętani ludzie okazują ukrytą wiedzę, ale jego przykłady znacznie łatwiej wyjaśnić jako zimny odczyt. Przytacza pokazy nadzwyczajnej siły, co nie jest niczym nadzwyczajnym dla zwyczajnych ludzi pod wpływem adrenaliny.


Przytacza także pogłoski – inni ludzie powiedzieli mu, że widzieli lewitacje, chociaż sami nigdy jej nie widział.


Artykuł CNN oferuje jeden przypadek, “Julię” – członkinię satanicznego kultu – jako główny dowód:


W jej obecności przedmioty spadały z półek. Znała szczegóły osobistego życia Gallaghera: że jego matka zmarła na raka jajników; fakt, że dwa koty w jego domu walczyły ze sobą jak szalone w wieczór przed jedną z sesji.


Już zajmowałem się “tajemną wiedzą”. Innym dowodem, często przedstawianym, jest to, że zdarzyły się dziwaczne rzeczy. Nie jest trudno spowodować, że rzeczy spadają z półek, a nawet przelatują przez pokój. Możesz je zwyczajnie rzucić. Czy Julia rzuciła książkę, kiedy nikt nie patrzył? Czy miała wspólnika? Czy książka po prostu spadła z półki z powodu innych ruchów w pokoju? Nie wiemy, ponieważ nie przedstawia się nam rzeczywistych dowodów do zbadania, a tylko opowieści.


Gallagher ma na to odpowiedź, tę samą, jaką dawał poprzednio:


Mówi, że demony nie poddają się badaniom w laboratoriach ani nie pozwalają się sfilmować. Twierdzi, że one chcą zasiać wątpliwość, nie zaś dowieść swojego istnienia. Kościół też nie narazi prywatności osoby cierpiącej na opętanie tylko po to, że dostarczyć sceptykom możliwości filmowania.


Sceptycy rozpoznają marne wykręty podawane, by wyjaśnić, dlaczego nie ma żadnych rzeczywistych dowodów. Gallagher mówi, że demony są “sprytne”. Również orędownicy UFO twierdza, że kosmici są zbyt sprytni, by schwytać ich na gorącym uczynku. Wielka Stopa jest także przebiegły i może dowolnie stawać się niewidzialny. Moce parapsychologiczne nie działają, kiedy patrzą sceptycy, a nauka „zachodnia” nie może testować leków medycyny „wschodniej”.


Złe dziennikarstwo o pseudonauce


Artykuł Blake’a szczególnie rozczarowuje, bo miał on wszystkie informacje, jakich potrzebował, by napisać demaskatorski tekst dziennikarski, ale nie zrobił tego. Wybrał typowe podejście gdzieś między zaledwie symbolicznym sceptycyzmem a fałszywą równowagą.


Najważniejsze jest to, jak sprawa zostaje przedstawiona. Dziennikarze asekurują się przez włączenie, głęboko w artykule, symbolicznego sceptycyzmu. Mogą wtedy przekonać samych siebie, że napisali „zrównoważony” artykuł. Nie zrobili tego jednak. Słuszniejsze byłoby powiedzenie, że jest tam fałszywa równowaga, a czasami nawet tego nie ma.


Formuła Blake’a jest następująca: najpierw ustawia założenia, pokazując samozwańczego “człowieka nauki”, wykształconego w Yale psychiatrę, którego przekonały przypadki, z jakimi zetknął się, że opętanie demonami jest rzeczywiste. Na początku artykułu pozwala fanatykowi na opowiedzenie swojej historii, by stworzył fundament opowieści i przedstawił siebie jako bohatera.


Następnie, znacznie dalej niż przeczyta większość ludzi, przedstawia symboliczny sceptycyzm. No tak, ale ten sceptyk uważa, że Gallagher nie ma racji i mówi, dlaczego. To prawda, lepsze to niż zupełny brak sceptycyzmu, ale nie jest to dużo.


Po tym symbolicznym sceptycyzmie bowiem ostatnie słowo ma fanatyk – może odpowiedzieć sceptykowi, ale sceptyk nie ma okazji na dalsze odpowiedzi. W tym wypadku już odpowiedziałem w moim poprzednim artykule (który Blake użył jako źródło), ale ta odpowiedź nie została włączona. Nie pasowała do całości, która jest przychylna Gallagherowi.


A potem zakończenie z podkreśleniem tego, jak ważne jest zachowanie otwartego umysłu, jak nasz fanatyk jest zbyt zajęty ratowaniem ludzi, by przejmować się sceptykami. I kończy teatralnym gestem, właściwie równoznacznym z „Kto wie?”:

“Czy Gallagher wykonuje pracę Bożą, czy też potrzebuje zbawienia od własnych  urojeń?
Być może tylko Bóg – i Szatan – wiedzą z pewnością”.

Przedstawiałem dziennikarzom taką krytykę i ich typową odpowiedzią było, że podali wszystkie informacje i ich czytelnicy mogą sami zdecydować. Ale to jest tylko unik, usprawiedliwienie złego dziennikarstwa. Każdy dobry dziennikarz wie, że nie przedstawiasz po prostu faktów, że opowiadasz historię i to, jak ją ustawisz, jest rzeczywistym przesłaniem.


W tym wypadku Blake przedstawił Gallaghera jako naukowca o otwartym umyśle, jako bohatera, który uwierzył w coś nadzwyczajnego.  


Możesz podać te same fakty i zupełnie inaczej ustawić opowieść – pokazać Gallaghera jako niebezpiecznego fanatyka, który używa swoich kwalifikacji do promowania własnej wiary kosztem swoich chorych psychicznie pacjentów.  


Dziennikarze na ogół chowają się za twierdzeniem, że są neutralni (niech czytelnicy decydują), ale to w sposób oczywisty nie jest prawdą. Ta sprawa nie jest przedstawiona neutralnie, przedstawia Gallaghera jako bohatera. Do niego należy ostatnie słowo, on ustawia opowieść, artykuł zaczyna się od jego oświadczenia, że tylko chce pomagać ludziom oraz zadeklarowania się jako “człowiek nauki”. Symboliczny sceptycyzm jest zagrzebany. Dziennikarze, jak się zdaje, nazywają to “chowaniem tematu”, ale to oni decydują, co ma być tematem.


Wyobraźmy sobie tę samą historię opowiedzianą inaczej – otwiera się wypowiedzią sceptyka, oburzonego, że wykształcony kolega szkodzi chorym psychicznie pacjentom, ponieważ uległ urojeniom i robi to dla propagowania własnej wiary. Wiele jest opowieści o ludziach, skrzywdzonych egzorcyzmami. Blake istotnie opowiada sprawę Emily Rose, ale to też jest schowane. Dlaczego nie zacząć od tego, albo którejkolwiek z setek podobnych przypadków.


Jeśli zaczynasz od historii niewinnego człowieka cierpiącego na chorobę psychiczną i zabitego egzorcyzmami, zupełnie inaczej przedstawiasz całą sprawę.


Chodzi o to, że dziennikarz może skonstruować opowieść tak, jak chce. Może po drodze podać fakty, ale fakty nie są opowieścią. Blake wybrał opowieść o psychiatrze jako niechętnym bohaterze, który musi także walczyć z tymi paskudnymi sceptykami, którzy po prostu mają ciasne umysły. A potem mógł poklepać sam siebie po ramieniu za pokazanie „obu stron”.


Ponadto rozczarowujące jest to, że każdy dziennikarz, z którym rozmawiałem w tej i podobnych sprawach, nie wierzy w pseudonaukę. Wiedzą, że opętanie demonami to brednia. Wybierają opowiedzenie tego, co ich zdaniem jest bardziej sensacyjne. To wszystko.


Próbowałem przekonać dziennikarzy, że prawdziwa historia jest zdecydowanie bardziej sensacyjna – szokujący brak krytycznego myślenia, co prowadzi do ewidentnego krzywdzenia niewinnych ofiar. Ale nie jest to formuła, do jakiej są przyzwyczajeni i smutną prawdą jest to, że magia dobrze się sprzedaje. Ale nie należy wtedy udawać, że uprawia się prawdziwe dziennikarstwo. W tym momencie staje się to tylko tanią rozrywką.


Token Skepticism about Exorcism

7 sierpnia 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk