Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 18:45

« Poprzedni Następny »


Nikt nie wie jak najlepiej zwalczać otyłość


Matt Ridley 2017-06-02


Nawet optymiści przyznają, że pewne rzeczy niewątpliwie pogarszają się: rzeczy takie jak korki uliczne, użycie apostrofu – i otyłość. Plaga otyłości wśród rasy ludzkiej, także w krajach o średnich dochodach, jest niezaprzeczalna. „Mimo trwałych wysiłków, by zwalczyć otyłość u dzieci, co trzeci nastolatek w Europie nadal ma nadwagę lub jest otyły” – głosi ostatni raport Światowej Organizacji Zdrowia. Oznacza to więcej cukrzycy i możliwe odwrócenie niedawnego, powolnego spadku liczby nowotworów i chorób serca u ludzi młodych.

Może najpierw powinniśmy przypomnieć sobie, że nie jest źle mieć taki problem, że jest to objaw obfitości. Stulecie temu w Wielkiej Brytanii i dzisiaj w dużych częściach Afryki najbiedniejsi ludzi byli lub są najchudszymi ludźmi. Przez setki tysięcy lat było bardzo trudno zostać grubasem i bardzo łatwo umrzeć z głodu lub mieć karłowatą posturę z powodu głodu i niedożywienia. Bądźmy wdzięczni, że mimo czterokrotnego powiększenia populacji globalnej w mniej niż stulecie, mamy teraz problem otyłości, spowodowany globalnym rogiem obfitości w doskonałą żywność, niewyobrażalnym w minionych pokoleniach.


W krajach zachodnich otyłość występuje najczęściej wśród biednych, więc nie może to być kwestią samej zamożności. Tereny miejskie w Anglii o najniższym poziomie dochodów są także miejscami o najwyższym odsetku otyłości wśród dzieci. W odróżnieniu od tego, wśród najzamożniejszych ludzi, bardziej zabójczym zaburzeniem jest anoreksja i rośnie szybko.


W weekend Tam Fry z Krajowego Forum Otyłości twierdził, że otyłość kosztuje obecnie państwo 24 miliardy funtów rocznie. Instytut Spraw Ekonomicznych ocenia ten koszt na mniej niż 2,5 miliarda funtów i argumentuje, że „choć twierdzenia o przygniatających kosztach są dobrym sposobem zwrócenia uwagi mediów… w sposób nieodpowiedzialny wzniecają urazę i niechęć wobec narażonej grupy”. A także, jeśli umrzesz wcześniej, mniej kosztujesz państwo, a więc perspektywa finansowa jest niewłaściwym sposobem patrzenia na ten problem.


Zrozumienie, że coś jest problemem, nie jest tym samym, co wiedza, co z tym problemem zrobić. Otyłość jest jednym z tych wypadków, kiedy „żądania pilnej akcji” pozostają niespełnione, nie z powodu bezduszności naszych przywódców, ale dlatego, że nie ma zgody, jaką akcję należy podjąć. Wachlarz propozycji zwalczania otyłości – podatek na cukier, zakaz śmieciowej żywności w ośrodkach publicznego transportu, zakaz reklam śmieciowej żywności przed godziną 21, ostrzeżenia na opakowaniach, makiety pokazujące, jak dzieci będą wyglądały przy takiej diecie – służy tylko przypomnieniu, że nikt nie wie, jak odwrócić trend ku otyłości. Jamie Oliver, kucharz telewizyjny, twierdzi, że uzależnienie wydawania gorących obiadów w szkołach od sytuacji materialnej rodziców (co proponują konserwatyści), pogorszy problem otyłości.


Porady, wymówki i przekupywanie ludzi, by jedli mniej i ruszali się więcej, wydają się nieskuteczne. Przetestowaliśmy ten pomysł właściwie do cna i bez skutku. Nie działa i prawdopodobnie działałby tylko, gdybyśmy w pełni przeszli na totalitaryzm, z rajdami policyjnymi na kuchnie w domach do wyszukiwania i niszczenia ukrytych zapasów biszkoptów.


Jedyną rzeczą, która wiemy, to że proste równanie, tak ulubione przez medyków, nie jest odpowiedzią. Nie jest to tak proste jak równoważenie kalorii pochłanianych i zużywanych: jedz mniej niż spalasz, a stracisz na wadze. Nie bierze to pod uwagę czegoś, co nazywa się apetytem, ani sposobu, w jaki jedni ludzie odkładają tłuszcz, mimo że nie jedzą zbyt dużo, podczas gdy inni spalają wszystko, jedząc bardzo dużo.


Gary Taubes, heretyk w dziedzinie pisania o nauce, który poświęcił znaczną część swojego życia zawodowego tej kwestii, tak to kilka lat temu ujął w “British Medical Journal”: „starania zaradzenia problemowi przez skłanianie do niedojadania lub negatywnej równowagi energii, przez doradzanie pacjentom, by jedli mniej lub ruszali się więcej, są zadziwiająco nieskuteczne”. Także Handbook of Obesity, podręcznik lekarzy, przyznaje, że skutki terapii dietą są “marne i nietrwałe”.


Wszyscy mamy przyjaciół, którzy nadludzkim wysiłkiem zrzucili kilka kilogramów, a potem stopniowo je odzyskali. Lobby zdrowia publicznego raczej nie pomaga ostro atakując wszystkie „tłuszcze i cukry”, całą „przetworzoną żywność”, a często także „czerwone mięso”. Co pozostawia dietę równie przygnębiającą, jak nierealistyczną: gotowany na parze dorsz i gotowany jarmuż. Lobby zdrowia publicznego musi zdecydować się, czy uważa że węglowodany są złe, czy że tłuszcz jest zły: atakowanie obu jest głupawe.


Po dziesięcioleciach wzywania ludzi do diety niskotłuszczowej i patrzenia na eksplozję otyłości, ci wszyscy doradcy nie mogą zmusić się do przyznania, że była to okropna porada, która niemal z pewnością pogorszyła problem. Dlaczego? Ponieważ tłuszcz syci w sposób, w jaki nie robią tego węglowodany, a organizm syntetyzuje na ogół tłuszcz z węglowodanów w pokarmie, nie z tłuszczu w pokarmie. W epoce kamiennej jedzenie tłuszczu prawdopodobnie sygnalizowało czas obfitości, kiedy gromadzenie zapasów na brzuchu nie było pilne.


Logicznie rzecz biorąc, dziedziczność otyłości niemal z pewnością rośnie. W świecie niedoborów żywności jedynym sposobem na zostanie grubasem było bogactwo, więc otyłość była głównie cechą determinowaną środowiskowo. W świecie, gdzie tak wielu stać na mnóstwo taniej żywności, ci, którzy stają się otyli, to często ci, którzy odziedziczyli skłonność do jedzenia więcej i odkładania pokładów tłuszczu. Przy swobodnym dostępie do żywności chart pozostaje chudy, a labrador nadyma się w balon – mają to w genach. Nie wszystkie różnice otyłości między jednostkami da się wyjaśnić genetyką, ale – statystycznie rzecz biorąc – będą tam skłonności charta i skłonności labradora.  


Uczciwie mówiąc, nie wiemy, dlaczego jedni ludzie łatwiej odkładają tłuszcz niż inni. Czy dlatego, że spalają mniej kalorii przy ruchu? Czy trawią mniej skutecznie? Czy mają większy apetyt, więc jedzą więcej? Czy jedzą więcej węglowodanów? Czy różnica jest genetyczna i niektórzy ludzie mają odmiany genów, które zachęcają do odkładania tłuszczu? Czy też dlatego, że bakterie jelitowe u ludzi otyłych są inne – realna możliwość poparta przez coraz bardziej przekonujące eksperymenty i przeszczepy? Każda z tych teorii ma pewne poparcie. Nie wystarczające jednak, by usprawiedliwić moralizatorski ton i niewzruszoną pewność, która tak często towarzyszy wypowiedziom medyków na temat otyłości. Wiemy zbyt mało.


Co powinien zrobić rząd, kiedy istnieje wielka niepewność co do właściwej akcji? Oczywiście, eksperymentować. Przedstawić pięć strategii, poprosić o wolontariuszy w pięciu różnych częściach kraju i starannie mierzyć ich talie.


My Times column on obesity:

Nobody knows how best to tackle obesity

Rational Optimist, 25 maja 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us H

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk