Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 06:05

« Poprzedni Następny »


Dwa kilo prostaty poproszę


Paulina Łopatniuk 2018-03-31

Definicja właściwie jest prosta. Rozrost, z łaciny hyperplasia, to zwiększenie się liczby komórek danej tkanki czy narządu. Notorycznie mimo tego jest rozrost mylony – także przez osoby z wykształceniem medycznym – z przerostem, w ramach którego tkanka lub narząd zwiększają swoją objętość dzięki powiększaniu się pojedynczych komórek. Jasne, przerost i rozrost mogą ze sobą współistnieć, jednak nie są tym samym. Rozrost nie jest w naszych organizmach niczym niezwykłym, nie musi też sam w sobie być wcale patologią. Pod wpływem przemian hormonalnych regularnie fizjologicznym procesom rozrostowym ulega chociażby złuszczająca się później błona śluzowa wyścielająca jamę macicy. Ot, codzienność (w tym ostatnim przypadku właściwie comiesięczność).

 

 


Mięśniaki macicy potrafią być spore, choć nadal łagodne [zdjęcie z zaprzyjaźnionych zbiorów prywatnych]
Mięśniaki macicy potrafią być spore, choć nadal łagodne [zdjęcie z zaprzyjaźnionych zbiorów prywatnych]

Skąd te rozważania? Otóż niedawno goszcząca na stronie fejsbukowej patologów macica mięśniakowata, której usunięcie uwolniło pacjentkę od ponad czterech zbędnych kilogramów (nie, to naprawdę nie jest żaden rekord, naprawdę wielkie mięśniaki potrafią ważyć na przykład 27 kg), wzbudziła pośród tradycyjnych już komentarzy natury zarówno estetycznej, jak i medycznej, także uczucia nieco odmiennej natury. Pojawił się mianowicie głos domagający się równouprawnienia patologii. Jakiegoż to zmienionego chorobowo narządu mógłby się pozbyć mężczyzna, by osiągnąć równie spektakularny sukces w walce z nadmiarem kilogramów? Jakiż to ciężar mógłby z siebie zrzucić pan pragnący wywrzeć podobnie piorunujące wrażenie?


Oczywiście, mięśniaki gładkokomórkowe bynajmniej nie muszą ograniczać się do macicy, wyrosną wszędzie, gdzie można znaleźć choć trochę mięśniówki gładkiej, choćby i w skórze, poza tym taki mięśniak to mimo wszystko nowotwór (choć łagodny), więc nie ma co się tutaj licytować na rozmiary – po nowotworach można się spodziewać pewnego rozmachu. Tymczasem, jak u kobiet częste są mięśniaki macicy, tak mężczyznom chętnie doskwierają łagodne zmiany rozrostowe gruczołu krokowego. Zwykle w wieku nieco bardziej zaawansowanym niż mięśniaki macicy, nie aż tak bardzo też imponujące rozmiarami, zawsze to jednak coś.


Napisałam, że rzecz nie jest rzadka i rzeczywiście – w podręcznikach przeczytacie, że guzkowy rozrost stercza (czyli prostaty zwanej też gruczołem krokowym) występuje u połowy nawet panów pomiędzy pięćdziesiątym i sześćdziesiątym rokiem życia, im dalej zaś, tym go więcej. W ósmej dekadzie życia dotyka aż 80-90% posiadaczy prostaty, podczas gdy koło czterdziestki rzecz dotykała jeszcze zaledwie co piątego mężczyznę.


<span><span>Prostata z pęcherzykami nasiennymi; Jian-Hua Qiao; </span>https://www.flickr.com/photos/jian-hua_qiao_md/8519225312</span>
Prostata z pęcherzykami nasiennymi; Jian-Hua Qiao; https://www.flickr.com/photos/jian-hua_qiao_md/8519225312

Zwykła zdrowa prostata waży mniej więcej do 20 g i sięga około 4 cm w swoim największym, poprzecznym wymiarze. Środkiem gruczołu biegnie sobie cewka moczowa, schodząc doń od góry, z pęcherza moczowego, przylegającego do podstawy prostaty. Mając tę wiedzę, możecie się domyślać, jakiej natury problemy będą towarzyszyć zmianom rozrostowym narządu. Zwłaszcza, że rozrost guzkowy ze szczególnym upodobaniem zajmuje rejony okołocewkowe.

A to już gruczoł zdecydowanie zbyt duży – 475 g, 13 cm w największym rozmiarze; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526873/

A to już gruczoł zdecydowanie zbyt duży – 475 g, 13 cm w największym rozmiarze; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526873/



Zwężenie cewki moczowej w jej śródsterczowym odcinku daje w efekcie trudności w rozpoczęciu oddawania moczu, zwężenie strumienia moczu i osłabienie jego ciśnienia, czasami na taką wręcz skalę, że nie bardzo nawet można mówić o jakimkolwiek strumieniu, ot, kapie sobie po trochu i tyle. Kap, kap, kap… Dalszym efektem tych nieprzyjemności jest uczucie (słuszne często zresztą) niepełnego opróżnienia pęcherza z towarzyszącym temu częstomoczem, nykturią (tak ładnie oddawanie moczu w nocy, często z wielokrotnym budzeniem się), parciami naglącymi (nie muszę tłumaczyć?). Niekiedy mówi się po prostu o zespole objawów dolnego odcinka dróg moczowych (LUTS – Lower Urinary Tract Symptoms).


Niemożność opróżniania pęcherza niesie ryzyko zakażenia zalegającego w nim moczu, może też przyczyniać się do rozwoju kamicy moczowej, a w co cięższych przypadkach także do powstawania uchyłków, poszerzenia schodzących do pęcherza moczowodów, niekiedy z wodonerczem nawet uciskającym i uszkadzającym miąższ nerek, i docelowo – do niewydolności nerek. Rozrost prostaty uchodzi za główną przyczynę ostrej niewydolności nerek u starszych mężczyzn (niemal 40% przypadków), walnie też przyczynia się u nich do rozwoju przewlekłej choroby nerek. Nie przyczynia się do rozwoju raka stercza, jednak, jak widzicie, nie czyni go to wcale problemem błahym.


<span>Po prawej rozrośnięty gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, utrudniając odpływ moczu; National Cancer Institute, domena publiczna, Wikipedia</span>
Po prawej rozrośnięty gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, utrudniając odpływ moczu; National Cancer Institute, domena publiczna, Wikipedia


<span>Niewielka liczba gruczołów krokowych waży więcej niż 700 g (stan na początek roku 2014); </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Niewielka liczba gruczołów krokowych waży więcej niż 700 g (stan na początek roku 2014); https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

W zestawieniu z wspomnianymi wcześniej macicami mięśniakowatymi rozrośnięte gruczoły krokowe odpadają w przedbiegach, jednak i one potrafią zaskoczyć rozmiarami i ciężarem. Jeśli przekraczają pół kilograma, zwykle w literaturze określa się je mianem olbrzymich (aczkolwiek nie są to liczne przypadki i niektóre źródła przyjmują, że nawet 200 g wystarczy do tego miana), rekordzista z 1997 roku zaś przekroczył dwa kilogramy, osiągając iście zatrważające 2410 g i 24 cm średnicy. Co ciekawsze, niektóre takie przypadki prostat olbrzymek potrafią paradoksalnie dość długo umykać uwadze właścicieli i nie dawać – jak na złość – żadnych objawów. Ot, pech. Jak w przypadku pewnego osiemdziesięciodwuletniego mężczyzny, u którego pierwszym objawem był masywny krwiomocz  ze znacznym odwodnieniem, z cechami wstrząsu hipowolemicznego, wymagający transfuzji. Na szczęście wszystko skończyło się dobrze.

<span>Ten akurat gruczoł krokowy waży 720 g, co czyni go jednym z potężniejszych w literaturze medycznej; CC BY, </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4943789/
Ten akurat gruczoł krokowy waży 720 g, co czyni go jednym z potężniejszych w literaturze medycznej; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4943789/


<span>Nabłonek rozrastający się i wpuklający palczasto do światła gruczołu; University of Alabama at Birmingham Department of Pathology, </span>http://peir.path.uab.edu/library/picture.php?/10496
Nabłonek rozrastający się i wpuklający palczasto do światła gruczołu; University of Alabama at Birmingham Department of Pathology, http://peir.path.uab.edu/library/picture.php?/10496

W rozrastającej się prostacie namnażają się zarówno komórki gruczołowe, jak i podścielisko zbudowane z komórek tkanki włóknistej fibroblastów) i z komórek mięśniówki gładkiej (jeśli w tym momencie zastanawiacie się czy w prostacie można się dochować mięśniaków, jak w macicy, to owszem – można, ale to bardzo rzadkie). Skupiające się w grupki i guzki różnej wielkości poszerzone cewy gruczołowe wysłane tłoczącymi się, zachodzącymi jedne na drugie komórkami nabłonka nawarstwiającymi się i wpuklającymi palczasto w głąb światła gruczołów i gęsto upakowane guzki podścieliskowe (stromalne) współtworzą krajobraz rozrostu guzkowego niekiedy  upstrzonego dodatkowo ogniskami drobnych zawałów.


<span>Skupiska gruczołów o nieregularnie pofałdowanych obrysach; </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Skupiska gruczołów o nieregularnie pofałdowanych obrysach; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

Ot, unaczynienie narządu nie radzi sobie z rosnącym zapotrzebowaniem na tlen i substancje odżywcze w powiększającym się narządzie.


A skąd cały ten bałagan? Ot, hormony. I to zarówno bardziej zwykle męsko kojarzone androgeny, jak i estrogeny. Głównym w sterczu działającym androgenem jest dihydrotestosteron (DHT). DHT powstaje w prostacie z testosteronu dzięki aktywności komórek podścieliskowych, konkretniej – dzięki odpowiedniemu enzymowi, 5α-reduktazie typu drugiego (typ pierwszy może wytwarzać DHT w wątrobie czy skórze), po czym w jądrach komórkowych tak w podścielisku, jak i w gruczołach po połączeniu z odpowiednimi receptorami androgenowymi pobudza wytwarzanie czynników wzrostu, rezultaty działania których już znacie. A gdzie w tym estrogeny? Estrogeny wspomagają dzielnie powyższe mechanizmy, zwiększając liczbę wiążących DHT receptorów jądrowych. Więcej receptorów czyni komórki podatniejsze na hormonalną presję. I nie, nie są to informacje przydatne czysto teoretycznie (choć zawsze fajnie jest wiedzieć więcej) – ta wiedza pomaga nam zarówno lepiej rozumieć chorobę, jak i walczyć z nią, chociażby dzięki lekom z grupy inhibitorów wspomnianej 5-alfa-reduktazy (finasteryd i dutasteryd) – mniej dihydrotestosteronu? Mniej rozrostu. Gdy farmakoterapia nie wystarczy, wkraczają procedury zabiegowe, ale przynajmniej części chorych można tego oszczędzić.


Przy tak wielkich gruczołach jak ten tu (740 g) zwykle bez chirurgii się nie obejdzie; CC BY 4.0, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Przy tak wielkich gruczołach jak ten tu (740 g) zwykle bez chirurgii się nie obejdzie; CC BY 4.0, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

(Przypominam też, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)


Literatura:

Giant Prostatic Hyperplasia: Fourth largest prostate reported in medical literature. J Maliakal, EE Mousa, V Menon V; Sultan Qaboos University Medical Journal 2014;14(2):e253-e256

A case of giant prostatic hyperplasia. L Wang, P DavisP, K McMillan; Asian Journal of Urology2016;3(1):53-55

A giant prostatic hyperplasia treated by open surgery. S Ogawa, M Manome, M Yabe, Y Kuma, M Yamaoka, Y Sato, H Akaihata, T Oguro, M Kataoka, S Kumagai, Y Kojima; International Journal of General Medicine 2012;5:1009-1012

Giant prostatic hyperplasia: report of a previously asymptomatic man presenting with gross hematuria and hypovolemic shock. ML Wroclawski, A Carneiro, RA Tristão, PK Sakuramoto, JD Youssef, AC Lopes Neto , LH Santiago, AC Pompeo; Einstein 2015;13(3):420-422

Giant hypertrophy of the prostate: 2,410 grams of weight and 24 cm in diameter. M Medina Pérez, J Valero Puerta, I Valpuesta Fernández, M Sánchez González; Archivos Espanoles de Urologia 1997;50(7):795-7

Massive benign prostatic hyperplasia. DA Tolley, PJ English, KM Grigor; Journal of the Royal Society of Medicine 1987;80(12):777-778

Giant prostatic hyperplasia: case report. K Yilmaz, O Istanbulluoglu, S Guven, M Kilinc; International Urology and Nephrology 2006; 38(3-4):587-9

Łagodny rozrost stercza – częsty problem mężczyzn po 50 roku życia. R Starownik, K Bar, M Urban; Medycyna Rodzinna 2003;1:38-43

Nowoczesne leczenie łagodnego rozrostu stercza w oparciu o analizę publikacji medycznych – medycyna oparta na dowodach. R Dadej; Przeglad Urologiczny 2012;1(71)

Pathology of benign prostatic hyperplasia. CG Roehrborn; International Journal of Impotence Research 2008;20 Suppl 3:S11-8



Paulina Łopatniuk


Lekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


&#8222;Choroba&#8221; przywrócona przez Putina


&#8222;Przebudzeni&#8221;


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk