Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 06:06

« Poprzedni Następny »


Psychologia globalnego pesymizmu


Matt Ridley 2018-12-26


Czy procent populacji świata, która żyje w skrajnej nędzy, niemal podwoił się, zmniejszył niemal o połowę, czy pozostał taki sam przez ostatnie 20 lat? Kiedy szwedzki statystyk i specjalista w dziedzinie zdrowia publicznego, Hans Rosling, zaczął zadawać ludziom to pytanie w 2013 roku, odpowiedzi zdumiały go. Tylko 5% z 1005 Amerykanów dało poprawną odpowiedź: skrajna nędza zmniejszyła się o niemal połowę. Szympansy przez losowy wybór odpowiedzi wypadłyby lepiej, powiedział. Ludzie są więc czymś gorszym niż ignoranci: wierzą, że widzą wiele tragicznych rzeczy o świecie, które w rzeczywistości są nieprawdą.

Przed swoją przedwczesną śmiercią w zeszłym roku Rosling (wraz z synem i synową jako współautorami) zdążył opublikować wspaniałą książkę, w której pokazuje dlaczego ten instynktowny pesymizm jest fatalny. Tytuł mówi wszystko: Dlaczego świat jest lepszy, niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą. Jako autor książki pod tytułem The Rational Optimist jestem szczęśliwy, że mogę zaliczyć się do grupy, w której są również autorzy tacy jak Steven Pinker, Bjorn Lomborg, Michael Shermer i Gregg Easterbrook. 


Dla nas, Nowych Optymistów, nie jest to jednak łatwe. Niezależnie od tego jak bardzo przekonujące dowody prezentujemy, regularnie spotykamy się z niedowierzaniem, a wręcz z wrogością, jak gdyby akcentowanie pozytywów było bezdusznością. Ludzie kurczowo trzymają się pesymistycznego poglądu na stan świata. John Stuart Mill zgrabnie podsumował tę tendencję już w 1828 roku: „Zauważyłem, że nie ten, który ma nadzieję, kiedy inni rozpaczają, ale ten który rozpacza, kiedy inni mają nadzieję, jest podziwiany  jako mędrzec przez wielu ludzi”. Ponuractwo zbiera oklaski.


Badania systematycznie potwierdzają, że ludzie w rozwiniętych społeczeństwach są na ogół pesymistyczni w sprawie swojego kraju i świata, ale optymistyczni w sprawie własnego życia. Oczekują, że zarobią więcej i pozostaną dłużej w małżeństwie niż to na ogół robią. Badanie Eurobarometer stwierdza, że Europejczycy niemal dwukrotnie częściej spodziewają się, że ich sytuacja ekonomiczna polepszy się w kolejnym roku, niż że się pogorszy, a równocześnie częściej spodziewają się, że sytuacja ich kraju raczej pogorszy się, niż że się polepszy. Psycholog Martin Seligman z University of Pennsylvania uważa, że możliwy powód tego jest następujący: sądzimy, że panujemy nad własnym losem, ale nie nad losem szerszego społeczeństwa.  


Z pewnością jest wiele powodów do niepokoju w dzisiejszym świecie, poczynając od terroryzmu do otyłości, do problemów środowiska, ale trwanie pesymizmu na planecie wymaga jakiegoś wyjaśnienia, które wychodzi poza same fakty. Oto kilka sugestii:   


Złe wiadomości pojawiają się nagle, podczas gdy dobre rzeczy dzieją się na ogół stopniowo. Dlatego złe wiadomości są ciekawsze dla mediów. Bitwy, bombardowania, wypadki, morderstwa, burze, skandale i katastrofy wszelkiego rodzaju dominują w wiadomościach. “Tam, gdzie leje się krew, tam jest wiadomość” – jak mówiono w redakcjach gazet.  W odróżnieniu od tego, stopniowe zmniejszanie się obszarów nędzy nie powoduje plusku. Jak to ujął Rosling: „W mediach ‘warte opublikowania’ wydarzenia wyolbrzymiają to, co niezwykłe, i skupiają się na szybkich zmianach”.  


Katastrofy lotnicze stają się coraz rzadsze, ale każda taka katastrofa otrzymuje o wiele większe nagłośnienie niż wcześniej.  


To jest część tego, co psycholodzy nazywają “heurystyką dostępności”, dziwactwo ludzkiego postrzegania zauważone po raz pierwszy przez Amosa Tversky’ego i Daniela Kahnemana w latach 1970. Ludzie niesłychanie przeceniają częstotliwość przestępstw, ponieważ przestępstwa nieproporcjonalnie dominują w wiadomościach. Przypadkowa przemoc dostaje się jednak do wiadomości właśnie dlatego, że zdarza się rzadko, podczas gdy codzienna uprzejmość nie dostaje się do wiadomości, bo jest tak powszechna.


Złe wiadomości na ogół skłaniają do działania; dobre nie muszą.
W prehistorycznej przeszłości miało więcej sensu martwienie się o ryzyko niebezpieczeństwa – mogło to pomóc w uniknięciu zostania zjedzonym przez lwa -  niż świętowanie sukcesu. Być może dlatego ludzie mają „efekt negatywności”. W pracy z 2014 roku naukowcy z McGill University badali, którą wiadomość wybierali do czytania ich badani do czegoś, co sądzili było eksperymentem śledzenia ruchów oczu. Okazuje się, że nawet kiedy ludzie mówią, że chcą więcej dobrych wiadomości, są bardziej zainteresowani złymi. „Niezależnie od tego, co badani mówią, wykazują preferencję dla negatywnych wiadomości” pisali autorzy Mark Trussler i Stuart Soroka.


Ludzie myślą we względnych, nie zaś absolutnych kategoriach.
 Liczy się to, jak ci się powodzi w stosunku do innych ludzi, ponieważ to określało sukces w konkurencji o zasoby  (i partnerów) w epoce kamiennej. Informacja, że innym powodzi się dobrze, jest więc rodzajem złej wiadomości. Kiedy sytuacja polepsza się, ludzie traktują polepszenie jako oczywistość i resetują swoje oczekiwania. 


Takie zrelatywizowane zachowanie wpływa także na nasze najbardziej intymne stosunki. Pomysłowe badanie z 2016 r. Davida Bussa i kolegów z University of Texas at Austin odkryło, że „uczestnicy którzy byli mniej atrakcyjni od swoich partnerów, byli na ogół zadowoleni, niezależnie od puli potencjalnych partnerów; uczestnicy o wyższej atrakcyjności od swoich partnerów byli coraz bardziej niezadowoleni ze swoich związków w miarę, jak pojawiały się lepsze alternatywy”.


W miarę polepszania się świata ludzie rozszerzają swoją definicję złych wiadomości.
  To niedawne odkrycie psychologów z Harvardu, Davida Levariego i Daniela Gilberta, znane jako “zmiana pojęciowa spowodowana powszechnością występowania”. Ich badanie sugeruje, że im rzadsze coś się staje, tym szerzej przedefiniowujemy pojęcie. Stwierdzili w eksperymencie, że im rzadsze były niebieskie kropki, tym częściej ludzie nazywali fioletowe kropki „niebieskimi”, i im rzadziej pokazywano badanym groźne twarze, tym częściej  opisywali oni twarze jako groźne. Piszą: “Od niskiego poziomu percepcji koloru do wyższego poziomu sądów etycznych istnieje silna tendencja do ‘wślizgiwania się’ standardów postrzegawczych i osądzających tam, gdzie nie powinno ich być”.


Popatrzmy na podróże lotnicze: katastrofy stopniowo stawały się coraz rzadsze – 2017 był pierwszym rokiem bez żadnej katastrofy komercyjnego lotu pasażerskiego mimo czterech miliardów ludzi w powietrzu – ale każda nowa katastrofa jest powodem coraz większych nagłówków. Wielu ludzi nadal uważa samoloty za niebezpieczny środek transportu. 


Potrafimy nawet przejmować się wszystkim, jak pięknie to pokazał “Weird Al” Yankovic w swojej piosence “Problemy pierwszego świata”: “Nitki na tych bawełnianych prześcieradłach powodują, że mnie swędzi/Mój dom jest tak duży, że nie mam Wi-Fi w kuchni”.


Sheena Iyengar z Columbia Business School została gwiazdą TED za jej badania o wycieńczającej nowoczesnej chorobie znanej jako „problem nadmiaru wyboru” – to jest, paraliż z powodu konieczności wyboru między, powiedzmy, dziesięcioma rodzajami oliwy z oliwek lub dżemu oferowanych w sklepie spożywczym. Koreańczycy z Korei Północnej, Syryjczycy, Kongijczycy i Haitańczycy mają ważniejsze sprawy, o które się niepokoją.


Są tu także inne psychologiczne efekty. Istnieje tendencja do pamiętania dobrych rzeczy z przeszłości i zapominania złych, zjawisko znane jako “reminiscence bump”: ludzie pamiętają dni swojej młodości przez różowe okulary nostalgii, niezależnie od tego, jak było naprawdę. Istnieją także interesy grup nacisku, które sprzedają złe wiadomości w zamian za datki.


Wreszcie jest coś, co nazywam „chorobą punktu zwrotnego”. Jest to tendencja do myślenia, że sprawy mogły iść ku lepszemu w przeszłości, ale nie będą robiły tego w przyszłości, bo znaleźliśmy się w punkcie zwrotnym historii. Jest prawdą, jak powiadają maklerzy, że minione osiągnięcia nie są wskazówką na przyszłe wyniki. Ale, jak historyk Lord Macaulay napisał niemal dwieście lat temu: „Według jakiej zasady mając za sobą głównie ulepszenia, nie oczekujemy przed sobą niczego poza pogorszeniem?”  


Rozchmurzcie się. Światu powodzi się lepiej niż sądzicie.


Pierwsza publikacja na łamach Wall Street Journal 

Why People Prefer Bad News

Rational Optimist, 17 grudnia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk