Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 13:07

« Poprzedni Następny »


Nie – żadne chi nie istnieje


Steven Novella 2020-12-21


Niedawno ktoś zadał pytanie w Quora – czy chi istnieje? Większość odpowiedzi była pozytywna, co nie jest zaskakujące przy selektywnej naturze tych, którzy zdecydowali się odpowiedzieć. Istnieje jednak jednoznaczna odpowiedź na to pytanie – nie. Przynajmniej taka jest naukowa odpowiedź na tyle, na ile nauka może ustalić negację. Możemy być tak pewni tej odpowiedzi, jak powiedzenia, że nie istnieją jednorożce i krasnale.


Wśród odpowiedzi w Quora były: “Istnieje słowo, więc to musi istnieć, inaczej nie byłoby na to słowa. Każda kultura-język-dialekt ma słowo na chi i wiele słów na opisanie różnych aspektów chi”.


Oczywiście to nie jest prawdą. Mamy słowa na wiele pojęć, których desygnaty w materialnej rzeczywistości  po prostu nie istnieją. Spójrz na przykład, na całą mitologię. To wydaje się oczywiste i jest oczywiste, ale sądzę, że powszechne jest zakładanie “nie ma dymu bez ognia”. Jeśli wiara jest wystarczająco częsta, to musi opierać się na czymś rzeczywistym. Jest także romantyzm w koncepcji, że nasze ukochane mitologie mogą opierać się na jakiejś historycznej rzeczywistości (nawet jeśli szczegóły zostały zmienione). Chcemy wierzyć, że rzeczywisty Robin Hood wędrował po lesie Sherwood i że Sherlock Holmes znajdował rozwiązanie spraw kryminalnych mieszkając na Baker Street 221B.


Dlaczego tak wiele kultur wierzy w siłę życiową taką jak chi, jeśli nie ma to żadnych podstaw? Jest wiele powodów. Pierwszym jest kulturowe zanieczyszczenie – ludzie poruszają się po świecie i ich pomysły idą wraz z nimi, tak było również w czasach starożytnych. Poza tym pewne idee są oczywiste lub reprezentują coś fundamentalnego. Jest jasne, że żywe istoty różnią się od nieżywych rzeczy, ale przednaukowe kultury nie miały podstaw wiedzy, by zrozumieć tę różnicę. Po prostu więc przyczepiły do tego słowo – czymkolwiek jest ta rzecz, która powoduje życie, to jest to „siła życiowa” - chi (lub qi) w kulturach Wschodu. Szczegóły jednak różnią się między kulturami. Wierzono, że chi jest we krwi, podczas gdy grecka “pneuma” była w oddechu, a bardziej nowoczesna “innate” energia chiropraktyków płynie w nerwach.


Inna odpowiedź w Quora wiele mówi - “Qi istotnie istnieje, jednak jest niewykrywalne przy pomocy obecnych instrumentów naukowych, ponieważ składa się z subiektywnego uczucia”. Skąd wiemy, że coś “niewykrywalne” istnieje? No cóż, pewne rzeczy możemy odkrywać bezpośrednio, a inne pośrednio. Wiemy, że czarne dziury istnieją głównie wnioskując z ich efektów na inne obiekty – odkrywamy ich ciążenie. Jeszcze innych rzeczy nie możemy odkryć bezpośrednio, ale możemy wywnioskować z dowodów naukowych, że prawdopodobnie istnieją – a przynajmniej ich istnienie jest najlepszym obecnie wyjaśnieniem jakiś zaobserwowanych zjawisk. Na przykład, przed odkryciem kilku cięższych pierwiastków wnioskowaliśmy, że prawdopodobnie istnieją (w rzeczywistości, że muszą istnieć) w oparciu o tablice Mendelejewa. Wywnioskowaliśmy o istnieniu bosonu Higgsa z powodu standardowego modelu fizyki cząstek podstawowych. Chociaż – może lepiej jest myśleć o tym jako o “przewidywaniach”, które ostatecznie zostają potwierdzone.


Jeśli nie możemy odkryć chi, czy możemy wywnioskować, że może prawdopodobnie, lub wręcz musi istnieć? Odpowiedzią jest gigantyczne „nie” W rzeczywistości możemy wywnioskować jego odwrotność. W czasach przednaukowych siła życiowa była głównie używana jako zastępstwo. Chi robiło wszystko, czego nie byliśmy w stanie wyjaśnić biologicznie. Był to zasadniczo argument z ignorancji. Ta ignorancja w końcu jednak zniknęła. Nie chodzi o to, by twierdzić, że wiemy wszystko o biologii, ale wszystkie wielkie pytania o to, jak działa biologia znalazły odpowiedź (tak, również świadomość – przynajmniej do tego stopnia, że wiemy, iż pochodzi z funkcji mózgu). Zasadniczo dla chi nie pozostało już nic do zrobienia. Argument z ignorancji upadł. Nie ma większej potrzeby chi niż gigantycznych żółwi, które trzymają Ziemię na plecach.


Dlatego: nie możemy wykryć chi, nie ma teoretycznej potrzeby przywoływania jego istnienia i nie ma łańcucha dowodów, z którego możemy wywnioskować jego istnienie. To jest inny sposób powiedzenia – chi nie istnieje.


Muszę zająć się jeszcze jedną odpowiedzią w Quora:

“Spójrz głęboko na każdą naturalną postać minerału, rośliny, zwierzęcia. U podstawy każdego jest jego subatomowa natura – kamieni, warzyw, żółwi i ludzi. To jest z pewnością  Qi! W dodatku jony wyładowują się w biciu serca, szlaki neuronowe wyrównują komórkowe bramy do wejścia i wyjścia odżywki i odpadów. PLUS – ciemna materia, która stanowi do 90% wszechświata nasyca każdą część każdego wymiaru.

To jest częsty rodzaj argumentu, próbujący podeprzeć pseudonaukę i mitologie. Po pierwsze – przesuwamy tutaj metę, przedefiniowując mitologię, by była czymś innym, dla utrzymania wniosku, że chi istnieje. Oczywiście jednak, kiedy to robisz, przestaje to być tym samym. Nie jest już dłużej chi jako siła życia, jest tylko fizyką. Jest to jednak także wyraźne odniesienie do nowej i marnie rozumianej nauki. Maniacy kwitną na obrzeżach tego co wiemy. Kiedy magnetyzm był nowy, mieliśmy Mesmera i jego „zwierzęcy magnetyzm”. Kiedy radioaktywność była nowa, mieliśmy radioaktywne uzdrawiające toniki. Były (i nadal są) terapie falami radiowymi – chociaż wydają się nieco przestarzałe.


Jeśli chcesz podeprzeć swój mistycyzm naukowo brzmiącymi, modnymi słowami, masz mechanikę kwantową, ciemną materię i ciemną energię – rzeczy albo nie do końca zrozumiane, albo dopiero czekające na zrozumienie. Możesz także po prostu zestawić kilka naukowo brzmiących zwrotów, jak jony wyładowujące się w uderzeniu serca, które w rzeczywistości nic nie znaczą ani nie dostarczają żadnego zrozumienia, ale brzmią głęboko i dobrze. Tym jest zasadniczo cała kariera Deekpaka Chopry, więc może to być bardzo popłatne. Ale, nie, nic z tego nie jest żadnym chi i chi nie istnieje.


No – Chi Does Not Exist

NeuroLogica Blog, 7 grudnia 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Tipsa en vn Wydrukuj



Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk