Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 06:36

« Poprzedni Następny »


Postmodernizm wyjaśniony i krytykowany


Jerry A. Coyne 2019-09-30


Tytuł tego artykułu Helen Pluckrose (także redaktorki „Areo”, gdzie był w 2017 roku opublikowany) wali prosto z mostu i bardzo wart jest przeczytania w całości – w odróżnieniu od nużących i nieprzeniknionych elukubracji samych postmodernistów. Pluckrose nie tylko przejrzyście wyjaśniła postmodernizm (tak przejrzyście, jak to możliwe), ale także pokazała niebezpieczeństwa, jakie stanowi on dla edukacji w naukach ścisłych i humanistycznych, dla społeczeństwa ogólnie, a następnie zaproponowała sposób walki z nim. Kliknij na link pod zrzutem z ekranu i przeczytaj:


Podam tylko trzy cytaty (wcięte) z artykułu Helen, ale gorąco polecam przeczytanie całości. Tytuły są moje i moje komentarze są wysunięte na lewo.


O co chodzi w postmodernizmie?

Lyotard, Foucault i Derrida są tylko trzema „ojcami założycielami” postmodernizmu, ale mają wspólne wątki z innymi wpływowymi „teoretykami” i podchwycili je późniejsi postmoderniści, którzy stosowali je do coraz bardziej zróżnicowanego wachlarza dyscyplin w ramach nauk społecznych i humanistycznych. Widzieliśmy, że obejmuje to wielką wrażliwość na język na poziomie słowa i uczucie, że znaczenie słów mówcy jest mniej istotne niż to, jak jego słowa są odebrane, niezależnie od tego, jak radykalna jest ta interpretacja. Wspólne człowieczeństwo i indywidualność są zasadniczo iluzją i ludzie są propagatorami lub ofiarami dyskursu, zależnie od ich społecznej pozycji; pozycji, która znacznie bardziej zależy od tożsamości niż od ich indywidualnych stosunków ze społeczeństwem. Moralność jest kulturowo względna, podobnie jak sama rzeczywistość. Empiryczne dowody są podejrzane, jak również wiele kulturowo dominujących idei, włącznie z nauką, racjonalizmem i uniwersalnym liberalizmem. To są wartości Oświecenia, które są naiwne, totalizujące i ciemiężące, i istnieje moralna konieczność rozbicia ich. Znacznie ważniejsze jest przeżyte doświadczenie i przekonania „marginalizowanych” grup, które wszystkie są „prawdziwe” i muszą obecnie wziąć górę nad wartościami Oświecenia, by odwrócić ciemiężące, niesprawiedliwe i całkowicie arbitralne społeczne konstrukcje rzeczywistości, moralności i wiedzy.

Jakie są niebezpieczeństwa postmodernizmu dla edukacji nauk ścisłych? (Helen poprawnie stwierdza, że nauka będzie postępowała nadal, będzie praktykowana w przyszłości tak jak była praktykowana w przeszłości, ale sposób, w jaki ludzie będą ją widzieć, będzie poważnie zdeformowany przez postmodernizm.)

Jak wielką groźbą jest postmodernizm dla nauki? Z pewnością były już ataki z zewnątrz. Podczas niedawnych protestów przeciwko wykładowi Charlesa Murraya w Middlebury, protestujący skandowali jednogłośnie:


„Nauki zawsze używano do legalizowania rasizmu, seksizmu, klasizmu, transfobii, ableizmu i homofobii, wszystkie zawoalowane jako racjonalne fakty i popierane przez rząd i państwo. W dzisiejszym świecie niewiele jest tego, co jest prawdziwym ‘faktem’”
[9].


Kiedy organizatorzy March for Science tweetowali:


kolonizacja, rasizm, imigracja, prawa rdzenne, seksizm, ableizm, homo-, trans- , interpłciowa fobia & ekonomiczna sprawiedliwość są kwestiami naukowymi”[10]


wielu naukowców natychmiast krytykowało to upolitycznienie nauki i wykolejenie skupienia na uchowaniu nauki przed intersekcjonalną ideologią. W Afryce Południowej ruch postępowych studentów, #NaukaMusiUpaść i #ZdekolonizowaćNaukę, ogłosił, że nauka jest tylko jednym ze sposobów dochodzenia do wiedzy, akceptacji którego nauczono ludzi. Proponowali czarnoksięstwo jako alternatywę[11].

Pamiętam ten pierwszy cytat, który wywołał moje zażenowanie i był jednym z powodów, dla których nie byłem wielkim entuzjastą March for Science, a nawiasem mówiąc, nie wydaje się, by ten marsz osiągnął cokolwiek. Wymienione kwestie są kwestiami politycznymi i moralnymi, nie zaś naukowymi w tym sensie, że nie mogą być rozstrzygnięte przez empiryczne obserwacje. To nie znaczy, że nie są ważne – tyle tylko, że nie są naukowe, choć empiryczne badania mogą je naświetlić. Jeśli chodzi o „inne sposoby dochodzenia do wiedzy”, omawiam to obszernie w rozdziale 4 książki Faith Versus Fact i konkluduję, że nie ma żadnych zasadnych sposobów dochodzenia do wiedzy poza podejściem empirycznym, które nazywam „szeroko pojętą nauką” Z pewnością czarnoksięstwo, objawienie, sztuka i „uczucia” nie są sposobem zdobywania wiedzy.  


Jakie są niebezpieczeństwa postmodernizmu dla nauk humanistycznych?   

Nauki społeczne i humanistyczne są w niebezpieczeństwie, że zmienią się nie do poznania. Pewne dyscypliny w naukach społecznych już uległy takiej przemianie. Antropologia kulturowa, socjologia, badania kultury i badania gender, na przykład, poddały się niemal całkowicie nie tylko moralnemu relatywizmowi, ale epistemologicznemu relatywizmowi. Także literatura angielska, z tego co wiem, naucza całkowicie postmodernistycznej ortodoksji. Filozofia, jak widzieliśmy, jest podzielona, Podobnie jest z historią.  


Postmoderniści wśród nas często krytykują empirycznych historyków za twierdzenie, że wiedzą, co rzeczywiście zdarzyło się w przeszłości. Christopher Butler przypomina oskarżenie Diane Purkiss, że Keith Thomas umożliwiał szerzenie się mitu, który opierał historyczną tożsamość mężczyzn „na bezsile kobiet i ich braku możliwości elokwentnej obrony”, kiedy dostarczył dowodów, że oskarżone czarownice były zazwyczaj bezsilnymi żebraczkami. Przypuszczalnie powinien był twierdzić, wbrew dowodom, że były to bogate kobiety, a jeszcze lepiej, mężczyźni. Jak pisze Butler:


“Wygląda na to, że empiryczne twierdzenia Thomasa po prostu zadarły z rywalizującą zasadą Purkiss porządkowania historycznej narracji – że powinna być używana dla potwierdzenia obecnej koncepcji kobiecej silnej pozycji”.
(s. 36)


Natknęłam się na ten sam problem, kiedy próbowałam pisać o rasie i gender na przełomie siedemnastego wieku. Argumentowałam, że publiczność Szekspira nie uznałaby atrakcyjności czarnego Otello dla Desdemony za trudną do zrozumienia, ponieważ uprzedzenia wobec koloru skóry stały się powszechne nieco później w siedemnastym wieku, kiedy atlantycki handel niewolnikami nabrał przyspieszenia, i że przedtem znacznie głębsze były różnice religijne i narodowe. Znany profesor powiedział mi, że jest to problematyczne i zapytał jak społeczności czarnych w dzisiejszej Ameryce mogą się czuć, czytając moje twierdzenie. Jeśli dzisiejsi Afro-Amerykanie źle by się z tym czuli, sugerował profesor, to albo nie może to być prawdą, albo mówienie o tym jest moralnym złem.

Jakie są niebezpieczeństwa postmodernizmu dla społeczeństwa? Pluckrose przedstawia myśl, że jeśli nie ma czegoś takiego jak „obiektywny fakt”, pogląd, który wyszedł od lewicowych filozofów, to może on być (i został) przyjęty również przez prawicę.  

Niebezpieczeństwa postmodernizmu nie ograniczają się jednak do małych wycinków społeczeństwa, które koncentrują się wokół uniwersytetów i Sprawiedliwości Społecznej. Relatywistyczne idee, wrażliwość na język i skupienie na tożsamości jako coś ważniejszego od człowieczeństwa i indywidualności, zyskały dominację w szerszym społeczeństwie. Jest znacznie łatwiej powiedzieć, co czujesz, niż rygorystycznie badać dowody. Wolność „interpretowania” rzeczywistości według własnych wartości, wzmacnia bardzo ludzką tendencję do efektu potwierdzenia i rozumowania umotywowanego.


Stało się teraz banałem powiedzenie, że skrajna prawica używa obecnie polityki tożsamości i epistemologicznego relatywizmu w bardzo podobny sposób do postmodernistycznej lewicy. Oczywiście, ludzie na skrajnej prawicy zawsze patrzyli przez pryzmat rasy, płci i orientacji seksualnej, i byli skłonni do irracjonalnych i antynaukowych poglądów, ale postmodernizm stworzył kulturę znacznie szerzej podatną na to. Kenan Malik opisuje tę zmianę:


“Kiedy wcześniej sugerowałem, że idea „alternatywnych faktów” czerpie z ‘zestawu pojęć, jakich w ostatnich dziesięcioleciach używali radykałowie’, nie sugerowałem, że Kellyanne Conway, Steve Bannon, a tym mniej Donald Trump, czytali Foucault lub Baudrillarda… Chodzi raczej o to, że część świata akademickiego i lewicy w ostatnich dziesięcioleciach pomogła stworzyć kulturę, w której zrelatywizowane poglądy na fakty i wiedzę wydają się niekłopotliwe, a więc ułatwiła reakcyjnej prawicy nie tylko ponownie zawłaszczyć, ale propagować reakcyjne idee”
[12].

Co można zrobić?

Aby odzyskać wiarygodność, lewica musi wrócić do silnego, spójnego i rozsądnego liberalizmu. Do tego musimy przebić w dyskusji postmodernistyczną lewicę. Musimy przeciwstawić ich opozycji, podziałom i hierarchiom uniwersalne zasady wolności, równości i sprawiedliwości. Musi być spójność liberalnych zasad w opozycji do wszystkich prób oceny lub ograniczania ludzi do rasy, gender i orientacji seksualnej. Musimy zająć się niepokojami o imigrację, globalizm i autorytarną politykę tożsamości, które obecnie wzmacniają skrajną prawicę, zamiast nazywania ludzi, którzy te niepokoje wyrażają, „rasistami”, „seksistami” lub „homofobami” i oskarżania ich o chęć popełnienia werbalnej przemocy. Możemy to zrobić przeciwstawiając się równocześnie autorytarnym frakcjom prawicy, które autentycznie są rasistowskie, seksistowskie i homofobiczne, ale chowają się obecnie za fasadą rozsądnej opozycji wobec postmodernistycznej lewicy.  


Nasz obecny kryzys nie jest przeciwstawieniem lewica kontra prawica, ale przeciwieństwem między spójnością, racjonalnością, pokorą i uniwersalnym liberalizmem a niespójnością, irracjonalizmem, fanatyczną pewnością siebie i plemiennym autorytaryzmem. Przyszłość wolności, równości i sprawiedliwości wygląda równie ponuro, czy tę obecną wojnę wygra postmodernistyczna lewica, czy ignorująca prawdęprawica. Ci z nas, którzy cenią liberalną demokrację, owoce Oświecenia i naukowej rewolucji, muszą dostarczyć lepszego wyboru.

Chociaż Pluckrose napisała ten esej dwa i pół roku temu, brzmi, jakby był napisany wczoraj.


Jako dalsze lektury polecam te cztery książki, wszystkie bardzo krytyczne wobec postmodernizmu i jego antynaukowego wydźwięku:







Oraz ksiązkę Paula Grossa i Normana Levitta:



h/t: Douglas (za zdjęcie “Pomo Way”)

 

Postmodernism explained – and criticized

Why Evolution Is True, 21 wrzesnia 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Bój na zagrożonej wyspie Marek Eyal 2019-09-30


Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk