Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 07:47

« Poprzedni Następny »


Dlaczego jesteśmy świadomi


Steven Novella 2017-07-26


Podczas gdy nadal próbujemy zrozumieć, jakie dokładnie procesy i sieci w mózgu tworzą świadomość, wciąż jesteśmy niepewni dlaczego w ogóle jesteśmy świadomi. Nowe badanie próbuje testować jedną z hipotez, ale zanim do niego przejdziemy, obejrzyjmy problem.  


Pytanie brzmi – jaka jest korzyść ewolucyjna, jeśli w ogóle jakaś jest, naszego subiektywnego doświadczania własnego istnienia? Dlaczego, na przykład, doświadczamy koloru czerwonego – właściwość, jaką filozofowie nazywają qualia? 


Jedną odpowiedzią jest, że świadomość nie daje żadnych specjalnych korzyści. David Chalmers wyobrażał sobie filozoficzne zombie (p-zombie), które mogły robić wszystko to, co robią ludzie, ale bez doświadczania własnego istnienia. Mózg mógł przetwarzać informację, podejmować decyzje i angażować się w zachowania bez rzeczywistej świadomości, a więc po co istnieje świadomość?  


Ta idea narodziła się wkrótce po tym, jak Darwin zaproponował teorię ewolucji. W 1874 T.H. Huxley napisał esej pod tytułem On the Hypothesis that Animals are Automata.  Argumentował w nim, że wszystkie zwierzęta, włącznie z ludźmi, są automatami w znaczeniu, że wyłącznie odruchy determinują ich zachowania. Ludzie byli jednak „świadomymi automatami” – świadomość, jego zdaniem, była epifenomenem, czymś co wyłoniło się z funkcji mózgu, ale nie było dla niego niezbędne. Ponadto argumentował, że strzała przyczyny i skutku prowadzi tylko od tego, co fizyczne, do tego, co umysłowe, nie zaś odwrotnie. Tak więc świadomość nie robiła niczego. Jesteśmy tylko pasażerami doświadczającymi istnienia, które trwa automatycznie.


Odrzucam koncepcje zarówno Chalmersa, jak Huxleya. Istnieje wiele dobrych hipotez dotyczących tego, jakich korzyści może dostarczyć świadomość. Nawet najbardziej prymitywne zwierzęta mają jakiś podstawowy system przyjemności i bólu, bodźców, które je przyciągają, i bodźców, które je odpychają. Kręgowce wyewoluowały znacznie bardziej dopracowane systemy, włącznie ze złożonym szeregiem emocji, jakich doświadczamy. U bardziej złożonych zwierząt celem takich emocji jest dostarczanie motywacji do podjęcia lub unikania pewnych zachowań. Często różne emocje są ze sobą sprzeczne i musimy rozwiązać lub zrównoważyć konflikt. Wydaje się, że świadomość jest korzystna dla takiego rozumowania motywacyjnego. Przerażenie jest dobrym sposobem spowodowania, że zwierzę mobilizuje wszystkie swoje zasoby, by uciec przed drapieżnikiem.


Również dla rozwiązywania problemów może być korzystna zdolność wyobrażania sobie możliwych rozwiązań, pamiętania rezultatów wcześniejszych prób i czynienie poprawek, a także znajdywanie kreatywnych rozwiązań.


Świadomość może także pomóc nam w rozróżnianiu między wspomnieniami a przeżywanym doświadczeniem. Oba są bardzo podobne, aktywując te same sieci w mózgu, ale odczuwa się je inaczej. Świadomość może pomóc nam w zakotwiczeniu w danym momencie przy równoczesnym przeglądaniu wspomnień i nie myleniu jednego z drugim.


Uwaga jest inną niezbędną funkcją neurologiczną, dla której świadomość wydaje się korzystna. Jesteśmy przytłaczani sygnałami zmysłowymi i monitorowaniem stanów wewnętrznych i wspomnień. W istocie używamy znacznej części funkcji mózgu tylko do decydowania, gdzie skupić uwagę, a następnie do filtrowania wszystkiego innego (nadal zachowując minimalny system ostrzegawczy przed niebezpieczeństwem). Zjawiska świadomości i uwagi są ściśle splecione i, być może, uwaga nie jest możliwa bez świadomości.


Niektórzy argumentowali także, że świadomość pomaga nam także w syntetyzowaniu informacji czuciowej, kiedy więc doświadczamy jakiegoś zdarzenia, widoki i dźwięki są złączone razem, by stworzyć bezszwowe doświadczanie.


Wreszcie dochodzimy do hipotezy, którą zajmuje się to nowe badanie – że świadomość pozwala na szybszą adaptację i uczenie się (co z pewnością jest korzyścią adaptacyjną). W tym badaniu Travers, Firth i Shea porównywali adaptację do informacji świadomej kontra podprogowej. Badani patrzyli na ekran komputerowy, na którym najpierw pośrodku pojawiało się “X”. Następnie zastępowała je strzałka skierowana albo w lewo, albo w prawo. W jednej grupie strzałka była na ekranie przez 33 ms, w drugiej przez 400 ms. Krótszy czas nie wystarczał, by zarejestrowała go świadomość, ale poprzednie eksperymenty pokazały, że jest wystarczający, by reagować nieświadomie. Dłuższy czas był wystarczający dla świadomości.


Po strzałce pojawiało się “X” albo po lewej, albo po prawej stronie ekranu i badani musieli szybko identyfikować stronę. Kiedy strzałka wskazywała w przeciwnym kierunku to tego, w jakim pojawiało się X, powodowało to niewielkie opóźnienie czasu reakcji, nawet jeśli strzałka była pokazywana przez tylko 33 ms. Badani musieli przystosować się umysłowo do sprzecznych informacji.


Wyniki pokazują, że grupa, której pokazywano strzałkę przez 400 ms i która była świadoma jej obecności, była w stanie przystosować się do dezinformacji i zmniejszyć czas reakcji, podczas gdy grupa 33 ms tego nie mogła. Grupa świadoma strzałki była także w stanie eksperymentować z różnymi strategiami radzenia sobie z dezinformacją aż natrafiła na najlepsze rozwiązanie.


Innymi słowy, kiedy badani byli świadomi sprzecznej informacji, byli zdolni do przystosowania się i nauczenia, jak sobie z nią radzić. Badani nie byli w stanie przystosować się do nieświadomej informacji.


To jest ciekawy eksperyment z prowokacyjnym wynikiem. Oczywiście, przy tego typu eksperymentach, trudno z jednego badania wyciągać stanowcze wnioski, lub jest to niemożliwe. Problem jest skrajnie złożony i potrzeba wielu eksperymentów, by wyjaśnić wszystkie zmienne. Mogą także istnieć inne różnice niż świadomość w tym, jak przetwarzamy informację 33 ms kontra 400 ms. Badacze przedstawili jednak sposób testowania swojej hipotezy.


Nie uważam, że odpowiada to na pytanie, dlaczego jesteśmy świadomi. Być może wszystkie czynniki, które zarysowałem powyżej, są ważne, a może istnieją jeszcze inne. Dostarcza to jednak wstępnego poparcia dla koncepcji, że istnieją potencjalne korzyści świadomości wobec nieświadomego przetwarzania informacji, przynajmniej w pewnych sytuacjach.


Należy wyjaśnić, że nasze mózgi zajmują się równocześnie świadomym i podświadomym przetwarzaniem informacji i jedno i drugie wpływa na nasze zachowanie. Oba są ważne i z obu wynikają różne korzyści i minusy. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat dowiedzieliśmy się więcej o tym jak rozległe i ważne jest przetwarzanie podświadome. Te dwa rodzaje przetwarzania informacji działają wspólnie, by stworzyć końcowy rezultat ludzkiej myśli i zachowania.


Interesujące także jest rozważanie paraleli w technologii inteligencji sztucznej. Odkrywamy, jak potężny potrafi być system AI bez świadomości. W rzeczywistości wydaje się, że systemy AI będą w stanie zrobić znacznie więcej niż sobie to wcześniej wyobrażaliśmy, w ogóle bez posiadanie warstwy świadomości. Będzie ciekawe zobaczenie, na jakie granice natkniemy się i czy kiedykolwiek będzie niezbędne dodanie warstwy świadomości w celu osiągnięcia pewnych funkcji.


Musimy jednak być także świadomi, że komputery różnią się od mózgów. Mózgi wyewoluowały i musiały pracować z tym, co już istniało. Być może świadomość była dostępnym rozwiązaniem do potrzeb złożonej adaptacji i uczenia się. Może to jednak nie być jedyne rozwiązanie. Możemy projektować komputery „z góry do dołu” bez ograniczeń. Są także zadania, które krzem wykonuje lepiej niż biologia i możemy wywierać na niego naciski w sposoby niedostępne mózgom organicznym.


Podejrzewam, że wiele będzie zależeć od tego, co chcemy, by robiły systemy AI. Wydaje się jednak obecnie, że będą w stanie robić to, co chcemy, jak prowadzenie samochodu bez potrzeby świadomości.


Why Are We Conscious?

10 lipca 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Korelacja to nie przyczynowość Art 2017-07-26


Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk