Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 13:51

« Poprzedni Następny »


Jacy naprawdę byli neandertalczycy?


Steven Novella 2019-01-31


Stare idee umierają z trudem. Pierwszymi wymarłymi hominidami, jakich kości znaleziono, byli neandertalczycy, a nasze pojęcia o nich ukształtowały się w XIX wieku, czasie pełnym prymitywnych postaw wobec „prymitywnych” ludów. Tak się złożyło, że pierwszy znaleziony szkielet neandertalski należał do osobnika z silnym artretyzmem, co dawało mu przygarbiona postawę.

Kulturowy pogląd, że nasi najbliżsi krewni byli brutalni i prymitywni, zakorzenił się głęboko. Z pewnością  w ostatnim wieku znacznie złagodzono ten pogląd, ale nie wymazano go całkiem. Tymczasem paleontolodzy odkrywają coraz więcej dowodów, że neandertalczycy byli po prostu innym rodzajem ludzi. Byli w pełni dwunożni, a więc ich chód był nowoczesny. Byli solidniej zbudowani niż Homo sapiens, ponieważ byli zaadaptowani do epoki lodowej w Europie. Ale potężnej budowy nie należy mylić z prymitywnością.  


Profesor Clive Finlayson, dyrektor Gibraltar Museum, komentował niedawno na stronie internetowej BBC, gdzie argumentował przeciwko temu przestarzałemu patrzeniu na naszych najbliższych kuzynów. Wskazuje on, że ten wypaczony pogląd na neandertalczyków wpływa nie tylko na ich percepcję w społeczeństwie, ale także na naukowe myślenie. Wiele jest założeń o wyższości Homo sapiens i o tym, że zastąpiliśmy neandertalczyków przez bezpośrednią konkurencję.


Odbija to także częste błędne pojęcie o samej ewolucji, że „przetrwanie najlepiej przystosowanych” jest tym, co zawsze determinuje, który gatunek przetrwa i dotyczy tego, który jest bardziej rozwinięty i lepszy. Finlayson wskazuje, że nie możemy lekceważyć czynnika jakim jest łut szczęścia, który w rzeczywistości często może dominować. Homo sapiens może nie byli obiektywnie lepsi od neandertalczyków w żaden konkretny sposób, ale byli po prostu lepiej zaadaptowani do zmieniającego się środowiska. Solidność budowy neandertalczyków, korzystna podczas okresów lodowcowych, mogła być przeszkodą w ocieplającym się klimacie. Homo sapiens mogli po prostu odziedziczyć lepszą kombinację cech na ten okres czasu.  


Ludzie współcześni mogli mieć jakieś obiektywne przewagi, ale to nie powinno być naszym założeniem tylko dlatego, że przetrwali. Musimy także wziąć pod uwagę, że obecni Europejczycy mają około 2% neandertalskiego DNA.  To oznacza, że było znaczące krzyżowanie się między ludźmi i neandertalczykami. W rzeczywistości, niektórzy naukowcy nadal utrzymują, że byliśmy tym samym gatunkiem.    


Ponadto musimy zdać sobie sprawę z tego, że „ludzie kontra neandertalczycy” jest fałszywą dychotomią. Przez ostatnie 100 tysiącleci w Europie i w Azji było prawdopodobnie wiele podgatunków. Na przykład, Denisowian znamy tylko z ograniczonych próbek, z których  byliśmy w stanie zdobyć DNA. Obecnie mamy trzy rodzaje dowodów, które wskazują na obecność gatunków hominidów w owym czasie – narzędzia, kości i DNA. Finlayson podkreśla, że zbyt często zakładamy, że dany zestaw narzędzi był używany przez konkretny gatunek, ale te założenia nie są dobrze podbudowane dowodami.  


Jest możliwe, że istniało kontinuum subpopulacji i kultur mieszających się w całej Europie i Azji. Prawdopodobnie żadna prosta opowieść, taka jak ta o wyższości człowieka współczesnego i jego pełnej dominacji, nie jest prawdziwa. W miarę jak znajdujemy więcej kawałków tej układanki jedyną rzeczą, co do której możemy być pewni, jest to, że mamy bardzo mało kawałków całości. W miarę wyłaniania się coraz większych części obrazu jest prawdopodobne, że to wszystko okaże się dużo bardziej złożone.


Być może przypadkowo BBC ma także inny artykuł raz jeszcze przypisujący neandertalczykom większe zdolności niż sądzono wcześniej. Badacze przyjrzeli się zachowanym dzidom drewnianym, które liczą 300 tysięcy lat i są kojarzone z neandertalczykami. Zakładano, że neandertalskie dzidy nadawały się tylko do dźgania, ale nie do rzucania. Badacze dali jednak repliki miotaczom oszczepów i odkryli, że potrafią oni trafić w cel z wystarczającą celnością i siłą, by zabić duże zwierzę z odległości 20 metrów. To oznaczałoby, że neandertalczycy byli bardziej wszechstronnymi i niebezpiecznymi myśliwymi niż sądzono dotąd.


W poprzednich badaniach dawano dzidy do rzucania niewytrenowanym ludziom. Jest możliwe, że dzisiejsi miotacze oszczepów nie są doskonałą analogią do neandertalskich myśliwych, ale niewytrenowani ludzie są jeszcze gorszą analogią. Zwalista figura neandertalczyków mogła czynić ich mniej zwinnymi, ale byli silni. Prawdopodobnie można bezpiecznie założyć, że myśliwy miał wielką praktykę, a więc był bliższy wytrenowanego miotacza niż niewytrenowanego. A co najmniej to obecne badanie pokazuje górną granicę potencjału samej broni. Nawet jeśli te dzidy były śmiertelne na odległość 10 metrów, to wystarczy, by skradający się myśliwy miał zdobycz. 


Uwielbiam sytuacje, kiedy dowody zmuszają nas do zmiany przyjętych z góry założeń, a to zdecydowanie jest jeden z takich wypadków. Zrozumienie ewolucji oznacza posiadanie bardziej zniuansowanego i złożonego poglądu niż proste „przetrwanie najlepiej przystosowanych”. Musimy być także sceptyczni wobec upraszczających koncepcji tego, co „nowoczesne” i tego, co „prymitywne”. Wreszcie, sam fakt wymarcia nie sugeruje niższości lub słabości. Jak dotąd wszystkie gatunki w końcu wymierają. W dużej mierze jest to kwestia czasu i szczęścia. Jest tak, ponieważ wiele adaptacji nie jest obiektywnie lepsza, a tylko pasuje lepiej do lokalnej niszy, włącznie z wszelkiego rodzaju kompromisami. Ewolucja nie może zobaczyć przyszłości, a więc często jest tak, że adaptacje, które są w danym okresie przydatne, z czasem prowadzą do wymarcia.  


Na przykład, dodo straciły zdolność latania, ponieważ jej po prostu nie potrzebowały. Latanie jest bardzo kosztowne i zarzucenie go ma pełen ewolucyjny sens, chyba że dostarcza tak znaczącej korzyści w przetrwaniu, że warte jest olbrzymiej inwestycji kalorycznej. Ale te naciski ewolucyjne nie mogły przewidzieć przybycia ludzi i ich nieodłącznych towarzyszy, szczurów. Biedne dodo, składające jaja na ziemi, były bardzo narażone na tych nowych drapieżców. Nie czyni ich to gorszymi ani bardziej prymitywnymi, a tylko pechowymi.   


Także neandertalczycy mogli po prostu mieć pecha. Selekcyjne naciski adaptowały ich do jednego klimatu, a potem przyszedł inny klimat oraz gatunek, który próbował zająć tę samą niszę, a miał cechy lepsze do funkcjonowania w nowym klimacie. Także wtedy krzyżowali się i rozdzielili na liczne podgatunki. Mogli także mieć wspólną kulturę, a więc i narzędzia. Nie wiemy dokładnie, co się zdarzyło, ale wiemy wystarczająco dużo, by pozbyć się uproszczonych założeń, cofnąć o krok i zebrać więcej dowodów.   


Rethinking Neanderthals

25 stycznia 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry. (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk