Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 07:12

« Poprzedni Następny »


Sobotnia lekcja genetyki: ciołek matowy gynandromorf


Jerry A. Coyne 2017-09-23

“Gynandromorfy” są zwierzętami, które są po części męskie, po części żeńskie, a te części są ostro oddzielone; nie są „obojnackie”. Zarówno Matthew, jak ja pisaliśmy już o tych anomaliach (patrz tutaj i tutaj) i, jak wyjaśniamy (przeczytajcie również ten dłuższy artykuł), takie mozaiki wynikają zazwyczaj z utraty chromosomu płci podczas rozwoju zarodkowego, czego rezultatem są części męskie i żeńskie. Jak to działa zależy od systemu determinacji płci.

Matthew przysłał mi tego tweeta entomologa Gila Wizena:

Gil Wizen @wizentrop

One of the most amazing bilateral gynandromorphs I have ever seen, a Dorcus stag beetle. Right - male side; Left - female side https://twitter.com/X6OMD_beetle/status/905823212025462784 ;…

10:39 PM - Sep 8, 2017

Co podkreśla zdjęcie poniżej. 

Przyjrzyjcie się uważnie:



“Gynandromorfy” są zwierzętami, które są po części męskie, po części żeńskie, a te części są ostro oddzielone; nie są „obojnackie”. Zarówno Matthew, jak ja pisaliśmy już o tych anomaliach (patrz tutaj i tutaj) i, jak wyjaśniamy (przeczytajcie również ten dłuższy artykuł), takie mozaiki wynikają zazwyczaj z utraty chromosomu płci podczas rozwoju zarodkowego, czego rezultatem są części męskie i żeńskie. Jak to działa zależy od systemu determinacji płci. 


U muszki owocowej Drosophila i wielu owadów drugorzędowe cechy płciowe (te cechy, które powodują, że wyglądamy, albo jak “mężczyzna”, albo “kobieta”) zależą od stosunku chromosomów X do autosomów (chromosomów nie związanych z płcią). Jeśli jesteś XX i masz normalny zestaw par chromosomów, to stosunek X-ów do autosomów wynosi 1 i wyglądasz jak kobieta. Jeśli jesteś XY, ten stosunek wynosi 0,5 i wyglądasz jak mężczyzna. Jeśli jednak żeński zarodek traci jeden X na jakimś etapie rozwoju, potomne komórki będą XO (“O” “nie Y”) i ten stosunek wyniesie 0,5 – męski. Tak więc, komórki tracące X i ich potomstwo będą dawać męskie części ciała, podczas gdy pierwotna tkanka XX będzie dawała żeńskie części ciała. (XO męscy są jednak bezpłodni, ponieważ nie mają chromosomu Y, niezbędnego dla męskiej płodności.)


Jeśli jedna z pierwszych dwóch komórek traci X, to dokładnie połowa ciała będzie męska, a połowa żeńska: podzielą się pośrodku. To daje “dwustronny gynandomorfizm”, który widywałem mniej więcej raz do roku, kiedy zajmowałem się codziennym oglądaniem muszek. Tak to wygląda:



Samce są mniejsze od samic, a więc części po prawej stronie ciała powyżej, które straciły X, są mniejsze niż te po lewej (proszę zauważyć krótsze skrzydła). Muszka ma również męską pigmentację po prawej (ciemna pigmentacja na tylnym odwłoku) i typowo żeńskie paski po lewej. „Grzebień płciowy” (kępka sztywnej szczeciny na przednich odnóżach, używana prawdopodobnie do przytrzymywania samicy podczas kopulacji)  znajduje się na krótszym, prawym odnóżu, ale nie na lewym. 


Tutaj jest zdjęcie prawdziwej muszki gynandromorfa (źródło tutaj):





Męska połowa ma białe oczy, ponieważ pierwotna samica była heterozygotą i miała recesywny allel na chromosomie X, który eliminuje pigmentację oczu: była Ww, gdzie “w” jest recesywnym, „białym” allelem. Chromosom X zawierający allel W został utracony po prawej stronie ciała, dając męską połowę XO, w której ekspresji uległ allel w. Proszę zauważyć krótsze skrzydła i ciemniejsza pigmentację po prawej stronie. Po odwróceniu muchy widać, że połowa jej genitaliów jest żeńska, a druga połowa męska.


Można używać tej techniki do badania, gdzie w ciele “produkowane” są męskie feromony i zachowania. Nie będę wdawać się tu w szczegóły tej techniki (autorstwa Seymoura Benzera), ale przykład takiej pracy, którą robiłem z moim studentem Ryanem Oyama, można zobaczyć tutaj. (To był sprytny eksperyment, ale pomysł badania specyficznych dla płci substancji chemicznych i zachowań był Benzera).


Wróćmy do ciołka matowego: prawdopodobnie powstał w ten sam sposób, jak muszka powyżej: przez utratę chromosomu X przez żeński zarodek. Większość chrząszczy ma ten sam rodzaj determinacji płci przez stosunek X/autosom jak ma Drosophila, więc utrata chromosomu X w części chrząszcza daje męskie drugorzędowe cechy płciowe. U ciołka matowego powyżej X prawdopodobnie zaginął na etapie dwóch komórek, więc lewa strona stała się samcem, a prawa pozostała samicą.


Najwyraźniejszą różnicę w ich budowie widać w żuwaczkach: prawa strona ma typowo duże i straszące żuwaczki samca, podczas gdy po lewej stronie są mniejsze żuwaczki samicy. Prawdopodobnie są tam inne różnice między stronami, których nie widać na zdjęciu, jak na przykład kształt genitaliów. Takie „podzielone” zwierzęta są bardzo wyraźnym pokazem różnic płci, a – w tym wypadku – różnica żuwaczek powstała prawdopodobnie przez dobór płciowy.


Dorcus
jest z rodziny jelonkowatych (Lucanidae), a nazwa “jelonkowate” pochodzi od żuwaczek samców, które wyglądają jak poroża. Używają ich do walk o samice lub o dobre terytoria godowe (rodzaj doboru płciowego zwanego „konkurencją między samcami”. Tutaj można zobaczyć, jak wyglądają te bitwy (nie sądzę, by chrząszcze rzeczywiście raniły się wzajemnie):

 


Saturday genetics lesson: a gynandromorph stag beetle

Why Evolution Is True, 9 września 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne


Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Tajemnice życia płodowego   Zimmer   2014-06-07
Czy ludzkość zmierza w kierunku kanibalizmu?   Lomborg   2014-06-09
Milczenie świerszczy   Yong   2014-06-11
Maccartyzm w klimatologii   Lomborg   2014-06-12
Życie w powiększeniu   Zimmer   2014-06-13
Pół miliarda lat samobójstw   Yong   2014-06-14
Amfisbeny   Naskręcki   2014-06-16
Pająk upodabnia się do ptasich odchodów   Coyne   2014-06-17
Tajemny składnik młodej krwi: oksytocyna?   Zimmer   2014-06-18
Architektura żywych budowli   Yong   2014-06-20
Krótko żyjące zwierzęta i bardzo stare rośliny   Zimmer   2014-06-21
Pająki społeczne wybierają swoje kariery   Yong   2014-06-23
Skrzydlata rzeka   Zimmer   2014-06-25
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Zaproszenie na wspólne polowanie   Yong   2014-06-30
Marnie napisany artykuł o uroczym gryzoniu   Coyne   2014-07-03
Jak przypadek pomógł znaleźć sposób na suszę   Klein Leichman   2014-07-04
Przespać atak antybiotyku   Yong   2014-07-06
Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Trawa w uchu. Ale po co?   Coyne   2014-07-09
Zoo w gębie   Zimmer   2014-07-10
Suplementem diety wampira   Yong   2014-07-11
Seks z wymarłym ludem dał gen życia na wysokości   Yong   2014-07-15
Lot przez przestrzeń wewnętrzną   Zimmer   2014-07-17
Osa, która zatyka wejście do gniazda trupami mrówek   Yong   2014-07-18
Czym jest nauka i dlaczego ma nas obchodzić?   Sokal   2014-07-22
Nowy, opierzony i czteroskrzydły dinosaur   Coyne   2014-07-23
Oglądanie oceanu brzęczącym nosem   Zimmer   2014-07-26
OLBRZYMI owad wodny (i kilka innych)   Coyne   2014-07-28
Najbardziej zdumiewające oczy w przyrodzie   Yong   2014-07-29
Czy jaszczurka “widzi” skórą   Yong   2014-08-02
Nowy opierzony dinozaur sugeruje, że większość dinozaurów miała pióra   Coyne   2014-08-03
Ewolucja łożyska a seksualna zimna wojna   Yong   2014-08-04
Energia odnawialna nie działa   Ridley   2014-08-07
Czy istnieje darwinowskie wyjaśnienie ludzkiej kreatywności?   Dennett   2014-08-08
Gry zespołowe plemników   Yong   2014-08-09
Oko ciemieniowe hatterii   Mayer   2014-08-10
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Izraelska koszulka EKG monitoruje serca, ratuje życie   Shamah   2014-08-17
Grantowie na Galápagos i ich hybrydowe gatunki   Coyne   2014-08-18
Ośmiornica dba o swoje jaja przez 53 miesiące, a potem umiera   Yong   2014-08-20
Cuda genetyki: arbuz bez pestek   Coyne   2014-08-25
Utracony sposób tworzenia ciał przed istnieniem  szkieletów i muszli   Yong   2014-08-26
Usunięcie obrzydzenia z medycyny mikrobiomowej   Zimmer   2014-08-28
Tysiąc współpracujących, samorganizujących się robotów   Yong   2014-08-30
Nogoprządki   Naskręcki   2014-09-01
Drzewo zapachów   Zimmer   2014-09-02
Sposób szczura na trujący pokarm   Yong   2014-09-05
Raczkowanie w ewolucji   Zimmer   2014-09-06
Zmieniająca kolor płachta zainspirowana skórą ośmiornicy   Yong   2014-09-08
Erotyczna doniosłość bioder walenia   Zimmer   2014-09-11
Co słychać w sprawie globalnego ocieplenia?   Ridley   2014-09-14
Foki mogły przenieść gruźlicę do Nowego Świata   Yong   2014-09-16
Jak kolibry odzyskały utracone przez ptaki odczuwanie słodyczy   Yong   2014-09-19
Ochrona zagrożonych węży wymaga ochrony węży jadowitych   Yong   2014-09-22
Uo, zaklinacz deszczu   Naskręcki   2014-09-23
Co wypadające dyski mówią nam o 700 milionach lat ewolucji   Zimmer   2014-09-24
O korzyściach przypadkowego kolekcjonowania okazów   Naskręcki   2014-09-28
Pradawnym płazom odrastały kończyny   Coyne   2014-09-29
Trawienny drapacz chmur   Yong   2014-09-30
Ofiary naszych ułomności   Naskręcki   2014-10-02
Jak dotarliśmy do teraźniejszości   Ridley   2014-10-05
Dlaczego kod genetyczny nie jest uniwersalny   Cobb   2014-10-06
Ukryte przed wzrokiem zoo w Central Park   Zimmer   2014-10-09
Specjacja sympatryczna we wnętrzu cykady   Yong   2014-10-10
Nocny stukot małych kopyt   Naskręcki   2014-10-12
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Penetrujący jaskinie robot-wąż wzorowany na grzechotnikach rogatych   Yong   2014-10-19
Dowody ewolucji: wideo i nieco dłuższy wywód   Coyne   2014-10-22
O wyższości lepszego nad gorszym   Zimmer   2014-10-26
Powódź pożyczonych genów u powstania maleńkich ekstremistów   Yong   2014-10-30
Tak, neandertalczycy to my!   Mayer   2014-11-04
Zgarbowate   Naskręcki   2014-11-10
Facet od nauki przeciwko GMO   Coyne   2014-11-12
Figę dostaje ten kto rano wstaje   Yong   2014-11-13
Mrówki, altruizm i poświęcenie   Ridley   2014-11-14
Norowirus: doskonały patogen wyłania się z cienia   Zimmer   2014-11-15
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Ciężarna wężyca przygotowuje się do macierzyństwa   Yong   2014-11-20
Naturalność życia rodzinnego?   Zimmer   2014-11-25
Genetyka kocich łat   Coyne   2014-11-26
Świat RNA   Cobb   2014-11-27
Dymorfizm płciowy i ideologia   Coyne   2014-12-01
Gdy mutację przeciwstawić infekcji – od anemii sierpowatej do Eboli   Lewis   2014-12-02
Nasze wewnętrzne pióra   Zimmer   2014-12-03
Nie wszystkie muchy latają   Naskręcki   2014-12-04
Jest tuż za tobą! Czy to duch, czy robot?   Yong   2014-12-06
Najstarsza jak dotąd identyfikacja medycyny sądowej   Coyne   2014-12-10
Samoloty bez pilotów i samochody bez kierowców   Ridley   2014-12-11
Tworzenie dowodów w oparciu o politykę   Ridley   2014-12-16
Pisklę przypominające wyglądem i zachowaniem trującą gąsienicę   Coyne   2014-12-18
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Nietoperze owocożerne także mają sonar (ale niezbyt dobry)   Yong   2014-12-22
Implanty WiFi do mózgu dla rąk robota   Zimmer   2014-12-25
Naukowcy wprowadzają nową tradycję kulturową dzikim sikorkom   Yong   2014-12-26
List do władz Uniwersytetu  Harvarda   Pinker   2014-12-26
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dlaczego te dziwaczne owady sygnalizują ostrzeżenie po ataku?   Yong   2014-12-31
Leniwce i pancerniki widzą czarno-biały świat   Yong   2015-01-06
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk