Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 09:15

« Poprzedni Następny »


Dwa kilo prostaty poproszę


Paulina Łopatniuk 2018-03-31

Definicja właściwie jest prosta. Rozrost, z łaciny hyperplasia, to zwiększenie się liczby komórek danej tkanki czy narządu. Notorycznie mimo tego jest rozrost mylony – także przez osoby z wykształceniem medycznym – z przerostem, w ramach którego tkanka lub narząd zwiększają swoją objętość dzięki powiększaniu się pojedynczych komórek. Jasne, przerost i rozrost mogą ze sobą współistnieć, jednak nie są tym samym. Rozrost nie jest w naszych organizmach niczym niezwykłym, nie musi też sam w sobie być wcale patologią. Pod wpływem przemian hormonalnych regularnie fizjologicznym procesom rozrostowym ulega chociażby złuszczająca się później błona śluzowa wyścielająca jamę macicy. Ot, codzienność (w tym ostatnim przypadku właściwie comiesięczność).

 

 


Mięśniaki macicy potrafią być spore, choć nadal łagodne [zdjęcie z zaprzyjaźnionych zbiorów prywatnych]
Mięśniaki macicy potrafią być spore, choć nadal łagodne [zdjęcie z zaprzyjaźnionych zbiorów prywatnych]

Skąd te rozważania? Otóż niedawno goszcząca na stronie fejsbukowej patologów macica mięśniakowata, której usunięcie uwolniło pacjentkę od ponad czterech zbędnych kilogramów (nie, to naprawdę nie jest żaden rekord, naprawdę wielkie mięśniaki potrafią ważyć na przykład 27 kg), wzbudziła pośród tradycyjnych już komentarzy natury zarówno estetycznej, jak i medycznej, także uczucia nieco odmiennej natury. Pojawił się mianowicie głos domagający się równouprawnienia patologii. Jakiegoż to zmienionego chorobowo narządu mógłby się pozbyć mężczyzna, by osiągnąć równie spektakularny sukces w walce z nadmiarem kilogramów? Jakiż to ciężar mógłby z siebie zrzucić pan pragnący wywrzeć podobnie piorunujące wrażenie?


Oczywiście, mięśniaki gładkokomórkowe bynajmniej nie muszą ograniczać się do macicy, wyrosną wszędzie, gdzie można znaleźć choć trochę mięśniówki gładkiej, choćby i w skórze, poza tym taki mięśniak to mimo wszystko nowotwór (choć łagodny), więc nie ma co się tutaj licytować na rozmiary – po nowotworach można się spodziewać pewnego rozmachu. Tymczasem, jak u kobiet częste są mięśniaki macicy, tak mężczyznom chętnie doskwierają łagodne zmiany rozrostowe gruczołu krokowego. Zwykle w wieku nieco bardziej zaawansowanym niż mięśniaki macicy, nie aż tak bardzo też imponujące rozmiarami, zawsze to jednak coś.


Napisałam, że rzecz nie jest rzadka i rzeczywiście – w podręcznikach przeczytacie, że guzkowy rozrost stercza (czyli prostaty zwanej też gruczołem krokowym) występuje u połowy nawet panów pomiędzy pięćdziesiątym i sześćdziesiątym rokiem życia, im dalej zaś, tym go więcej. W ósmej dekadzie życia dotyka aż 80-90% posiadaczy prostaty, podczas gdy koło czterdziestki rzecz dotykała jeszcze zaledwie co piątego mężczyznę.


<span><span>Prostata z pęcherzykami nasiennymi; Jian-Hua Qiao; </span>https://www.flickr.com/photos/jian-hua_qiao_md/8519225312</span>
Prostata z pęcherzykami nasiennymi; Jian-Hua Qiao; https://www.flickr.com/photos/jian-hua_qiao_md/8519225312

Zwykła zdrowa prostata waży mniej więcej do 20 g i sięga około 4 cm w swoim największym, poprzecznym wymiarze. Środkiem gruczołu biegnie sobie cewka moczowa, schodząc doń od góry, z pęcherza moczowego, przylegającego do podstawy prostaty. Mając tę wiedzę, możecie się domyślać, jakiej natury problemy będą towarzyszyć zmianom rozrostowym narządu. Zwłaszcza, że rozrost guzkowy ze szczególnym upodobaniem zajmuje rejony okołocewkowe.

A to już gruczoł zdecydowanie zbyt duży – 475 g, 13 cm w największym rozmiarze; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526873/

A to już gruczoł zdecydowanie zbyt duży – 475 g, 13 cm w największym rozmiarze; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3526873/



Zwężenie cewki moczowej w jej śródsterczowym odcinku daje w efekcie trudności w rozpoczęciu oddawania moczu, zwężenie strumienia moczu i osłabienie jego ciśnienia, czasami na taką wręcz skalę, że nie bardzo nawet można mówić o jakimkolwiek strumieniu, ot, kapie sobie po trochu i tyle. Kap, kap, kap… Dalszym efektem tych nieprzyjemności jest uczucie (słuszne często zresztą) niepełnego opróżnienia pęcherza z towarzyszącym temu częstomoczem, nykturią (tak ładnie oddawanie moczu w nocy, często z wielokrotnym budzeniem się), parciami naglącymi (nie muszę tłumaczyć?). Niekiedy mówi się po prostu o zespole objawów dolnego odcinka dróg moczowych (LUTS – Lower Urinary Tract Symptoms).


Niemożność opróżniania pęcherza niesie ryzyko zakażenia zalegającego w nim moczu, może też przyczyniać się do rozwoju kamicy moczowej, a w co cięższych przypadkach także do powstawania uchyłków, poszerzenia schodzących do pęcherza moczowodów, niekiedy z wodonerczem nawet uciskającym i uszkadzającym miąższ nerek, i docelowo – do niewydolności nerek. Rozrost prostaty uchodzi za główną przyczynę ostrej niewydolności nerek u starszych mężczyzn (niemal 40% przypadków), walnie też przyczynia się u nich do rozwoju przewlekłej choroby nerek. Nie przyczynia się do rozwoju raka stercza, jednak, jak widzicie, nie czyni go to wcale problemem błahym.


<span>Po prawej rozrośnięty gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, utrudniając odpływ moczu; National Cancer Institute, domena publiczna, Wikipedia</span>
Po prawej rozrośnięty gruczoł krokowy uciska cewkę moczową, utrudniając odpływ moczu; National Cancer Institute, domena publiczna, Wikipedia


<span>Niewielka liczba gruczołów krokowych waży więcej niż 700 g (stan na początek roku 2014); </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Niewielka liczba gruczołów krokowych waży więcej niż 700 g (stan na początek roku 2014); https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

W zestawieniu z wspomnianymi wcześniej macicami mięśniakowatymi rozrośnięte gruczoły krokowe odpadają w przedbiegach, jednak i one potrafią zaskoczyć rozmiarami i ciężarem. Jeśli przekraczają pół kilograma, zwykle w literaturze określa się je mianem olbrzymich (aczkolwiek nie są to liczne przypadki i niektóre źródła przyjmują, że nawet 200 g wystarczy do tego miana), rekordzista z 1997 roku zaś przekroczył dwa kilogramy, osiągając iście zatrważające 2410 g i 24 cm średnicy. Co ciekawsze, niektóre takie przypadki prostat olbrzymek potrafią paradoksalnie dość długo umykać uwadze właścicieli i nie dawać – jak na złość – żadnych objawów. Ot, pech. Jak w przypadku pewnego osiemdziesięciodwuletniego mężczyzny, u którego pierwszym objawem był masywny krwiomocz  ze znacznym odwodnieniem, z cechami wstrząsu hipowolemicznego, wymagający transfuzji. Na szczęście wszystko skończyło się dobrze.

<span>Ten akurat gruczoł krokowy waży 720 g, co czyni go jednym z potężniejszych w literaturze medycznej; CC BY, </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4943789/
Ten akurat gruczoł krokowy waży 720 g, co czyni go jednym z potężniejszych w literaturze medycznej; CC BY, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4943789/


<span>Nabłonek rozrastający się i wpuklający palczasto do światła gruczołu; University of Alabama at Birmingham Department of Pathology, </span>http://peir.path.uab.edu/library/picture.php?/10496
Nabłonek rozrastający się i wpuklający palczasto do światła gruczołu; University of Alabama at Birmingham Department of Pathology, http://peir.path.uab.edu/library/picture.php?/10496

W rozrastającej się prostacie namnażają się zarówno komórki gruczołowe, jak i podścielisko zbudowane z komórek tkanki włóknistej fibroblastów) i z komórek mięśniówki gładkiej (jeśli w tym momencie zastanawiacie się czy w prostacie można się dochować mięśniaków, jak w macicy, to owszem – można, ale to bardzo rzadkie). Skupiające się w grupki i guzki różnej wielkości poszerzone cewy gruczołowe wysłane tłoczącymi się, zachodzącymi jedne na drugie komórkami nabłonka nawarstwiającymi się i wpuklającymi palczasto w głąb światła gruczołów i gęsto upakowane guzki podścieliskowe (stromalne) współtworzą krajobraz rozrostu guzkowego niekiedy  upstrzonego dodatkowo ogniskami drobnych zawałów.


<span>Skupiska gruczołów o nieregularnie pofałdowanych obrysach; </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Skupiska gruczołów o nieregularnie pofałdowanych obrysach; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

Ot, unaczynienie narządu nie radzi sobie z rosnącym zapotrzebowaniem na tlen i substancje odżywcze w powiększającym się narządzie.


A skąd cały ten bałagan? Ot, hormony. I to zarówno bardziej zwykle męsko kojarzone androgeny, jak i estrogeny. Głównym w sterczu działającym androgenem jest dihydrotestosteron (DHT). DHT powstaje w prostacie z testosteronu dzięki aktywności komórek podścieliskowych, konkretniej – dzięki odpowiedniemu enzymowi, 5α-reduktazie typu drugiego (typ pierwszy może wytwarzać DHT w wątrobie czy skórze), po czym w jądrach komórkowych tak w podścielisku, jak i w gruczołach po połączeniu z odpowiednimi receptorami androgenowymi pobudza wytwarzanie czynników wzrostu, rezultaty działania których już znacie. A gdzie w tym estrogeny? Estrogeny wspomagają dzielnie powyższe mechanizmy, zwiększając liczbę wiążących DHT receptorów jądrowych. Więcej receptorów czyni komórki podatniejsze na hormonalną presję. I nie, nie są to informacje przydatne czysto teoretycznie (choć zawsze fajnie jest wiedzieć więcej) – ta wiedza pomaga nam zarówno lepiej rozumieć chorobę, jak i walczyć z nią, chociażby dzięki lekom z grupy inhibitorów wspomnianej 5-alfa-reduktazy (finasteryd i dutasteryd) – mniej dihydrotestosteronu? Mniej rozrostu. Gdy farmakoterapia nie wystarczy, wkraczają procedury zabiegowe, ale przynajmniej części chorych można tego oszczędzić.


Przy tak wielkich gruczołach jak ten tu (740 g) zwykle bez chirurgii się nie obejdzie; CC BY 4.0, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/
Przy tak wielkich gruczołach jak ten tu (740 g) zwykle bez chirurgii się nie obejdzie; CC BY 4.0, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3997546/

(Przypominam też, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)


Literatura:

Giant Prostatic Hyperplasia: Fourth largest prostate reported in medical literature. J Maliakal, EE Mousa, V Menon V; Sultan Qaboos University Medical Journal 2014;14(2):e253-e256

A case of giant prostatic hyperplasia. L Wang, P DavisP, K McMillan; Asian Journal of Urology2016;3(1):53-55

A giant prostatic hyperplasia treated by open surgery. S Ogawa, M Manome, M Yabe, Y Kuma, M Yamaoka, Y Sato, H Akaihata, T Oguro, M Kataoka, S Kumagai, Y Kojima; International Journal of General Medicine 2012;5:1009-1012

Giant prostatic hyperplasia: report of a previously asymptomatic man presenting with gross hematuria and hypovolemic shock. ML Wroclawski, A Carneiro, RA Tristão, PK Sakuramoto, JD Youssef, AC Lopes Neto , LH Santiago, AC Pompeo; Einstein 2015;13(3):420-422

Giant hypertrophy of the prostate: 2,410 grams of weight and 24 cm in diameter. M Medina Pérez, J Valero Puerta, I Valpuesta Fernández, M Sánchez González; Archivos Espanoles de Urologia 1997;50(7):795-7

Massive benign prostatic hyperplasia. DA Tolley, PJ English, KM Grigor; Journal of the Royal Society of Medicine 1987;80(12):777-778

Giant prostatic hyperplasia: case report. K Yilmaz, O Istanbulluoglu, S Guven, M Kilinc; International Urology and Nephrology 2006; 38(3-4):587-9

Łagodny rozrost stercza – częsty problem mężczyzn po 50 roku życia. R Starownik, K Bar, M Urban; Medycyna Rodzinna 2003;1:38-43

Nowoczesne leczenie łagodnego rozrostu stercza w oparciu o analizę publikacji medycznych – medycyna oparta na dowodach. R Dadej; Przeglad Urologiczny 2012;1(71)

Pathology of benign prostatic hyperplasia. CG Roehrborn; International Journal of Impotence Research 2008;20 Suppl 3:S11-8



Paulina Łopatniuk


Lekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


&#8222;Choroba&#8221; przywrócona przez Putina


&#8222;Przebudzeni&#8221;


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk