Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 11:21

« Poprzedni Następny »


O figach i osach


Athayde Tonhasca Júnior 2022-02-18


Tekst ze strony Jerrego A. Coyna, który Jerry tak wprowadza: „Dzisiaj mamy biologiczną opowieść o osach figowych zwanych bleskotkami, które są fascynującym gatunkiem. (Czy wiesz, że za każdym razem, kiedy zjadasz figę, połykasz co najmniej jedną osę?) Zdjęć nie robił czytelnik Athayde Tonhasca Júnior, ale sama opowieść jest jego.”

Kiedy ekolodzy mówią o gatunku “kluczowym” lub “wskaźnikowym”, często rozumieją przez to „mój ulubiony gatunek” lub „gatunek, nad którym pracuję”. Jest jednak grupa organizmów, które rzeczywiście zasługuje na etykietkę kluczowego gatunku: figi. Rodzaj Ficus obejmuje ponad 900 gatunków rozrzuconych na tropikalnych i subtropikalnych regionach jako krzewy, liany lub drzewa. Figowce dusiciele – które niczego nie duszą – są najlepiej znanym rodzajem drzew figowych.  


Wiele gatunków fig rodzi owoce asynchronicznie przez cały rok, więc wiele zwierząt ma stałą podaż obfitej i pożywnej żywności. Jest to szczególnie ważne w porze suchej, kiedy większość roślin nie owocuje. Zwierzęta często wolą figi, nawet kiedy inne owoce są dostępne, ponieważ figi zawierają dużo wapnia, minerału, którego na ogół brak. Tak więc figi są bardzo ważne dla wielu ptaków i ssaków, takich jak gołębie, tukany, papugi, ary, nietoperze, pekari i małpy. Ponad 1200 gatunków kręgowców żeruje na figach.   


Poniżej: Figowiec dusiciel Ficus aurea © Forest Starr and Kim Starr, (Wikipedia Creative Commons):



Poniżej: Różnorodność owoców figowców (© Lomáscolo et al. 2010. PNAS 107(33):14668-72):



Figi podtrzymują różnorodność i funkcjonowanie ekosystemów na całym świecie, ale mogą robić to tylko dzięki pewnym malutkim osom.


Poniżej: Bleskotki są olbrzymią grupą owadów zawierającą ponad 500 tysięcy gatunków. Większość z nich jest parazytoidami innych owadów, ale mała grupa należąca do rodziny Agaonidae ma jeden cel w życiu: dostać się do figi, żeby się rozmnożyć. Przez włamywanie się do owoców te osy, znane jako osy figowe, zapylają figowce.  



Ich misja jest niesłychanie skomplikowana z powodu morfologii fig. W języku botaników figa nie jest owocem, ale rodzajem owocostanu znanego jako sykonium (ze starogreckiego sykon, znaczącym „figa”, co dało źródło słowu „sykofant” czyli „ktoś, kto pokazuje figi”; słowo o ciekawej etymologii). Sykonium jest mięsistym workiem zawierającym uproszczone kwiaty i każdy z nich wyda owoc z ziarnami w środku. Figa zawiera dziesiątki do tysiąca kwiatów i owoców, zależnie od gatunku. Chrupiące kawałki figi, którą zjadamy, nie są nasionami, ale owocami.


Kwiaty wymagają zapylenia, co nie jest łatwe, kiedy są zgromadzone w bukiety i zamknięte w worku. Pierwszą przeszkodą dla bleskotki jest więc dostanie się do środka figi. Samice osy robią to przez otwór u spodu figi (ostiola), który otwiera się, kiedy figa jest gotowa na zapylenie.


Poniżej: Podłużny przekrój sykonium. Wewnętrzna ściana komory pokryta jest kwiatami, a otwór u dołu jest drzwiami dla samic os (© Gubin Olexander, Wikipedia Creative Commons):



Gotowa na zapylenie figa nie czyni życia samicy bleskotki dużo łatwiejszym. Musi ona przegryźć się przez otwór, pchać i przeciskać się, i często traci przy tym skrzydła i czułki. Znajduje kwiat, zanurza w niego swoje długie pokładełko i składa jajo. Kiedy to robi, drobinki pyłku przyczepione do jej ciała przenoszą się na pobliskie kwiaty, zapewniając ich zapylenie. Po wykonaniu zadania samica osy umiera.


Zalążki kwiatów, które otrzymują jajeczka, tworzą galasy, w których rozwija się larwa bleskotki, podczas gdy zapylone zalążki zamieniają się w owoce. Dorosłe bleskotki wygryzają się z galasów, samce pierwsze. Samce następnie wygryzają otwór w ściance figi, żeby pozwolić samicom na ucieczkę. Samce zostają: nie mogą nigdzie iść, bo nie mają ani oczu, ani skrzydeł. Po krótkim życiu spędzonym w fidze z wspaniałymi momentami, takimi jak zapładnianie samic i umożliwianie im ucieczki, samce umierają.


Poniżej: dwa samce osy Pleistodontes imperialis po lewej (bezskrzydłe, mniejsze, o czarnych głowach i bursztynowej barwie ciała) i dwie samice wewnątrz sykonium Ficus rubiginosa. Zapłodnione samice wydostały się ze swoich indywidualnych kwiatów i są gotowe do ucieczki (© W.P. Armstrong, US Forest Service):



Samica zbiera pyłek z nienaruszonych kwiatów lub gromadzi go na sobie przypadkiem przed ucieczką do świata zewnętrznego. Kieruje się szlakiem substancji chemicznych uwolnionych przez roślinę-gospodarza, żeby znaleźć inna figę gotową do zapylenia i rozpocząć cykl od nowa. Musi się jednak spieszyć: ma kilka godzin do trzech dni  życia, zależnie od gatunku. A żeby bardziej skomplikować sprawy, nie każda figa się nadaje. Każdy gatunek figowców jest zapylany przez jeden do kilku gatunków os figowych, co jest znakomitym przykładem ko-ewolucji.


Olbrzymiej większości samic nie udaje się, ale kilka poniesionych wiatrem ponad koronami drzew znajduje roślinę gospodarza ponad 10 kilometrów dalej, a jest to większa odległość niż pokonuje większości zapylaczy. Jest to niezwykłe osiągnięcie dla takiego małego, kruchego i krótko żyjącego owada.


Być może nic nie pokazuje lepiej cudów zapylania fig niż wyczyny Ceratosolen arabicus w Namibii. Ta osa zapyla afrykańskie drzewo figowe (Ficus sycomorus) nad rzeką Ugab na północy pustyni Namib. Jest to jedno z najbardziej niegościnnych i odległych zakątków naszej planety, słynne z Wybrzeża Szkieletowego, miejsca rozbitych okrętów i wyrzuconych na brzeg marynarzy. Afrykańskie drzewa figowe występują w izolowanych kępach wzdłuż brzegów rzeki, ale to nie jest przeszkodą dla samicy osy: przelatuje ona przeciętnie niemal 90 km (z maksimum 160 km), przez pustynię, nocą, w poszukiwaniu gotowej figi. Ponieważ żyje niespełna 48 godzin, jej poszukiwanie musi być bezbłędne.


Poniżej: Suche koryto rzeki Ugab, Namibia (© Theseus, Wikipedia Creative Commons):



Jaki jest związek fig i bleskotek z nami, mieszkańcami bezfigowych krajów? Ten system zapylania ma głęboki wpływ na globalną bioróżnorodność i funkcjonowanie ekosystemu, a więc wpływa i na nas, choćby pośrednio. Opowieść o figach i osach pokazuje także możliwości, energię i wytrzymałość malusieńkich, niezauważanych owadów, które są tak ważne dla nas i dla przyrody.


Można dowiedzieć się dużo więcej o figach i bleskotkach z Figweb przy Muzeum Iziko Południowej Afryki.  


Of figs and wasps

Why Evolution Is True, 12 lutego 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 

Athayde Tonhasca Júnior jest brazylijskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk