Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 05:50

« Poprzedni Następny »


Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna


Athayde Tonhasca Júnior 2023-02-10

Dwie dziewczynki śpiące na ławie na przypiecku. Grafika Alberta Ankera, 1895. Wikimedia Commons.
Dwie dziewczynki śpiące na ławie na przypiecku. Grafika Alberta Ankera, 1895. Wikimedia Commons.

My, ludzie, spędzamy od 25 do 35% naszego życia śpiąc. To znaczny kawałek czasu w ramionach Morfeusza, więc sen musi być niezbędny. Ale, co zaskakujące, lekarze i naukowcy nie są pewni, dlaczego tak dużo śpimy – i dlaczego w ogóle. Okres nieświadomości może być potrzebny dla regeneracji naszego organizmu i przywrócenia niektórych funkcji fizjologicznych lub chemicznych; może pomaga nam oszczędzać energię, zwłaszcza w nocy, kiedy poszukiwanie pożywienia przez naszych przodków było mniej wydajne.

Bez względu na powód, potrzebujemy odpoczynku. Podobnie jak inne zwierzęta, w tym owady. W przypadku pszczół i os samice mają oczywistą opcję wygodnego gniazda, w którym mogą schować się na noc. Ale samce tego nie robią: nie są mile widziane, gdy dojrzeją i opuszczą gniazdo, więc czeka je życie włóczęgów. Kiedy nadchodzi noc i temperatura spada, muszą to znieść, wchodząc w stan odrętwienia, dopóki poranne słońce ponownie ich nie rozgrzeje.


Kwiaty to wybór miejsca snu dla samców wielu gatunków: w chłodny poranek można znaleźć ospałe pszczoły zwinięte w kłębek wśród płatków. Te miejsca do spania zapewniają pewną ochronę przed wędrującymi drapieżnikami, są dogodnymi miejscami spotkań samic w ciągu dnia, a także sprawiają, że samce niektórych gatunków są wyjątkowo dobrymi zapylaczami.


Dobranoc, śpijcie dobrze © Todd Esque, US Geological Survey:



Ale ochrona nie wydaje się być kluczowa, ponieważ wiele pszczół po prostu śpi na otwartej przestrzeni. Jeśli odwiedzisz ogród wczesnym rankiem lub wczesnym wieczorem, możesz zobaczyć trzmiele drzemiące na szczycie kwiatu, a nawet zwisające do góry nogami z kwiatu lub pod liściem. Większość z nich to samce, ale jedna lub druga samica może do nich dołączyć, jeśli zostanie przyłapana na zewnątrz, gdy temperatura szybko spada o zachodzie słońca. Zobacz, jak śpiąca pszczoła czepia się rośliny i nie chce się obudzić.


Śpiące trzmiele czepiające się kwiatostanu czosnku dętego (Allium fistulosum):



Wydaje się, że niektóre pszczoły i osy celowo wybierają niewygody w nocy. Zwisają z końca gałązki, zasuszonej główki kwiatu lub cienkiej łodygi, przyczepione zaciśniętymi żuchwami. Nie wiemy, dlaczego tak śpią; być może po to, aby były mniej widoczne dla drapieżników, które mogą pomylić je z wypustkami roślin.


Nomada
 sp. śpiąca pszczoła kukułka zaczepiona na swoich żuchwach © Giles Gonthier, Wikimedia Commons:



Samce pszczół nie są towarzyskie: unikają się nawzajem, jeśli nie są wręcz agresywne. Ale po zachodzie słońca samce niektórych gatunków spędzają noc blisko siebie, tworząc skupiska pszczół przyczepionych do gałęzi lub kwiatów. Nie tylko to, te samce mają tendencję do powracania raz za razem w to samo miejsce każdego wieczoru. Stadne spanie wydaje się niebezpiecznym wyborem: takie skupiska ospałych pszczół muszą kusić niejednego drapieżnika. Jednym z możliwych wyjaśnień tego zachowania jest efekt rozcieńczenia: im większa grupa ofiar, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że właśnie ty padniesz ofiarą. Niektóre ryby, pingwiny i ssaki żyjące na otwartej przestrzeni uciekają się do tego typu obrony.


Piżamowa impreza pszczół długorogich (Melissodes sp.) © Todd Sonfileth, Oregon Public Broadcasting:



Nie mamy zbyt wielu informacji na temat konsekwencji spania pod gołym niebem dla samców pszczół. Ale kiedy wieczorem owiniesz się kołdrą, pamiętaj, że spokojny sen nie jest dany wszystkim.


Kiedy noc w środkowoamerykańskim lesie dobiega końca, jego nocni mieszkańcy – nietoperze, sowy, gryzonie i koty – zaczynają wycofywać się do swoich schronień. O tej porze, przed świtem, poziom światła jest do 100 milionów razy słabszy niż w ciągu dnia, więc dla mieszkańców dziennej zmiany wciąż jest zbyt ciemno.


Poszycie lasu tropikalnego, które nigdy nie jest jasne nawet w ciągu dnia © Bruno Henning, Wikimedia Commons:



Ale jedno stworzenie już krząta się w gęstej plątaninie roślinności: pszczoła smuklikowata, Megalopta genalis, lata z kwiatka na kwiatek, zbierając pyłek i nektar, a następnie bezpiecznie wraca do gniazda. Jest to jeden z 250 gatunków pszczół, około 1% całej fauny pszczół, znany jako nocny (aktywny w nocy) lub zmierzchowy (aktywny o zmierzchu lub o świcie). Jest to zaskakująco duża liczba, biorąc pod uwagę, że pszczoły są zasadniczo przystosowane do jasnego światła słonecznego.


Megalopta genalis
 z Panamy © USGS Bee Inventory and Monitoring Lab, Wikimedia Commons:



Pszczoły, podobnie jak inne owady i skorupiaki, mają oczy złożone, które zawierają tysiące niezależnych receptorów światła znanych jako ommatidia (liczba pojedyncza: ommatidium). Obrazy powstają poprzez połączenie danych wejściowych z ommatidii, które są zorientowane w różnych kierunkach – w górę, w dół, na boki i do przodu. W wyniku takiej konfiguracji rozdzielczość obrazu nie jest zbyt dobra. Kiedy trzmiel unosi się blisko ciebie, prawdopodobnie zwabił go kolor twojego kapelusza lub twój zapach: chce tylko sprawdzić, czy jesteś gigantycznym kwiatem. Owady mogą nie widzieć wyraźnie, ale wiele z nich ma duży kąt widzenia – cecha, która sprawia, że muchy i ważki są tak trudne do złapania. Niektóre owady widzą również światło spolaryzowane, czego my nie widzimy.


Rysunek złożonego oka muchy gnojki wytrwałej z Micrographia Roberta Hooke'a, 1664:



a: Jednokomorowe oko człowieka: rozdzielczość przestrzenną uzyskuje się dzięki soczewce i wklęsłej siatkówce. b: Oko złożone owada: rozdzielczość przestrzenną uzyskuje się dzięki serii małych soczewek i wypukłej siatkówce. Obszary w paski oznaczają obszary fotorecepcji © Buschbeck & Friedrich, 2008



Oprócz oczu złożonych, pszczoły i większość innych owadów ma przyoczka (ocelli). Są to organy z pojedynczą soczewką do wykrywania ruchu i światła oraz pomagają owadowi w nawigacji podczas lotu. Pszczoły dzienne znajdują drogę, identyfikując punkty orientacyjne wokół swoich gniazd i wzdłuż tras żerowania; kierunki i odległości są również określane wizualnie za pomocą światła spolaryzowanego.


Oczy złożone i przyoczka pszczoły storczykowej Euglossa hansoni © Insects Unlocked, Wikimedia Commons.



Ale jak Megalopta genalis radzi sobie przy bardzo słabym oświetleniu? Wiemy, że pszczoły nocne mogą reagować na słabe ruchy, widzieć spolaryzowane światło i orientować się na podstawie punktów orientacyjnych, tak jak pszczoły dzienne, ale sposób, w jaki to robią, nie jest do końca jasny. Pszczoły latające nocą mają większe oczy złożone i przyoczka w odróżnieniu od pszczół dziennych, ale w grę muszą wchodzić inne czynniki, takie jak adaptacje neurologiczne; same oczy nie wyjaśniają ich wydajności wizualnej.


Zdolność latania przy słabym oświetleniu wyewoluowała niezależnie u pszczół z rodzin Andrenidae, Apidae, Colletidae i Halictidae, więc muszą istnieć ewolucyjne zalety nocnego lub zmierzchowego trybu życia. Mogą być mniej podatne na pasożyty i drapieżniki lub może istnieć mniejsza konkurencja o pożywienie. Lotnicy nocni mogą reagować na dostępność pożywienia: wiele roślin kwitnie tylko o świcie lub w nocy, aby oszczędzać wodę, podczas gdy inne gromadzą nektar przez całą noc, oferując obfite nagrody rannym ptaszkom.


Jeśli zastanawiasz się, czy te nocne przyjścia i wyjścia mają jakieś konsekwencje dla roślin, odpowiedź brzmi: tak. Pszczoły nocne zapylają szereg roślin, z których wiele ma znaczenie gospodarcze. Kilka z tych pszczół jest dobrych w zapylaniu wibracyjnym, więc mogą być szczególnie cenne dla roślin z pylnikami porowatymi, takimi jak Solanum spp. (np. bakłażany, papryka i pomidory). Ale niewiele wiemy o pszczołach nocnych: zbieranie danych na temat ekologii zapylania jest wystarczająco trudne w ciągu dnia i staje się prawdziwym wyzwaniem, gdy nie ma światła.


Pszczoły latające nocą są przedstawicielami ogromnej liczby nocnych gości kwiatów, takich jak ćmy, których rola jako zapylaczy jest coraz bardziej uznawana. Potrzebujemy więcej ekologów nocnych marków, którzy pomogą nam lepiej zrozumieć ich rolę w naszych ekosystemach.


Nocne pszczoły odwiedzające kwiaty Campomanesia phaea, których owoce są spożywane na surowo lub przygotowywane na galaretki, sorbety lub soki. A: Ptiloglossa latecalcarata; B: Ptiloglossa sp.; C: Megalopta sodalis ; D: Megommation insigne  © Liporoni et al., 2020:



When the night has come and the land is dark

Why Evolution Is True, 6 lutego 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*

Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk