Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 11:09

« Poprzedni Następny »


Pseudonauka Masaru Emoto


Steven Novella 2017-12-18


Masaru Emoto uważał, że emocje mogą wpływać na nieożywione obiekty. Jeśli jesteś miły dla wody, a potem ją zamrażasz, zamieni się w ładne, szczęśliwe kryształki. Jeśli jesteś niedobry dla wody, zamieni się w brzydkie, nieszczęśliwe kryształki. Napisał:


"Rezultatem było, że zawsze obserwowaliśmy piękne kryształy po powiedzeniu dobrych słów, graniu dobrej muzyki lub oferowaniu czystej modlitwy wodzie. Z drugiej strony, obserwowaliśmy zdeformowane kryształy w odwrotnych sytuacjach."


Wiem – to jest absurdalnie śmieszne. Po co w ogóle się tym zajmować? Naukowy sceptyk bada pseudonaukę z kilku powodów. W badaniach Emoto ciekawe jest nie pytanie badawcze, które postawił (a które ma prawdopodobieństwo niezmiernie zbliżone do zera), ale to, jak udało mu się przekonać samego siebie, że jego badania popierają jego fantazyjną koncepcję. Ponadto udało mu się przekonać (lub przynajmniej zaintrygować) duży odłam publiczności, że coś odkrył. Daje to więc okazję do pokazania ludziom jak działa nauka i jak możemy odróżnić ją od pseudonauki. Co więcej, również poważna nauka może paść ofiarą błędów lub samo oszustwa. Jawna pseudonauka jest znakomitą okazją do zobaczenia patologii nauki w jej skrajności, co pomaga nam lepiej ją zrozumieć fenomenologicznie i, być może, unikać jej bardziej subtelnych przejawów kiedy indziej.


Chcę podkreślić, że nie mam żadnego problemu z Emoto badającym to pytanie (jak długo nie marnuje na to ograniczonych funduszy społecznych). Badanie tez, które wyglądają na szalone, może przynieść nieprzewidziane owoce. Prawdopodobieństwo jest niewielkie, ale taka jest natura eksploracyjnych badań. Badania na marginesach są dobrym sposobem trzymania nas w karbach, nie pozwalania, byśmy stali się zbyt samozadowoleni lub ograniczeni w naszych poglądach. I czasami, bardzo rzadko, może nas coś zaskoczyć. Nawet jeśli sama hipoteza okazuje się beznadziejnie błędna, możemy po drodze znaleźć coś nieoczekiwanego.


Mam jednak problem ze złym lub niechlujnym badaniem, robionym w celu potwierdzenia głupiego pomysłu, a potem twierdzeniem, że ten głupi pomysł jest naukowy. A to właśnie moim zdaniem robi Emoto.


Na wypadek, gdyby ktokolwiek sądził, że istnieje jakaś tajemnicza wiarygodność twierdzeń Emoto – nie istnieje. Twierdził on, że po prostu napisanie negatywnych słów na pojemniku z wodą wystarcza, by zmienić fizyczne właściwości wody. Takie twierdzenie wymagałoby fundamentalnej zmiany naszego rozumienia podstawowych sił natury i tego, jak ona działa. Samo powoływanie się na granice ludzkiego poznania nie wystarcza do uratowania takiej hipotezy.


Choć nie wiemy i nie możemy wiedzieć wszystkiego, i zawsze musimy pozostawiać otwarte drzwi dla nowych dowodów i nowych idei, nagromadziliśmy zestaw wiedzy, którego możemy używać do oceny nowych hipotez. Zasadniczo możemy zapytać – czy to postulowane zjawisko jest zgodne z tym, co już zostało ustalone, czy też wymaga nowej fizyki? To są dwa różne kryteria. Wymaganie nowych zjawisk w celu, by ta hipoteza była realna, zmniejsza prawdopodobieństwo jej prawdziwości po prostu dlatego, że wkraczamy w nieznane. Większość nowych idei w nauce okazuje się błędna.


Jest jednak dużo bardziej obciążające, jeśli nowa hipoteza obaliłaby górę istniejących badań. Im więcej zweryfikowanych badań, które musiałyby okazać się błędne, by ta hipoteza była prawdziwa, tym większy ciężar dowodzenia na niej spoczywa. Tak więc – nie powiedziałbym, że nigdy mnie nie przekonasz (to nie jest podejście naukowe), ale raczej, że dowody przemawiające za tą nową hipotezą muszą być w ilości i jakości wyższej niż dowody sugerujące, że jest błędna.


To jest jeden z głównych sposobów, na jakie pseudonaukowcy działają – pokazują kretowisko i mówią, że obala ono górę. Kiedy społeczność naukowa nie jest przekonana, oskarżają ich o zamknięty umysł lub o spisek.


W celu podtrzymania swoich twierdzeń zazwyczaj przesadzają wagę swoich dowodów i albo nie znają, albo ignorują ustalone dowody. Częścią przeceniania własnych dowodów jest nieznajomość metodologii oraz poważne niedocenianie roli samo oszustwa i stronniczości w badaniach.


Na przykład, badania Emoto są właściwie powszechnie krytykowane za marną metodologię. Używa zbyt małych prób, wyniki są subiektywne, a metody niedostatecznie ślepe. Dlatego jego wyników nie daje się powtórzyć, gdy używa się poprawnych metod. Zajmuje się klasycznym, pseudonaukowym procesem zaczynania od wniosku i potem szukania dowodów na ten wniosek, zamiast autentycznie próbować dowieść, że jego hipoteza jest niesłuszna.


Dla zilustrowania tego, Emoto rozszerzył swoje badania z wody na ryż. Napełnił pojemniki ryżem i dodał wody, którą ryż miał zaabsorbować. Pozostawił to następnie na kilka dni, żeby zobaczyć ile urośnie pleśni i grzybów. Jedne pojemniki z ryżem otrzymały pozytywne emocje, inne negatywne, a jeszcze inne zignorowano. Niezaskakująco, Emoto odkrył, że na ryżu z pozytywnymi emocjami wyrosło mniej grzybów niż na ryżu z negatywnymi emocjami.


I raz jeszcze jego metodologia nie była przekonująca. Użył małej próby, wyniki były subiektywne, a jego obserwacje nie były ślepe. Jak długo obserwował ryż? Co uważał za pozytywny, a co za negatywny wynik? Ile razy dokonał eksperymentu, zanim spodobały mu się wyniki?


Niezaskakująco, jego eksperyment nie utrzymuje się nawet przy najbardziej podstawowej replikacji. Próby powtórzenia eksperymentu z większą próbą były całkowicie negatywne.


Lekcje z tego wyciągnięte są podstawowe dla zrozumienia naukowej metodologii. W celu uniknięcia p-hacking (otrzymywania rezultatów, jakie chcesz, przez łamanie zasad przeprowadzania eksperymentów) musi się używać ścisłych, rygorystycznych metod. Rozmiary próby muszą być wystarczająco duże, by liczyły się statystycznie. Przed eksperymentem musisz ustalić, co będzie miarą wyniku, jak długo będzie trwała obserwacja, ile obiektów będzie badanych i jakiego rodzaju analizy dokonasz. Nie możesz podejmować tych decyzji po rozpoczęciu zbierania danych, ponieważ z łatwością, podświadomie możesz p-hacking wyniki.


Emoto to skrajny przykład. Pokazuje, że nie ma hipotezy tak absurdalnej, byś nie mógł dzięki p-hacking dojść do pozornie pozytywnego wyniku. To jest ważna lekcja dla poważnych badaczy, by zachowywali czujność wobec bardziej subtelnych przejawów łamania zasad.


Wszyscy naukowcy i entuzjaści nauki powinni studiować pseudonaukę.


The Pseudoscience of Masaru Emoto

28 listopada 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. dobra robota marcin 2018-11-21


Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk