Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 15:46

« Poprzedni Następny »


Oszuści i oszukani w grze w zapylanie


Athayde Tonhasca Júnior 2022-09-15

Kwiat wczesnego dwulistnika pajęczego © Orchi, Wikimedia Commons.
Kwiat wczesnego dwulistnika pajęczego © Orchi, Wikimedia Commons.

Gdzieś na południowym wybrzeżu Wielkiej Brytanii kwitnie wczesny storczyk dwulistnik pajęczy (Ophrys sphegodes). Czas zwabić owady, które przeniosą jego pyłek na inny kwiat, aby nastąpiło zapłodnienie. Ale większość zapylaczy nie jest zainteresowana: storczyk produkuje znikome ilości nektaru, a jego ziarna pyłku sklejają się w niewygodne masy znane jako pyłkowina, cecha storczyków i wielu roślin z rodziny trojeści. Co więcej, warżka kwiatu – najniższy płatek – wygląda jak beznogi pająk, co wcale nie jest zachęcające.

Wczesny dwulistnik pajęczy © GkgAlf, Wikipedia.



Kwiat dwulistnika pszczelego (Ophrys apifera) z wyraźnie widoczną pyłkowiną © Escuapio, Wikimedia Commons:



Wczesny dwulistnik pajęczy nie stwarza pokusy do przyciągania zapylaczy, jaką zwykle spotyka się u wielu roślin kwitnących. Ale ma w zanadrzu jeden i to skuteczny trik: jej kwiaty uwalniają bukiet zapachowy składający się z dziesiątek alkanów i alkenów. Te związki organiczne, składające się z atomów węgla i wodoru, są głównymi składnikami naturalnych wosków, które pomagają zabezpieczyć rośliny przed wodą i regulują jej zawartość. W przypadku storczyków te substancje chemiczne mają jeszcze jedną ważną właściwość: naśladują zapach dziewiczych samic pszczolinek piaskowych (Andrena nigroaenea). Możesz się domyślać, dokąd to zmierza: samce pszczół będą bardzo zainteresowane wizytą.


Samiec pszczolinki piaskowej © gailhampshire, Wikimedia Commons:



Około ćwierć do jednej trzeciej z szacowanych na 30 tysięcy gatunków storczyków ucieka się do podstępu w celu zapylania. Mogą stosować podstęp pokarmowy, naśladując cechy gatunków nagradzających. Na przykład buławnik wąskolistny, znany również jako buławnik mieczolistny (Cephalanthera longifolia), wytwarza kwiat, którego niewielka część ma kolor żółto-pomarańczowy. Przelatująca pszczoła smuklikowata ( Halictus sp. lub Lasioglossum sp.), myląc żółtą plamę z pyłkiem, wkracza do środka. Pyłek storczyka przykleja się do włosków na grzbiecie pszczoły i jest transportowany do innego storczyka. Niektóre gatunki wydzielają zapachy podobne do zapachu nektarów, wabiąc w ten sposób królowe trzmieli do swoich pozbawionych nektaru kwiatów.


Fałszywy pyłek buławnika mieczolistnego. Zwróć uwagę na pyłkowinę po przeciwnej stronie © Hectonichus , Wikimedia Commons:



Inne storczyki – takie jak około 140 gatunków z rodzaju Ophrys – opierają się na oszustwie seksualnym: produkują kwiaty, które wyglądają lub pachną jak samice owadów, wabiąc samców do nieistniejącej podatnej partnerki. Mimikra chemiczna jest tylko częścią tego podstępu: gdy samiec zostanie przekonany do podejścia, wizualne i dotykowe wskazówki zachęcają go do wylądowania i złapania kwiatu. Ten kontakt może być ulotny, ale niektóre gatunki storczyków skłaniają samce do bardziej miłosnych pokazów; próbują one kopulować z kwiatem. Podczas aktu, zwanego pseudokopulacją, namiętny Lotario przypadkowo usuwa pyłki, które przyklejają się do jego głowy i przenosi je na inny kwiat. Możesz razem z Davidem Attenborough obserwować ten zakłamany związek.


Samiec Dasyscolia ciliata (osa smukwa włochata), pseudokopulujący z kwiatem storczyka dwulistnika lustrzanego (Ophrys speculum) © Pietro Niolu, Wikimedia Commons



Oszustwo seksualne wydaje się być taktyką z efektami odwrotnymi do zamierzonych. Dokładając wszelkich starań, aby przyciągnąć tylko samce pszczolinek piaskowych, dwulistnik pajęczy traci wszystkie potencjalne zapylacze (ten storczyk jest zapylany przez inne pszczoły w Europie kontynentalnej, ale argument jest ten sam). Orchidaceae to jedyna rodzina roślin zaangażowana w oszustwa seksualne, jednak strategia ta wielokrotnie ewoluowała w obrębie grupy; więc musi być korzystna. Scopece i in. ( American Naturalist 175: 98-105, 2010)) sugeruje, że odpowiedzią jest efektywność zapylania. Mierząc transport pyłku 31 gatunków storczyków w Australii i Włoszech – wszystkie znane storczyki zwodnicze płciowo pochodzą z Australii lub Europy – zaobserwowali, że na oszukanych zapylaczach można polegać; przechodzą od jednego kwiatu storczyka do drugiego tego samego gatunku, tracąc przy tym niewiele czasu i niewiele pyłkowiny. Storczyki z wieloma zapylaczami miały więcej pyłku pobranego ze swoich kwiatów, ale więcej tego pyłku zostało przypadkowo upuszczone lub osadzone w kwiatach niewłaściwego gatunku.


Oszustwo seksualne działa dobrze dla storczyków, ale co z oszukanymi zapylaczami? Wydaje się, że w ogóle nie odnoszą korzyści z tych spotkań, co może zakłócać ich reprodukcję. Niektóre storczyki wywołują energiczną pseudokopulację, która kończy się wytryskiem, co jest energetycznie kosztownym marnotrawstwem.


L: Samiec osy storczykowatej (Lissopimpla excelsa) pseudokopulujący z kwiatem Cryptostylis subulata. R: Kwiat po wizycie zapylacza: pyłkowiny usunięto, pyłek odłożył się na znamię i pozostała kropelka ejakulatu © Gaskett i in., 2008. American Naturalist 171: E206–E212 .



Odwiedzający kwiaty uczą się unikać zwodniczych storczyków, więc być może liczba spotkań z fałszywymi partnerami seksualnymi nie jest wystarczająca, aby wpłynąć na ogólny sukces płciowy samców. Genetyka może też pomóc oszukanym owadom zrównoważyć utracone możliwości kopulacji. Większość zwodniczych seksualnie storczyków jest zapylana przez pszczoły lub osy, które są haplodiploidami (samce i samice rozwijają się odpowiednio z niezapłodnionych i zapłodnionych jaj). Jeśli samice nie kopulują, nie rodzą potomstwa płci żeńskiej, ale potomstwo płci męskiej nie jest naruszone; a jeśli samice są zapłodnione niewystarczającą ilością plemników, zwykle produkują więcej samców niż samic. Tak czy inaczej, oszustwo seksualne może prowadzić do proporcji płci u zapylacza z przewagą płci męskiej, co zrekompensowałoby te samce wykończone zbyt entuzjastycznym randkowaniem z kwiatami (Gaskett i in ., 2008). American Naturalist 171: E206-E212 ).


Sukces oszustwa seksualnego to coś więcej niż wyspecjalizowani nosiciele pyłków i proporcje płci. Strategia zależy również od synchronizacji. Podobnie jak w przypadku wielu gatunków pszczół, samce pszczolinki piaskowej wychodzą z gniazd przed samicami. Tak więc odstęp między pojawieniem się samca i samicy jest kluczowy. Jeśli storczyk zakwitnie przed pojawieniem się samca, nie będzie w pobliżu zapylaczy; jeśli później, storczyk będzie musiał konkurować z prawdziwą istotą – samicami pszczoły. Wskaźniki zapłodnienia storczyków oszukańczych płciowo są naturalnie niskie; jeśli storczyki i pszczoły nie będą zsynchronizowane, na przykład w wyniku zmiany klimatu, wskaźniki zapylania mogą spaść jeszcze bardziej.


Niesamowita różnorodność form, kolorów i kształtów storczyków zafascynowała Karola Darwina: „Naprawdę wydaje mi się niewiarygodne patrzeć na storczyk jako stworzony w takiej postaci, w jakiej ją widzimy. Każda część ujawnia modyfikację po modyfikacji” (list do amerykańskiego botanika Asy Graya). Nic więc dziwnego, że Darwin wybrał storczyki jako temat swojej kolejnej książki po O powstawaniu gatunków. Jego obserwacje, doświadczenia polowe i dyskusje z siecią botaników, ogrodników i hodowców komercyjnych przekonały go, że różnorodność storczyków była powiązana z zapylaniem przez owady, w czasach, gdy dominował pogląd, że rośliny w większości są samopylne: „W moim badaniu storczyków prawie żaden fakt nie uderzył mnie tak bardzo, jak nieskończona różnorodność budowy, rozrzutność zasobów, dla osiągnięcia tego samego celu, a mianowicie zapłodnienia jednego kwiatu pyłkiem innego”. (On the Various Contrivances by Which British and Foreign Orchids are Fertilised by Insects, and on the Good Effects of Intercrossing, 1862).


Od tego czasu dowiedzieliśmy się dużo więcej o wybrykach storczyków w celu zapylania, co dało im takie epitety, jak dziwaczny, przebiegły, podstępny, „mistrz oszustwa” i „dostarczyciel pustych obietnic”. Darwin prawdopodobnie uśmiechnąłby się porozumiewawczo.

 

Orchis mascula jako przykład adaptacji do zapylania przez owady: diagram z książki Darwina pokazuje odcięte wszystkie płatki z wyjątkiem warżki, która rozciąga się do tyłu, tworząc rurkowaty nektarnik poniżej kolumny © Dave souza, Wikimedia Commons.



Readers’ wildlife photos

Why Evolution Is True, 9 września 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk