Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 20:01

« Poprzedni Następny »


Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka


Matthew Cobb 2016-10-31


Wprowadzenie Jerry’ego Coyne’a: Kilka dni temu były urodziny Antoniego van Leeuwenhoeka i w uznaniu jego osiągnięć Google stworzyło animowany Doodle. Ponieważ Matthew jest ekspertem wiedzy o tym człowieku i jego nauce, co stanowi część jego książki The Egg and Sperm Race (także znanej pod tytułem Generation), poprosiłem go, by napisał kilka słów o jubilacie.

 

antoni-van-leeuwenhoeks-384th-birthday-5116176595156992-hp

 

Antonie Leeuwenhoek (dodał sobie arystokratyczne “van” w późniejszym życiu) był jedną z wielkich postaci XVII-wiecznych odkryć. Był bławatnikiem, nie zaś uczonym, niemniej potrafił dokonać dwóch najbardziej zdumiewających odkryć w historii nauki. Podobnie jak wielu innych ludzi w XVII-wiecznej republice holenderskiej (włącznie z wielkim filozofem Spinozą) Leeuwenhoek robił mikroskopy z małych oszlifowanych szkiełek.


Soczewkę wkładano w kwadratową ramę metalową, a przedmiot, który miano oglądać (np. owad lub rurka kapilarna) kładziono na pręcie obok soczewki. Google doodle zupełnie nieźle to pokazuje. Następnie należało trzymać aparat w kierunku światła słonecznego (świeca nie nadawała się), żeby zobaczyć to, co dawało się zobaczyć. Mikroskopy jednosoczewkowe były dużo lepsze niż złożone mikroskopy owych czasów.


Wcześnie w swojej karierze Leeuwenhoek dokonał dwóch wielkich odkryć (w 1672 r. został wprowadzony to Towarzystwa Królewskiego przez jednego ze swoich sąsiadów, mieszkającego w Delfach Reiniera de Graffa). W 1674 r. de Graaf próbował odkryć, dlaczego pieprz jest tak ostry, więc zmielił kilka ziaren, rozprowadził je w wodzie i pozwolił roztworowi wypełnić rurkę kapilarną. Chciał zobaczyć strukturę tego, co czyniło, że pieprz jest ostry. Zamiast tego zobaczył bezlik maleńkich „animalcules” – bakterii i protist – śmigających w wodzie. Przez kilka lat zakładano, że to ziarna pieprzu uwalniały te maleńkie rzeczy i nazywano to eksperymentem „pieprzowej wody”. Aż ktoś zrobił oczywistą rzecz i nie dodał pieprzu…


Drugiego, zdumiewającego odkrycia Leeuwenhoek dokonał w 1677 r., kiedy po sugestii studenta medycyny o imieniu Ham, Leeuwenhoek obejrzał swoją spermę (już wcześniej proponował to sekretarz Towarzystwa Królewskiego, Henry Oldenburg, ale Leeuwenhoek nie zdecydował się wtedy tego zrobić.) Opis, jak dokonał tego eksperymentu, który w końcu ukazał się po łacinie (nie po angielsku) w Philosophical Transactions of the Royal Society, jest bardzo ciekawy.


Zapewnił “Lordowskie Mości”, że nie zdobył spermy przez  jakiekolwiek “grzeszne podstępy”, ale dzięki “nadmiarowi, jaki dostarczyła mi Natura w moich stosunkach małżeńskich”. Następnie mówi, że zaledwie chwilkę po ejakulacji znalazł “olbrzymią liczbę żywych animalcules” w swoim ejakulacie (nie ma zapisów, co myślała o tym jego żona…). Towarzystwo Królewskie nie uwierzyło mu i w klasycznym stylu nowoczesnym wysłano go, by zrobił więcej eksperymentów. W końcu opublikowali jego sprawozdanie w 1678 roku.


Kilka uwag: po pierwsze, Leeuwenhoek myślał początkowo, że plemniki, które widział, są po prostu pasożytami (i widać to w nazwie, jaką nadal im nadajemy– spermatozoa, zwierzęta, które żyją w spermie). Po drugie, uważał, że ciekawą częścią ejakulatu był jakiś dziwny, nitkowaty materiał, którego nikt inny nie widział ani przedtem, ani potem. Z czasem zmienił w tej sprawie zdanie. Wreszcie, chociaż już 10 lat wcześniej sugerowano, że kobiety mają jajeczka, a de Graaf pokazał eksperymentalne wsparcie tej hipotezy w 1672 r. na królikach, świat naukowy nie zrozumiał, że jajeczka i plemniki były komplementarnymi składnikami nowego organizmu.


To stało się dopiero w latach 1840., po (a) zrozumieniu, że coś jest dziedziczone (słowo “dziedziczność” nie miało znaczenia biologicznego przed latami 1820.) i (b) zrozumieniu, że wszystkie organizmy składają się z komórek, a więc, że zarówno jajeczko, jak plemnik są komórkami. Zamiast tego przez 140 lat nauka była mniej lub bardziej podzielona między owistów i spermistów. Dla spermistów, takich jak Leeuwenhoek, jajeczko albo nie istniało (u ssaków), albo było pokarmem dla plemnika; dla owistów (większości) plemniki w jakiś sposób “budziły” jajeczko, jak wstrząs elektryczny, ale nie odgrywały żadnej roli w produkowaniu potomstwa.


Leeuwenhoek był niezwykłym człowiekiem, który dokonał nadzwyczajnego wkładu w nasze zrozumienie świata. Jeśli chcecie wiedzieć więcej o nim i o dziwacznej trasie, jaką poszła myśl, by dojść do naszego obecnego zrozumienia, mimo że patrząc z dystansu, wydaje się to oczywiste, możesz znaleźć używany egzemplarz mojej książki z 2006 r., Generation, za mniej niż 4 dolary! (W Wielkiej Brytanii nosi tytuł The Egg and Sperm Race…)

 

Google celebrates Antonii van leeuwenhoek

Why Evolution Is True, 24 października 2016

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matthew Cobb

Biolog i pisarz, mieszka i pracuje w Manchesterze, niedawno w Stanach Zjednoczonych ukazała się jego książka „Generation”, a w Wielkiej Brytanii „The Egg & Sperm Race”. Systematycznie publikuje w "LA Times", "Times Literary Supplement", oraz "Journal of Experimental Biology".


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk