Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 02:23

« Poprzedni Następny »


Selektywne używanie narzędzi wśród mrówek


Jerry Coyne 2017-01-17

Okaz A. senilis (matka)
Okaz A. senilis (matka)

Posługiwanie się narzędziami, jak zapewne wiecie kiedyś uważane za unikatowo ludzkie zjawisko, jest obecnie szeroko udokumentowane wśród naczelnych i ptaków. Możecie jednak nie wiedzieć, że widziano je także u niektórych owadów, takich jak osy, które używają kamyczków do zamknięcia norek po złożeniu jaj. Widziano także mrówki, które używają tego, co znajdą w środowisku, by przetransportować płynną żywność do mrowiska; mrówki, które to robią mają nierozszerzające się ciała, nie mogą więc po prostu wessać żywności, by zwrócić ją dla swoich koleżanek w mrowisku.


Teraz nowy artykuł w “Animal Behaviour” Istvána Maáka i jego kolegów (link poniżej) opisuje dwa gatunki mrówek Aphaenogaster, które nie tylko używają narzędzi do wsysania płynnych pokarmów, ale są selektywne w wyborze używanych narzędzi. Autorzy zebrali kolonie A. senilis i A. subterranea i podali koloniom w laboratorium albo zwykły miód, albo mieszankę wody z miodem umieszczone na plastikowych talerzach na kawałku folii aluminiowej. Gatunki zostały potraktowane inaczej: A. subterranea dostał oba rodzaje żywności (osobno), podczas gdy A. senilisdostał tylko rozcieńczony miód (1 część miodu na 3 części wody).  


Każdy gatunek dostał rozmaite “narzędzia” rozmieszczone wokół żywności, których mrówki mogły użyć do nasączenia płynem lub do nabrania (jak nabiera się guacamole), żeby zabrać to do mrowiska. Także narzędzia były różne dla tych dwóch gatunków. Diagramy ustawienia eksperymentów (poniżej) pokazują, co dostał każdy z gatunków.


Zestaw eksperymentalny dla A. subterranea:


Zdjęcie zestawu z artykułu i z różnych punktów czasowy, pokazujące zachowania mrówek:
Zdjęcie zestawu z artykułu i z różnych punktów czasowy, pokazujące zachowania mrówek:



Jak widać na zdjęciu, mrówki dostały pięć obiektów, które mogły używać jako narzędzia, w tym gąbki – coś, z czym się nigdy wcześniej nie zetknęły. Te narzędzia różniły się istotnie zdolnością nasiąknięcia lub utrzymania tych dwóch rodzajów pokarmu. Jak pokazuje tabela poniżej, gąbki były znacznie lepsze we wchłanianiu roztworu wody z miodem, podczas gdy fragmenty liści były znacznie lepsze do transportowania czystego miodu. Spodziewano się, że mrówki rzucą się na to, co najlepiej wchłania płyn, bo to pozwoli na wydajniejszy transport (proszę pamiętać, że mrówki są silne w stosunku do swoich rozmiarów).



Tutaj, z “New Scientist”, jest zdjęcie mrówek wrzucających narzędzia do pokarmu:


Zdjęcie: J. Coelho/CC-BY

Zdjęcie: J. Coelho/CC-BY



Mrówki tego gatunku właściwie nie wybierały najlepszego “narzędzia”: wkładały grudki ziemi do wody z miodem i szpilki sosnowe do miodu mimo ich marnych zdolności pobierania pokarmu. Do transportowania żywności do mrowiska ten gatunek używał najczęściej grudek ziemi do wody z miodem i gąbek do czystego miodu, mimo tego, że ani jedno, ani drugie nie jest zbyt przydatne do nabierania kleistego miodu. Wniosek: ten gatunek nie używa najlepszych możliwych „narzędzi” do transportowania żywności.


Zestaw dla A. senilis był inny: te mrówki dostały tylko wodę z miodem oraz patyczki, sznurki, parafilm (cienka, elastyczna folia używana do zakrywania preparatów w laboratorium), kawałki papieru i sztuczną gąbkę (nie jest jasne, dlaczego była taka różnica w zestawach):



I właściwości wchłaniania. Gąbki i papier były zdecydowanie najlepsze we wchłanianiu wody z miodem:




W tym wypadku robotnice zachowywały się „optymalnie”, choć rozpracowanie tego zabrało im trochę czasu. Po dziesięciu próbach nauczyły się częściej wkładać papier i gąbki do roztworu i częściej przenosiły je do mrowiska.


Tak więc mrówki z jednego z dwóch badanych gatunków wybierały optymalne narzędzia i ich zachowanie nie było ustalone raz na zawsze; najwyraźniej w jakiś sposób nauczyły się, które narzędzia są najlepsze.


Dlaczego A. subterranea używały gorszych narzędzi? Autorzy sugerują, że mogły być problemy z manipulowaniem niektórymi narzędziami, jak również brak znajomości takich rzeczy jak gąbki i papier, których nie ma w środowisku naturalnym. To jednak nie wyjaśnia to, dlaczego jeden gatunek używał odpowiednich narzędzi, a drugi nie.


Główna nauką, wyciągniętą z tego artykułu, jest to, że mrówki istotnie używają narzędzi (co wiedzieliśmy już z innych badań), że potrafią rozpoznać nieznane im obiekty jako narzędzia, że przynajmniej jeden gatunek potrafi nauczyć się wybierać te narzędzia, które pozwalają mu wydajniej transportować żywność do mrowiska.


Jest jeszcze jedna sprawa, która pozostaje do rozważenia: czy mrówki rzeczywiście używają narzędzi? Autorzy odpowiadają twierdząco: tak, przy definicji podanej poniżej i zgadzam się z nimi. Skoro żucie liści przez szympansy i używanie ich jako gąbek do wysysania wody z szczelin liczy się jako używanie narzędzi, to działania mrówek także liczą się. A właściwie definicja nie jest istotna: tym, co jest ważne, to że zwierzę o mikroskopijnym mózgu potrafi wypracować metodę rozwiązywania problemów przez używanie tego, co znajduje w środowisku. (W cytacie poniżej pominąłem odnośniki, podkreślenia są moje.)

. . . sądzimy, że zachowanie mrówek spełnia najważniejsze kryteria, które definiują używanie narzędzi w kontekście zbieraczym, tj. użycie zewnętrznego przedmiotu, by wpłynąć na pozycję lub umiejscowienie innego przedmiotu lub substancji. Oczywiście, można argumentować, że materiał do budowania gniazd wpływa na pozycję innego materiału na gniazdo, co jest powodem zastrzeżeń niektórych autorów do myśli o używaniu narzędzi i preferencji dla albo bardziej ograniczonego użycia tego terminu, albo całkowitego jego zarzucenia na korzyść szerszego określenia, jak zachowanie budowlane. Choć rozumiemy to stanowisko i jego uzasadnienie, przy powyższych względach nadal wolimy mówić o zachowaniu mrówek jako o użyciu narzędzi lub podobnym określeniu użycia obiektów.

h/t: Nicole Reggia, Jo S.

______________

Maák, I., G. Lőrinczi, P. Le Quinquis, G. Módra, D. Bovet, J. Call, and P. d’Ettorre. 2017. Tool selection during foraging in two species of funnel ants. Animal Behaviour 123:207-216.


Selective tool use in ants

Why Evolution Is True, 9 stycznia 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne


Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk