Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 19:53

« Poprzedni Następny »


Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki


Orac 2018-08-14


Półtora miesiąca temu omawiałem badanie pokazujące, gdzie są „gorące punkty” odmowy szczepień w USA. Jak powiedziałem wtedy, są to miejsca, gdzie antyszczepionkowcy z największym prawdopodobieństwem w niedalekiej przyszłości  ”znowu uczynią odrę wielką”. Podejrzewam, że stanem, który najprawdopodobniej dozna wkrótce wielkiego wybuchu odry jest Teksas, bo antyszczepionkowcy dokooptowali tam konserwatywną, libertariańską, przeciwną wszelkim regulacjom politykę i przedstawiają prawo odmawiania szczepień jako kwestię osobistej wolności i praw rodzicielskich, upolityczniając w ten sposób to, co poprzednio cieszyło się silnym poparciem całego spektrum politycznego.

W ostatnich latach mieliśmy wiele przypadków chorób, którym zapobiegają szczepienia, ostatnio wśród imigrantów somalijskich w Minnesocie, których podejrzliwość wobec szczepień  podsycana jest przez ojca chrzestnego antyszczepionkowców, Andrew Wakefielda i jego białych, zamożnych, antyszczepionkowych wyznawców. Natomiast jeszcze nie omawiałem kosztów dla systemu opieki zdrowotnej, jakie pociągają za sobą te pojawiające się ogniska, co doprowadza mnie do niedawnego badania wpływu na publiczną opiekę zdrowotną coraz pojawienia się przypadków odry na Brooklynie w 2013 r., opublikowanego ostatnio w JAMA Pediatrics. Badanie pokazuje, że nawet stosunkowo „mały” wybuch wywołany przez jedną osobę może pochłonąć znaczne zasoby.


Zachorowania zaczęły się w marcu 2013, kiedy zarażone dziecko wróciło do Nowego Jorku z podróży do Londynu. W tym miejscu muszę przypomnieć, że Londyn i Wielka Brytania od dawna cierpią z powodu niewystarczającego poziomu szczepień przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Panikę na temat rzekomej szkodliwości szczepień wywołały badania przeprowadzone przez Andrew Wakefielda, których wyniki opublikowano w „Lancet” w 1998, a które, jak dowiódł później Brian Deer, były sfałszowane. W rezultacie dr Wakefield stracił prawo praktykowania medycyny w Wielkiej Brytanii, po czym przeniósł się do USA, osiadł w Austin w Teksasie, gdzie prowadził znachorską klinikę dla dzieci z autyzmem, do chwili, gdy stał się zbyt toksyczny nawet dla antyszczepionkowców prowadzących tę klinikę. Od tego czasu kompromitował się coraz bardziej, upadając tak nisko, że przemawiał na rejsie wycieczkowym dla stukniętych wyznawców teorii spiskowych. Ostatnio jednak nakręcił ”film dokumentalny”, który, niestety odniósł sukces (sukces w promowaniu poglądów antyszczepionkowych, nie w robieniu góry pieniędzy) VAXXED. Ponosi on większą odpowiedzialność za cierpienia spowodowane odrą niż jakikolwiek inny pojedynczy człowiek na świecie.


Wróćmy jednak do ognisk odry w Brooklynie i badania Jennifer Rosen i in. z Department of Health and Mental Hygiene i National Center for Immunization and Respiratory Diseases, Centers for Disease Control and Prevention w Nowym Jorku. Przeprowadzili oni epidemiologiczne oszacowanie i analizę kosztów tego wybuchu odry.


Jak to się zaczęło? Wspomniałem, że niezaszczepione dziecko wróciło z Londynu 13 marca 2013 r. Wybuch zaczął się w dwóch dzielnicach Brooklynu, Williamsburg i Borough Park, a w obydwu są duże społeczności ortodoksyjnych Żydów. W istocie, wszystkie przypadki zachorowań dotyczyły członków ortodoksyjnej żydowskiej społeczności Brooklynu:


Od 13 marca 2013 r. do 9 czerwca 2013 r. w sumie odkryto 58 przypadków odry w 2 dzielnicach Brooklynu w Nowym Jorku, z 6-generacyjną transmisją. Pierwszy udokumentowany pacjent zgłosił się do pracownika opieki zdrowotnej z objawami odry po powrocie z wycieczki do Londynu. O przypadku komercyjne laboratorium poinformowało DOHMH w Nowym Jorku dopiero po tym, jak wyniki testu IgM odry okazały się pozytywne, 8 dni po tym, jak lekarz pierwotnie podejrzewał tę diagnozę. W dwóch dodatkowych przypadkach pacjenci mieszkali poza Nowym Jorkiem i zostali wyłączeni z analizy. Ortodoksyjni Żydzi stanowili 100% pacjentów. 

No i niespodzianka! Wszyscy poza jednym pacjentem nie byli szczepieni:

Średni wiek pacjentów wynosił 3 lata (od 0 do 32 lat). Żaden z pacjentów nie miał dokumentacji na otrzymanie szczepionki przeciwko odrze przed narażeniem na kontakt z wirusem odry. Z 58 pacjentów, 45 (78%) miało co najmniej 12 miesięcy i nie byli zaszczepieni z powodu odmowy lub umyślnego opóźniania przez rodziców. Dwunastu pacjentów (21%) było poniżej 12 miesiąca życia i dlatego byli zbyt mali, by otrzymać rutynowe szczepienie przeciwko odrze. Jeden pacjent był dorosły i poinformował, że jako dziecko otrzymał szczepionkę przeciwko odrze; chociaż nie było żadnej dostępnej dokumentacji, wysoki wynik awidności testu był zgodny z wcześniejszym szczepieniem. 

To jest tak jednoznaczne, jak to możliwe; nie ma tu miejsca na przywoływanie przez antyszczepionkowców ich fałszywego twierdzenia, że ”więcej choruje dzieci zaszczepionych niż niezaszczepionych”. Zawsze jest tak, że niezaszczepione dzieci ponoszą znacznie większe ryzyko zachorowania na odrę niż niezaszczepione.   


Jak można było oczekiwać, były komplikacje z jednym przypadkiem zapalenia płuc i jednym poronieniem. Powiedziałbym, że Brooklyn miał szczęście, bo zazwyczaj przy odrze zapalenie płuc pojawia się częściej niż raz na 58 przypadków. Na ogół jest to bliższe jednemu przypadkowi na dwadzieścia.


A tutaj jest informacja, jaka jest rzeczywista praca i koszty przy wybuchach choroby tego rodzaju:

W sumie zidentyfikowano 3351 narażonych kontaktów z wyłączeniem 58 pacjentów, którzy zachorowali na odrę. Wśród tych kontaktów 2214 (66%) miało dowód odporności na odrę w oparciu o zaświadczeniu o 2 udokumentowanych dawkach szczepionki przeciwko odrze, mając pozytywne miano IgG lub urodzeni przed 1957; 376 kontaktów (11%) otrzymało jedną dawkę szczepionki przeciwko odrze; 335 kontaktów (10%) było podatnych; a status immunologiczny 426 kontaktów (13%) był nieznany. Szczepionkę MMR podano w ciągu 3 dni od pierwszego zetknięcia 114 osobom powyżej szóstego miesiąca życia, a immunoglobulinę podano w ciągu 6 dni od pierwszego zetknięcia 77 niemowlętom poniżej 6 miesiąca życia lub niemowlętom między 6 a 11 miesiącem życia, które nie otrzymały MMR. Immunoglobuliny nie podano osobom o  obniżonej odporności i osobom w ciąży.

Znalezienie tych wszystkich kontaktów, sprawdzenie, kto jest zagrożony, podanie MMR i immunoglobuliny wymagało mnóstwa pracy i oczywiście było kosztowne:

Cały bezpośredni koszt wyniósł 394 448 dolarów (62 102 za wkład i 332 346 zapłata za czas pracy personelu) (Tabela 3). Koszt krańcowy wyniósł 73 135 dolarów, czyli 19% całego kosztu bezpośredniego. Płace i świadczenia razem doszły do 321 313 dolarów (97% kosztu personelu). Płaca za nadgodziny wyniosła 11 033 dolarów (3% kosztu personelu). Główna część (99%) kosztów wkładu przypisana jest ogłoszeniom (29 425 dolarów), szczepionce MMR (17 590 dolarów), zapasom laboratoryjnym i testowaniu (9 316 dolarów) oraz usługom kurierskim (4 886 dolarów).

Uczciwie mówiąc, jestem zaskoczony, że nie kosztowało to więcej. Podobna analiza kosztów dokonana po wybuchu odry w społeczności somalijskiej w Minnesocie w zeszłym roku oceniła koszty na 1,3 miliona dolarów, by powstrzymać epidemię, z 900 000 dolarów z Minnesota Department of Health a resztą z Hennepin County, która wyprawiła 89 członków personelu do prowadzenia wywiadów z dotkniętymi rodzinami kosztem około 400 000 dolarów. U szczytu epidemii pracownicy opieki zdrowotnej prosili o 5 milionów dolarów specjalnego funduszu, by poradzić sobie z tą epidemią, jak również z innymi zakaźnymi chorobami, takimi jak Zika i syfilis. Oczywiście, wybuch odry w Minnesocie był większy z większą liczbą zachorowań (79) i z 22 hospitalizowanymi (na Brooklynie tylko troje było hospitalizowanych, a w 31% przypadków nie było potrzeby żadnej interwencji medycznej), ale nie był tak bardzo dużo większy. Tylko zgaduję, ale prawdopodobną przyczyną trzykrotnej różnicy kosztów między Minnesotą a Nowym Jorkiem, może być znacznie mniejsza przestrzeń geograficzna w Brooklynie, gdzie były przypadki, które trzeba było zbadać, w porównaniu do Hennepin County i dodatkowych kosztów badania w populacji imigrantów.


Autorzy piszą, że walka z epidemiami jest kosztowna. Wybuch odry w Brooklynie był jednym z największych w ostatnich dziesięcioleciach i wymagał wiele nakładów. Mieścił się jednak w oszacowaniach kosztów w literaturze: 2 685 do 22 375 dla małych epidemii, od 47 732 do 208 829 dolarów dla średnich i od 28 0829 do 1 640 789 dla dużych.


Minnesota przeprowadziła także olbrzymi program immunizacji, podczas gdy w społecznościach otaczających Brooklyn poziom szczepień MMR był bardzo wysoki, z pięcioma gminami Nowego Jorku o ogólnym poziomie szczepienia MMR 97%. Jeśli chcesz zobaczyć jak skuteczna może być odporność stada, spójrz tylko na ten wybuch. Szalał w kilku rodzinach społeczności ortodoksyjnych Żydów w Brooklynie z niskim poziomem szczepień MMR, ale poza tymi społecznościami:

Raport pokazuje także skuteczność mocnego programu szczepień, powiedział Jason Schwartz, profesor z Yale School of Public Health.


Nowy Jork ma poziom szczepień przeciwko odrze/śwince/różyczce (MMR) niemal 97%, wyjaśnił Schwartz. To trzymało epidemię ograniczoną do grupy ludzi, którzy prawdopodobnie odrzucili szczepienia z przyczyn religijnych.


“Nawet w największym mieście na świecie, w gęsto zaludnionych dzielnicach Brooklynu, ci, którzy byli szczepieni, pozostali nienaruszeni wokół tych ognisk” – powiedział Schwartz.

Szybka reakcja służb opieki zdrowotnej także ograniczyła rozprzestrzenianie się:

Ale 335 zetknięć dotyczyło osób całkowicie niechronionych przed odrą, stwierdzili pracownicy.


114 niezaszczepionych dzieci i dorosłych, którzy zetknęli się z odrą, otrzymali szczepionkę MMR, żeby zwalczyć infekcję, informują w raporcie. Było tam 77 niemowląt zbyt małych, by można je było immunizować, które otrzymały dawkę przeciwciał przeciwko odrze, dodał Zucker.


Te szczepienia po zetknięciu powstrzymały liczbę przypadków przed wzrostem, powiedział, Zucker.

To badanie reakcji publicznej opieki zdrowotnej na wybuch odry ilustruje trzy główne punkty. Po pierwsze, pokazuje jak łatwo odra rozprzestrzenia się w niezaszczepionej populacji. Jak wspomniałem, te konkretne rodziny ortodoksyjnych Żydów przypuszczalnie odrzuciły szczepienia z przyczyn religijnych, mimo że żydowscy rabini i przywódcy podkreślają, że nie ma niczego w wierze żydowskiej, co wymagałoby rezygnacji ze szczepień i namawiają innych Żydów do szczepienia dzieci. Po drugie, podkreśla, jak ważne są wysokie poziomy szczepień. Gdyby w środowisku Nowego Jorku nie było tak wysokich poziomów szczepień, dużo powyżej poziomu potrzebnego do odporności stada, jest bardzo prawdopodobne, że zachorowałoby znacznie więcej dzieci. Gdyby to była Rumunia lub kraje w Europie o niskim poziomie szczepień, rezultat mógłby być katastrofalny. Już to widzieliśmy w olbrzymich epidemiach odry w krajach o niskim poziomie szczepień MMR. Wreszcie, to badanie pokazuje kolejny przykład, dlaczego solidna infrastruktura publicznej opieki zdrowotnej jest tak ważna dla szybkiej i skutecznej reakcji na wybuch epidemii takiej jak w Brooklynie, w Minnesocie i w Disneyland. Niestety, dopóki nie znajdziemy skuteczniejszych metod przeciwko dezinformacji antyszczepionkowej i odmowie szczepień, dopóty pracownicy naszej służby zdrowia, nasi lekarze, pielęgniarki i inni profesjonaliści będą mieli za dużo pracy do wykonania.

 

Brooklyn measles outbreak of 2013: A study of the cost of antivaccine pseudoscience

Respectful Insolence, 2 sierpnia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Orac


Lekarz onkolog i naukowiec, autor blogu Respectful Insolence, (w życiu codziennym David Gorski). Autor stanowczo podkreśla, że cokolwiek czytamy na jego blogu, to opinie Orca i tylko Oraca dodając, że nie reprezentuje niczyich interesów i krytykuje różne poglądy całkowicie niezależnie od sympatii politycznych ich autorów.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk