Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 15:42

« Poprzedni Następny »


Dlaczego jesteśmy świadomi


Steven Novella 2017-07-26


Podczas gdy nadal próbujemy zrozumieć, jakie dokładnie procesy i sieci w mózgu tworzą świadomość, wciąż jesteśmy niepewni dlaczego w ogóle jesteśmy świadomi. Nowe badanie próbuje testować jedną z hipotez, ale zanim do niego przejdziemy, obejrzyjmy problem.  


Pytanie brzmi – jaka jest korzyść ewolucyjna, jeśli w ogóle jakaś jest, naszego subiektywnego doświadczania własnego istnienia? Dlaczego, na przykład, doświadczamy koloru czerwonego – właściwość, jaką filozofowie nazywają qualia? 


Jedną odpowiedzią jest, że świadomość nie daje żadnych specjalnych korzyści. David Chalmers wyobrażał sobie filozoficzne zombie (p-zombie), które mogły robić wszystko to, co robią ludzie, ale bez doświadczania własnego istnienia. Mózg mógł przetwarzać informację, podejmować decyzje i angażować się w zachowania bez rzeczywistej świadomości, a więc po co istnieje świadomość?  


Ta idea narodziła się wkrótce po tym, jak Darwin zaproponował teorię ewolucji. W 1874 T.H. Huxley napisał esej pod tytułem On the Hypothesis that Animals are Automata.  Argumentował w nim, że wszystkie zwierzęta, włącznie z ludźmi, są automatami w znaczeniu, że wyłącznie odruchy determinują ich zachowania. Ludzie byli jednak „świadomymi automatami” – świadomość, jego zdaniem, była epifenomenem, czymś co wyłoniło się z funkcji mózgu, ale nie było dla niego niezbędne. Ponadto argumentował, że strzała przyczyny i skutku prowadzi tylko od tego, co fizyczne, do tego, co umysłowe, nie zaś odwrotnie. Tak więc świadomość nie robiła niczego. Jesteśmy tylko pasażerami doświadczającymi istnienia, które trwa automatycznie.


Odrzucam koncepcje zarówno Chalmersa, jak Huxleya. Istnieje wiele dobrych hipotez dotyczących tego, jakich korzyści może dostarczyć świadomość. Nawet najbardziej prymitywne zwierzęta mają jakiś podstawowy system przyjemności i bólu, bodźców, które je przyciągają, i bodźców, które je odpychają. Kręgowce wyewoluowały znacznie bardziej dopracowane systemy, włącznie ze złożonym szeregiem emocji, jakich doświadczamy. U bardziej złożonych zwierząt celem takich emocji jest dostarczanie motywacji do podjęcia lub unikania pewnych zachowań. Często różne emocje są ze sobą sprzeczne i musimy rozwiązać lub zrównoważyć konflikt. Wydaje się, że świadomość jest korzystna dla takiego rozumowania motywacyjnego. Przerażenie jest dobrym sposobem spowodowania, że zwierzę mobilizuje wszystkie swoje zasoby, by uciec przed drapieżnikiem.


Również dla rozwiązywania problemów może być korzystna zdolność wyobrażania sobie możliwych rozwiązań, pamiętania rezultatów wcześniejszych prób i czynienie poprawek, a także znajdywanie kreatywnych rozwiązań.


Świadomość może także pomóc nam w rozróżnianiu między wspomnieniami a przeżywanym doświadczeniem. Oba są bardzo podobne, aktywując te same sieci w mózgu, ale odczuwa się je inaczej. Świadomość może pomóc nam w zakotwiczeniu w danym momencie przy równoczesnym przeglądaniu wspomnień i nie myleniu jednego z drugim.


Uwaga jest inną niezbędną funkcją neurologiczną, dla której świadomość wydaje się korzystna. Jesteśmy przytłaczani sygnałami zmysłowymi i monitorowaniem stanów wewnętrznych i wspomnień. W istocie używamy znacznej części funkcji mózgu tylko do decydowania, gdzie skupić uwagę, a następnie do filtrowania wszystkiego innego (nadal zachowując minimalny system ostrzegawczy przed niebezpieczeństwem). Zjawiska świadomości i uwagi są ściśle splecione i, być może, uwaga nie jest możliwa bez świadomości.


Niektórzy argumentowali także, że świadomość pomaga nam także w syntetyzowaniu informacji czuciowej, kiedy więc doświadczamy jakiegoś zdarzenia, widoki i dźwięki są złączone razem, by stworzyć bezszwowe doświadczanie.


Wreszcie dochodzimy do hipotezy, którą zajmuje się to nowe badanie – że świadomość pozwala na szybszą adaptację i uczenie się (co z pewnością jest korzyścią adaptacyjną). W tym badaniu Travers, Firth i Shea porównywali adaptację do informacji świadomej kontra podprogowej. Badani patrzyli na ekran komputerowy, na którym najpierw pośrodku pojawiało się “X”. Następnie zastępowała je strzałka skierowana albo w lewo, albo w prawo. W jednej grupie strzałka była na ekranie przez 33 ms, w drugiej przez 400 ms. Krótszy czas nie wystarczał, by zarejestrowała go świadomość, ale poprzednie eksperymenty pokazały, że jest wystarczający, by reagować nieświadomie. Dłuższy czas był wystarczający dla świadomości.


Po strzałce pojawiało się “X” albo po lewej, albo po prawej stronie ekranu i badani musieli szybko identyfikować stronę. Kiedy strzałka wskazywała w przeciwnym kierunku to tego, w jakim pojawiało się X, powodowało to niewielkie opóźnienie czasu reakcji, nawet jeśli strzałka była pokazywana przez tylko 33 ms. Badani musieli przystosować się umysłowo do sprzecznych informacji.


Wyniki pokazują, że grupa, której pokazywano strzałkę przez 400 ms i która była świadoma jej obecności, była w stanie przystosować się do dezinformacji i zmniejszyć czas reakcji, podczas gdy grupa 33 ms tego nie mogła. Grupa świadoma strzałki była także w stanie eksperymentować z różnymi strategiami radzenia sobie z dezinformacją aż natrafiła na najlepsze rozwiązanie.


Innymi słowy, kiedy badani byli świadomi sprzecznej informacji, byli zdolni do przystosowania się i nauczenia, jak sobie z nią radzić. Badani nie byli w stanie przystosować się do nieświadomej informacji.


To jest ciekawy eksperyment z prowokacyjnym wynikiem. Oczywiście, przy tego typu eksperymentach, trudno z jednego badania wyciągać stanowcze wnioski, lub jest to niemożliwe. Problem jest skrajnie złożony i potrzeba wielu eksperymentów, by wyjaśnić wszystkie zmienne. Mogą także istnieć inne różnice niż świadomość w tym, jak przetwarzamy informację 33 ms kontra 400 ms. Badacze przedstawili jednak sposób testowania swojej hipotezy.


Nie uważam, że odpowiada to na pytanie, dlaczego jesteśmy świadomi. Być może wszystkie czynniki, które zarysowałem powyżej, są ważne, a może istnieją jeszcze inne. Dostarcza to jednak wstępnego poparcia dla koncepcji, że istnieją potencjalne korzyści świadomości wobec nieświadomego przetwarzania informacji, przynajmniej w pewnych sytuacjach.


Należy wyjaśnić, że nasze mózgi zajmują się równocześnie świadomym i podświadomym przetwarzaniem informacji i jedno i drugie wpływa na nasze zachowanie. Oba są ważne i z obu wynikają różne korzyści i minusy. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat dowiedzieliśmy się więcej o tym jak rozległe i ważne jest przetwarzanie podświadome. Te dwa rodzaje przetwarzania informacji działają wspólnie, by stworzyć końcowy rezultat ludzkiej myśli i zachowania.


Interesujące także jest rozważanie paraleli w technologii inteligencji sztucznej. Odkrywamy, jak potężny potrafi być system AI bez świadomości. W rzeczywistości wydaje się, że systemy AI będą w stanie zrobić znacznie więcej niż sobie to wcześniej wyobrażaliśmy, w ogóle bez posiadanie warstwy świadomości. Będzie ciekawe zobaczenie, na jakie granice natkniemy się i czy kiedykolwiek będzie niezbędne dodanie warstwy świadomości w celu osiągnięcia pewnych funkcji.


Musimy jednak być także świadomi, że komputery różnią się od mózgów. Mózgi wyewoluowały i musiały pracować z tym, co już istniało. Być może świadomość była dostępnym rozwiązaniem do potrzeb złożonej adaptacji i uczenia się. Może to jednak nie być jedyne rozwiązanie. Możemy projektować komputery „z góry do dołu” bez ograniczeń. Są także zadania, które krzem wykonuje lepiej niż biologia i możemy wywierać na niego naciski w sposoby niedostępne mózgom organicznym.


Podejrzewam, że wiele będzie zależeć od tego, co chcemy, by robiły systemy AI. Wydaje się jednak obecnie, że będą w stanie robić to, co chcemy, jak prowadzenie samochodu bez potrzeby świadomości.


Why Are We Conscious?

10 lipca 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Korelacja to nie przyczynowość Art 2017-07-26


Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk