Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 13:30

« Poprzedni Następny »


Potrawy z pasożytów


Carl Zimmer 2014-05-08


W tym tygodniu wybrałem się do University of Maryland, żeby mówić o pasożytach. Rozwodziłem się poetycko o tym, jak wyrafinowane są pasożyty w manipulacji swoimi gospodarzami i jak moglibyśmy od nich dowiedzieć się więcej na temat działania mózgu. Podczas obiadu siedziałem obok Davida Inouye’a, nowego przewodniczącego Ekologicznego Towarzystwa Ameryki. Kelner postawił przed nami talerze wypełnione roślinami, zwierzętami i grzybami, innymi słowy – wolno żyjącymi organizmami. Kiedy patrzyliśmy na te talerze, pojawiło się pytanie: czy istnieją pasożyty, które można jeść?

Oczywiście nikt nie zasiada przed talerzem gorącej zupy z ospy czarnej. Pasożyty mogą jednak przyjmować postać roślin, zwierząt i grzybów – takich samych jak rośliny, zwierzęta i grzyby, które właśnie jedliśmy.


Mimo że napisałem książkę i wiele artykułów o pasożytach, nie umiałem uświadomić sobie ani jednego pasożyta, którego jedzą ludzie. Jest jednak jedna rzecz, której nauczyłem się o pasożytach, a mianowicie, żeby nigdy nie czynić o nich przedwczesnych założeń, bo prawda zawsze okaże się dziwaczniejsza niż można to sobie wyobrazić.


Inouye jednak natychmiast umiał podać jeden przykład: krab groszkowy (Pinnotheres pisum).


Kraby groszkowe
zawdzięczają swoją nazwę maleńkim rozmiarom. Wślizgują się w muszle małż i ostryg, gdzie sadowią się na skrzelach gospodarza. Żywią się drobinkami pokarmu w wodzie, jaką gospodarz pompuje do muszli. Kraby groszkowe nie są miłe dla swoich gospodarzy, stopniowo niszcząc ich skrzela, niezbędne do pobierania tlenu. Mimo tak okrutnego stylu życia, są smaczne. Inouye powiedział mi, że George Washington był najsłynniejszym fanem krabów groszkowych i rozkoszował się zjadaniem ich w duszonych ostrygach.  


W Meksyku popularnym przysmakiem jest inny pasożyt. Nazywa się huitlacoche i jest pasożytniczym grzybem, który atakuje kukurydzę. Kiedy żeruje na kolbach kukurydzy, pęcznieje w przerażające szare bąble. Serwowany jednak w quesadilla jest podobno przepyszny.


Inouye postanowił przedstawić nasze pytanie całemu gronu ekologów, których miał na liście e-mailowej. Okazało się, że istnieje znacznie więcej dań z pasożytów.


Weźmy minoga. Minogi należą do prastarej linii kręgowców, która odgałęziła się przed ewolucją żuchw. Zamiast tego stworzenie to ma otwór gębowy w postaci dużej przyssawki z przypominającymi tarkę zębami. Wiele gatunków minogów jest pasożytami. Używają przyssawek, by przyczepić się do innych ryb. Powoli wgryzają się w ciało gospodarza i karmią jego krwią i mięsem.


Mimo tego, że są wstrętnymi pasożytami, minogi są przysmakiem. Henryk I, król Anglii, podobno zmarł z przejedzenia się minogami. W dniu koronacji królowej Elżbiecie podano placek z minogami. (Ponieważ Internet jest, jaki jest, istnieje cała strona poświęcona 1000-letniej historii placka z minogów.)


Mogę wyobrazić sobie jedzenie placka z minogów (gdyby były posiekany na bardzo małe kawałki), ale niektóre postacie potraw z pasożytów są dla mnie nie do przełknięcia. Zoolog Tim Flannery opisuje, jak obserwował człowieka w Nowej Gwinei, który wypatroszył jakiegoś torbacza, wyciągnął tasiemce z jego jelit i włożył do ust jeszcze wijące się pasożyty. W 1955 r. biolog pracujący na Alasce informował, że Inuici lubili zjadać larwy gza pasożytujące w skórze reniferów.


A w przemówieniu inauguracyjnym do Amerykańskiego Stowarzyszenia Parazytologów w 2003 r.  Robin Overstreet omawiał inny przysmak Innuitów:


Ci ludzie jednak zdobywali jeszcze większą przekąskę z pasożytów przez zjadanie Pennella balaenopterae, niezbyt dobrze znanego gatunku [skorupiaka], który potrafi rosnąć do monstrualnych rozmiarów. Okazy do 30 cm długości, wbite głęboko w tłuszcz  waleni fiszbinowców, z tylną częścią ciała wystającą z gospodarza. Pulchne i soczyste końce zbiera się z gospodarza i zjada na surowo, a “słodką” zawartość wypełnionych krwią karków, wysysa.


Całe wystąpienie Overstreeta traktowało o zjadaniu pasożytów. Najwyraźniej nie można usunąć przewodniczącego za takie bezeceństwo. Jeśli masz ochotę, możesz przeczytać to przemówienie, jest tutaj. To fascynujące, ale jakość towarzyszących tej publikacji fotografii jest zdecydowanie zbyt dobra, jak na mój żołądek. 


Na koniec: ludzie jedzą pasożyty jako lekarstwa. Kanianka jest pasożytem rosnącym na innych roślinach i wysysającym ich składniki odżywcze. Na Filipinach ludzie używają kanianki jako tradycyjnego leku na bóle i inne dolegliwości. Grzyb o nazwie Cordyceps, zamienia mrówki w zombi. Żeby utrzymać wnętrza swoich mrówczych domów w czystości i bez bakterii, wytwarza on antybiotyki. Popularność tego grzyba w medycynie chińskiej doprowadziła do boomu na Cordyceps w Tybecie, co jest tematem fascynującej opowieści w „National Geographic”.


Lista pasożytów stanowiących ludzki pokarm okazuje się olbrzymia. Tak więc, jeśli twojej lokalnej modnej kawiarni literackiej bohemy zabraknie pomysłów, nie zdziw się, jeśli zmienią nazwę na: Kawiarnię Przywry Wątrobowej.


Parasite cuisine eating the eaters

The Loom, 2 maja 2014

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Carl Zimmer

Wielokrotnie nagradzany amerykański dziennikarz naukowy publikujący często na łamach „New York Times” „National Geographic” i innych pism. Autor 13 książek, w tym „Parasite Rex” oraz „The Tanglend Bank: An introduction to Evolution”. Prowadzi blog The Loom publikowany przy „National Geographic”.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Monóg Kacper Lengyel 2014-05-08


Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk