Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 01:35

« Poprzedni Następny »


Proces cywilizacji


Matt Ridley 2013-12-28


Jest pewna nić przewijająca się przez wiadomości: pedofilia w szkole podstawowej w Caldicott i w Rochdale, zamordowanie Lee Rigby w Woolwich i morderstwa popełnione przez sierżanta Alexandra Blackmana w Afganistanie, można tu dodać żądania oddzielenia mężczyzn i kobiet na wykładach i protesty przeciw odstrzeliwaniu borsuków. Łączy te informacje poczucie bezradności wobec zmieniających się standardów moralnych, bo moralność nieustannie ewoluuje.

Tym, co jest najbardziej uderzające w sprawie pedofilskiego skandalu w szkole, jest tylko to, że nikt w czasie, kiedy się to wydarzyło, nie uważał, iż taki dyrektor szkoły to wielki problem (niektórzy sądzili, że to cena, jaką musisz zapłacić za naprawdę oddanego nauczyciela), co więcej, jeszcze dziesięć lat temu sędzia mógł przekonywać, że dla wszystkich najlepszym rozwiązaniem będzie zatrzymanie śledztwa. Myśl, że dobro dziecka jest najważniejsze w takich sprawach, jest w pewnym sensie nowością; w latach 1950. wydawałoby się to śmiechu warte.

Dzisiejsze społeczeństwo w porównaniu z tamtymi czasami jest dużo bardziej tolerancyjne wobec homoseksualizmu, ale dużo mniej tolerancyjne wobec pedofilii. Dyrektor szkoły w Caldicott, Peter Wright, byłby prawdopodobnie surowo potraktowany przez prawo, gdyby otwarcie żył z mężczyzną w swoim wieku w roku 1959, roku, kiedy dopuścił się pierwszego przestępstwa przeciwko chłopcom.

W owym czasie trudno byłoby przewidzieć taki zwrot w sądach moralnych. W rzeczywistości, niektórzy błędnie zgadywali, jak będzie rozwijać się tolerancja. Wyszło na jaw, że w połowie lat 1970. National Council on Civil Liberties (obecnie Liberty) zaakceptowała Paedophile Information Exchange (PIE) jako członka stowarzyszonego, pozwalając jej przewodniczącemu na wystąpienia na swojej konferencji, gdzie przyjęto wniosek głoszący, że „świadomość i akceptacja seksualności dzieci jest zasadniczą częścią wyzwolenia młodego homoseksualisty”. W zeszłym tygodniu Home Office rozpoczął wewnętrzne dochodzenie w sprawie finansowania PIE w owym czasie.

Jimmy Savile* ledwie umknął tej ewolucji moralności, co nie udało się Stuartowi Hallowi. W ich najlepszym okresie nie sądzono, że jest czymś złym, kiedy znakomitości uwodzą nieletnie, zapatrzone w gwiazdy dziewczynki. Zwyrodnialcy z Rochdale, którzy figurowali w wiadomościach w zeszłym tygodniu, i ci, którzy nie prowadzili starannego dochodzenia w ich sprawach, także nie docenili zmieniających się standardów społeczeństwa.

Zmienia się także moralność wojny. Sierżant Blackman odkrywa, że współczesny świat nie akceptuje morderstwa z zimną krwią, nawet w gorączce bitwy. Taki proces sądowy nigdy nie zdarzyłby się po, na przykład, Stalingradzie albo Normandii. Każdy, kto sądzi, że zamordowanie Lee Rigby’ego nigdy nie zdarzyłoby się w Londynie w „starych, dobrych dniach”, powinien poczytać więcej o historii. Ale Anjem Choudary** i Michael Adebolajo są także uwięzieni w przeszłości – obaj chcą pchnąć zegar moralny wstecz do czasów, gdy zasada "ząb za ząb, oko za oko” przeciw niewinnemu członkowi wrogiego klanu była uważany za rzecz honorową lub pobożną. Pytaniem, na które powinni odpowiedzieć muzułmanie, jest to, dlaczego niektórzy wyznawcy islamu tak gorliwie chcą zawrócić niepowstrzymaną, postępową ewolucję moralności.

Najlepsze zrozumienie tego, jak ewoluuje moralność, przedstawił Norbert Elias, socjolog, który sam czterokrotnie doświadczył przemocy: załamania nerwowego podczas I wojny światowej, kiedy walczył w armii niemieckiej, i podczas emigracji w 1933 r., kiedy uciekał przed prześladowaniami nazistowskimi, kiedy był internowany w Wielkiej Brytanii w 1940 r. za bycie Niemcem oraz kiedy dowiedział się o  śmierci swojej matki w Auschwitz. Niemniej, w trakcie tej serii ciosów, opublikował książkę, w której twierdził, że świat staje się mniej brutalny. Rok 1939 nie był najlepszym rokiem do szerzenia takiego przesłania, na dodatek po niemiecku. Dopiero, kiedy w 1969 r. książkę przetłumaczono na angielski, kiedy Elias odszedł już z Leicester University na emeryturę, jego książka (pod tytułem Proces cywilizacji) zdobyła sławę.

Elias spędził wiele godzin na grzebaniu w średniowiecznych archiwach i doszedł do wniosku, że życie w Średniowieczu było na co dzień dużo bardziej brutalne niż dzisiaj. Twierdził także, że maniery i etykieta były dawniej bardziej wybuchowe, i powiązał te dwie sprawy. Odrodzeniu się tej książki pomogło 12 lat później zestawienie wykresu, który pokazywał stokrotny spadek częstotliwości zabójstw na 100 tysięcy mieszkańców w Anglii od XIV wieku, dostarczając dowodów statystycznych na intuicję Eliasa. Do tego czasu ludzie sądzili, że współczesny świat jest bardziej brutalny niż był kiedyś; wielu nadal tak sądzi.

Psycholog Steven Pinker, zaintrygowany tym wykresem i podobnymi danymi z całej Europy, udokumentował w niedawno wydanej książce The Better Angels of our Nature niepowstrzymany, trwający spadek dosłownie wszystkich form przemocy na Zachodzie; zabójstw, gwałtów, tortur, kar cielesnych, kary śmierci, wojny, ludobójstwa, przemocy domowej, maltretowania dzieci, przestępstw nienawiści itd. Pinker zgodził się, że zasady naszych relacji z innymi są częścią tego samego trendu.

Pinker streszcza argument Eliasa następująco: poczynając od XI wieku i dojrzewając w XVIII „Europejczycy coraz bardziej hamowali swoje impulsy, spodziewając się długofalowych konsekwencji swoich działań, i brali pod uwagę myśli i uczucia innych”. Korzenie tych zmian tkwią w rządach i w handlu. Gdy monarchowie scentralizowali władzę w społeczeństwach feudalnych, uprzejmość na dworze zaczęła znaczyć więcej niż sprawność w bójce. Kiedy zaś handel zastąpił obowiązkowe świadczenia feudalne, ludzie musieli nauczyć się traktowania obcych jako potencjalnych klientów, nie zaś jako potencjalnej zdobyczy.

Niezależnie od tego, jakie jest wyjaśnienie, nie ulega wątpliwości, że – ze sporadycznymi nawrotami i pewnymi wyjątkami – moralność postępowała w kierunku wzrostu wzajemnej życzliwości. Stąd więc długa lista zwyczajów, które – jeden po drugim – stały się nie do przyjęcia w miarę upływu dziesięcioleci: wieszanie, rozdzieranie końmi i ćwiartowanie; spluwanie przy jedzeniu; niewolnictwo; walki kogutów; seksizm; homofobia; palenie papierosów.

Natychmiast nasuwa się pytanie: co ja robię dzisiaj, co moje prawnuki uznają za odrażające i mogą nawet wytoczyć mi proces na stare lata? Kiedy zapytałem o to Pinkera, odpowiedział: „Proste – jedzenie mięsa”. Dodałbym wędkarstwo i myślistwo. Uważam łowienie pstrąga na muchę lub zastrzelenie słonki na obiad za akt niemal majestatycznej bliskości duchowej z naturą, ale inni już uważają to za barbarzyństwo. Wydaje się nieprawdopodobne, by mój pogląd na długą metę przeważył.

The civilising process

Rational Optimist, 24 grudnia 2013

*W październiku 2012 roku w Wielkiej Brytanii wybuchł skandal związany ze zmarłym rok wcześniej słynnym prezenterem telewizyjnym Jimmym Savilem. Przez lata prowadził on w telewizji listę przebojów “Top Of The Pops” oraz program dziecięcy “Jim'll Fix It”. Angażował się też charytatywnie, wspierając potrzebujące dzieci. Dla brytyjskiego społeczeństwa szokiem było, gdy wyszło na jaw, że powszechnie poważany prezenter wykorzystywał popularność dla zaspokajania swoich pedofilskich skłonności.

** Patrz depesza MEMRI Można bezkarnie nawoływać do dżihadu

Matt Ridley

Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk