Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 22:28

« Poprzedni Następny »


Niezrozumienie efektu Dunninga-Krugera


Steven Novella 2019-01-18

Dramatyczna pewność wypowiadanych sądów może być formą choroby zawodowej. Dotyczy to w większym stopniu metafizyków niż fizyków, jako że metafizycy nie poddają swoich hipotez brutalnym testom. (Zdjęcie i podpis dodane przez redakcję ”Listów”.)
Dramatyczna pewność wypowiadanych sądów może być formą choroby zawodowej. Dotyczy to w większym stopniu metafizyków niż fizyków, jako że metafizycy nie poddają swoich hipotez brutalnym testom. (Zdjęcie i podpis dodane przez redakcję ”Listów”.)

Najwyraźniej ostatnio wzrosło zainteresowanie efektem Dunninga-Krugera „Washington Post” pisała o tym niedawno, czyniąc oczywistą polityczną aluzję (do obecnego mieszkańca Białego Domu). To wspaniale, że istnieje społeczne zainteresowanie ważnym zjawiskiem psychologicznym, centralnym dla krytycznego myślenia. Omawiałem DK wcześniej, a także poświęciłem mu cały rozdział w mojej książce.

Niestety, ”Washington Post” błędnie przedstawia efekt DK w sposób, w jaki najczęściej jest źle rozumiany. Piszą:  

Prosto mówiąc, niekompetentni ludzie sądzą, że wiedzą więcej niż naprawdę wiedzą i mają tendencję do większego chełpienia się tym.  

oraz

Raz za razem, niezależnie od tematu, ludzie, którzy marnie wypadli na testach, oceniali swoje kompetencje znacznie wyżej.  Przeciętnie, uczestnicy testu, którzy osiągnęli niski percentyl 10, szeregowali się w pobliżu 70. percentylu. Ci, którzy mieli najmniejszą szansę, by wiedzieć, o czym mówią,  wierzyli, że wiedzą równie wiele jak specjaliści.

Pierwsze zdanie sugeruje, że efekt DK obserwuje się tylko u ludzi, którzy są ”niekompetentni”. Jest to błędne na dwóch poziomach. Pierwszym jest, że efekt DK nie odnosi się tylko do „ludzi niekompetentnych”, ale do wszystkich i w każdej dziedzinie wiedzy. To prawda, że autor pisze także, iż „jest to obecne do pewnego stopnia u każdego”, ale to nie całkiem oddaje rzeczywistość i zostaje zamazane przez zdania przytoczone powyżej. Po drugie, efekt dotyczy nie tylko niekompetencji, ale także przeciętnej lub nieco powyżej przeciętnej kompetencji.



Pokazuje to wykres. Najlepszym sposobem streszczenia danych jest powiedzenie, że różnica między samooceną a wynikiem wzrasta przy niższych wynikach poniżej 80. percentyla z niewielkim niedocenianiem wyników dla tych, którzy są powyżej 80. percentyla (czyli mają na teście wynik około 70%). Tak więc niemal wszyscy przeceniają swoje wyniki, nie tylko ci, którzy są „niekompetentni”. Nawet jeśli masz 60% poprawnych odpowiedzi, nieco przeceniasz swoje możliwości.


Ponadto muszę podkreślić, że te dane nie stosują się do „ludzi”, którzy są ogólnie na niskich percentylach kompetencji, ale do poszczególnych dziedzin wiedzy każdego. Ten sam człowiek może być na 80. percentylu w jednej dziedzinie wiedzy i na 20. percentylu w innej, a powyższy wykres stosuje się do niego w obu przypadkach.


Powiedziawszy to, chcę podkreślić, że to są przeciętne wyniki. Jednostki różnią się stopniem pokory lub chełpliwości, zależnie od podstawowej osobowości, wykształcenia, wglądu i doświadczenia. O to mi w rzeczywistości chodzi, kiedy omawiam efekt DK i upewniam się, że jest poprawnie zrozumiany. Celem jest dostarczenie wglądu w krytyczne myślenie, żeby ludzie ogólnie byli bardziej świadomi i pokorni przy ocenianiu własnej wiedzy i możliwości, by zrekompensować ogólną tendencję do nadmiernej pewności siebie.  


Przytoczony powyżej drugi akapit pogłębia błędne rozumienie, że ten efekt dotyczy ludzi, którzy „marnie wypadli na testach”, podczas gdy w rzeczywistości odnosi się do każdego poniżej 80. percentyla. A także ci, którzy mieli najniższe wyniki, nie oceniali się tak wysoko jako eksperci, ale raczej oceniali się na nieco powyżej przeciętnej (nadal jednak niżej niż ludzie, którzy mieli lepsze wyniki). Zgadza się to z innymi badaniami, które pokazują, że ludzie ogólnie myślą, że są powyżej przeciętnej we wszystkim. Wyraźnie trudno nam przyznać, że jesteśmy poniżej przeciętnej w jakiejkolwiek umiejętności lub dziedzinie wiedzy.


Wiem, że wszystko to może wydawać się szukaniem dziury w całym, ale jest ważne to, jak interpretuje się efekt DK. Olbrzymia większość ludzi, którzy podnoszą ten problem, sądzi, że dotyczy to tylko niemądrych ludzi i że mówi, że niemądrzy ludzie myślą, że są mądrzejsi od mądrych ludzi. Nic z tego nie jest prawdą. Ponadto – jeśli myślisz, że dotyczy to tylko innych ludzi (co samo, jak na ironię, jest częścią efektu DK), to omija cię podstawowa lekcja i okazja do polepszenia własnego krytycznego myślenia.


Są również pewne niuanse w efekcie DK, o których warto mówić. Choć główny efekt jest taki, jak opisałem wyżej, charakteryzując przeciętne wyniki, inne badania pokazują, że konkretni ludzie i konkretne tematy mają własne krzywe na wykresach. Na przykład, niedawne badanie pokazuje, że ci, którzy popierają antyszczepionkowe poglądy, mają tendencję do wyższego oceniania własnej wiedzy, na równi z wiedzą specjalistów i lekarzy, podczas gdy w rzeczywistości ich poziom wiedzy był skrajnie niski.


Trwają badania, by ustalić przyczyny efektu DK. Jest to po części ogólny efekt nadmiernej pewności siebie, ale to nie jest wszystko. Zasadniczo – kiedy brak ci wiedzy w jakiejś dziedzinie, nie wiesz, czego nie wiesz, brakuje ci wiedzy, by ocenić własną wiedzę i wiedzę innych. To może mieć własną krzywą na wykresie. Innymi słowy, w miarę, jak nabierasz wiedzy o danym przedmiocie, początkowo niewielka ilość wiedzy może dać ci wielką pewność siebie. Z pewnością wydaje się jak olbrzymia wiedza w porównaniu do twojej poprzedniej całkowitej ignorancji (efekt studenta drugiego roku). W miarę nabywania wiedzy, twoja pewność siebie rośnie. Dopiero na stosunkowo wysokich poziomach wiedzy zaczynasz orientować się, jak wiele jest do nauczenia się i jak wiele wiedzą prawdziwi eksperci.   


Właśnie dlatego zachęcam każdego do ekstrapolowania z własnych doświadczeń w dziedzinach, o których wiedzą bardzo dużo – gdzie prawdopodobnie są powyżej 80. percentyla. W dziedzinach, w których jesteś rzeczywistym ekspertem, rozumiesz, jak wiele jest tam głębokiej wiedzy i jak niewiele wie przeciętny człowiek. No cóż – to samo dotyczy wszystkich dziedzin wiedzy i powinieneś tego używać do  ponownej oceny twojej stosunkowej wiedzy w tych dziedzinach. Innymi słowy, prawdopodobnie jesteś równym ignorantem w dziedzinach wiedzy, w których nie jesteś ekspertem, jak są twoim zdaniem inni ludzie w dziedzinach wiedzy, w których jesteś ekspertem.


Wreszcie, istnieją cechy osobowości, które wydają się modyfikować efekt DK. Osobowość narcystyczna wydaje się dodawać DK sterydów. To są ludzie, którzy ogólnie mają marną wiedzę, niesłychanie przeceniają swoją wiedzę i są najmniej otwarci na zaakceptowanie krytyki i na poprawę. Co doprowadza nas z powrotem do artykułu w „Washington Post”, a wnioski wyciągnijcie sami.


Misunderstanding Dunning-Kruger

8 stycznia 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry. (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk