Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 13:46

« Poprzedni Następny »


Cud? Ryba-piła urodzona z dziewiczej matki


Jerry A. Coyne 2015-06-23


Od pewnego czasu wiadomo, że wiele gatunków, włącznie z kilkoma kręgowcami, może rozmnażać się bezpłciowo. Oczywiście jednak, żeby to zobaczyć, trzeba trzymać zwierzęta w laboratorium i zobaczyć, czy mają potomstwo bez uprzedniego kojarzenia się. Ale nowy artykuł w “Current Biology”  Andrew Fieldsa i in. (odnośnik poniżej, link tylko do streszczenia) jest pierwszym doniesieniem o kręgowcach, które zrobiły to w stanie dzikim.

Najpierw krótka uwaga. Biolodzy nie rozumieją właściwie, dlaczego zwierzęta w ogóle mają seks, bo w większości warunków osobnik zostawiłby więcej genów, rozmnażając się partenogenetycznie(bez seksu), niż przez rozmnażanie płciowe. Jeśli wypączkowujesz organizm diploidalny (taki, który ma wszystkie pary twoich chromosomów) zamiast tworzyć jajeczko lub plemnik (mające tylko połowę twoich chromosomów) do zlania się z inną gametą, pozostawiasz potomstwo, które ma wszystkie twoje geny. To samo, kiedy produkujesz potomstwo z niezapłodnionego jajeczka, które ma wszystkie twoje chromosomy, zamiast tylko połowę.


Jeśli jednak masz seks, rozcieńczasz swój genetyczny wkład o połowę: potomstwo ma połowę genów od ciebie i połowę od twojego partnera.


Tak więc, każdy gen, który skłania cię do partenogenezy, pozostawi znacznie więcej swoich kopii niż taki, który skłania cię do rozmnażania płciowego. W rzeczywistości pozostawiłby dwukrotnie więcej kopii i zalałby populację. Populacja składałaby się tylko z osobników rozmnażających się bezpłciowo. Ten genetyczny deficyt nazywa się „dwukrotnym kosztem seksu”.


Ponieważ jednak olbrzymia większość gatunków, które nie są mikrobami, rozmnaża się płciowo, to dlaczego to robią? Musi istnieć olbrzymia korzyść (przynajmniej dwukrotna w stosunku do partenogenezy), by wyjaśnić powszechność rozmnażania płciowego.


Istnieje kilka hipotez, a niektóre z nich mają poparcie empiryczne; na przykład, koncepcja, że rozmnażanie płciowe, dzięki mieszaniu genów dwóch osobników, daje elastyczność genetyczną, by przeciwdziałać ewolucji innych organizmów, takich jak pasożyty, które nieustannie adaptują się do pasożytowania. Korzyść z tego musi być jednak, jak powiedziałem, ogromna, żeby przeciwważyć podwójny koszt rozmnażania płciowego. Inne wyjaśnienie mówi, że po prostu gatunek przodków przezwyciężył ten problem, a kiedy raz zaczynasz rozmnażać się płciowo, bardzo jest trudno powrócić do partenogenezy pod względem fizjologicznym i rozwojowym. (Na przykład ludzie w żaden wyobrażalny sposób nie mogą rozmnażać się bezpłciowo – oczywiście poza jedną mityczną kobietą!)


Jedno zastrzeżenie: jeśli produkujesz haploidalne potomstwo, które ma tylko połowę twoich genów (odpowiednik niezapłodnionego jajeczka), to nie zyskujesz reprodukcyjnych korzyści (według tego, co wiem). Takie potomstwo jest genetycznie takie samo – pod względem potencjału genetycznego – jak potomstwo przy rozmnażaniu płciowym, ponieważ każdy potomek ma tylko połowę twojego genomu.


Nie sądzę, by ludzie zdawali sobie sprawę z tego, że rozmnażanie płciowe jest właściwie zagadką ewolucyjną – jedną z największych zagadek, jakie mamy. Wiemy jednak, że pewne organizmy, które normalnie rozmnażają się płciowo, mogą w pewnych warunkach przejść na partenogenezę. Artykuł Fielda i in. podaje streszczenie danych:

Partenogeneza fakultatywna – zdolność rozmnażających się płciowo gatunków do sporadycznego wyprodukowania potomka bezpłciowo – znana jest u szerokiego wachlarza kręgowców w niewoli, które normalnie rozmnażają się płciowo, włącznie z ptakami, gadami i rekinami. Mimo tego nigdy nie zaobserwowano partenogenezy u żadnego z tych taksonów w stanie dzikim, chociaż niedawno odkryto dwa wolno żyjące węże, z których każdy miał jednego partenogenetycznego potomka – jednego mokasyna miedzianogłowca (Agkistrodon contortrix) i jednego mokasyna błotnego (Agkistrodon piscivorus).

Łatwo zobaczyć, że jeśli potrafisz przejść od rozmnażania płciowego do bezpłciowego, mądrze byłoby to zrobić, kiedy gęstość populacji jest niska i możesz mieć kłopoty ze znalezieniem partnera. W ten sposób pozostawisz jednak jakieś geny. Jeśli jednak potrafisz to robić, to po co w ogóle zawracać sobie głowę seksem? Musi istnieć jakaś korzyść rozmnażania płciowego, której nie znamy.


Wróćmy jednak do artykułu. Autorzy badali bardzo rzadką rybę piłę drobnozębną (Pristin pectinata), subtropikalną rybę Atlantyku i Morze Śródziemnego, która jest krytycznie zagrożona wyginięciem. Tutaj jest ta ryba z Wikipedii z Georgia Aquarium:



Są duże, czasami dochodzą do 7 metrów długości. Na diabła im jednak ta piła (rostrum)? Według Wikipedii służy ona jako narzędzie do wykrywania i manewrowania zdobyczą, jak również do obrony przed atakiem:  

Niedawne badania pokazały jednak, że piła drobnozębna używa swojego rostrum zarówno do wyczuwania, jak manewrowania zdobyczą.  


Piła piły drobnozębnej składa się z tysięcy narządów czuciowych, które pozwalają rybom na wykrycie i monitorowanie ruchów innych organizmów przez mierzenie wydzielanego przez nie pola elektrycznego. Te narządy czuciowe, zwane także ampułkami Lorenziniego, są upakowane najgęściej na grzbietowej części piły. Pozwala to rybie tworzyć trójwymiarowy obszar ponad sobą, nawet w wodach o niskiej widzialności. Dostarcza to wsparcia zachowaniom żyjącym przy dnie pił drobnozębnym. Używając swoich pił jako wysuniętego narzędzia, piły drobnozębne mogą „oglądać” całe swoje otoczenie przez zachowywanie pozycji nisko przy dnie morskim.  


Piła drobnozębna odsłania żyjące w piasku skorupiaki i mięczaki, dwa typowe rodzaje zdobyczy, używając swojej wyjątkowej struktury anatomicznej jako narzędzia do kopania i grzebania w piasku lub błocie.

Dlaczego są one zagrożone, skoro nikt ich nie je? Wikipedia informuje: „Piły drobnozębne są niezmiernie wrażliwe na nadmierne połowy ze względu na ich skłonność do zaplątywania się w sieci, ograniczone siedliska i niskie tempo wzrostu populacji”.


Choć obserwowano je, jak rozmnażały się płciowo w akwariach, autorzy odkryli badając dzikie piły drobnozębne, że mogą także rozmnażać się przez partenogenezę. Mogą to robić na dwa sposoby genetyczne: wydając haploidalnego potomka (prawdopodobnie niezapłodnione jajeczko, które rozwija się w dorosłego osobnika) i diploidalnego potomka (co może być wynikiem zlania się dwóch z czterech wytworów mejozy, dając diploidalne jajeczko, które także dorasta do dorosłości).


W jaki sposób odkryli to? Nie przez obserwację, ponieważ mieli do czynienia z dzikimi osobnikami, ale dzięki genetyce. Schwytali 190 ryb na wybrzeżach Florydy i uwolnili je po pobraniu próbek krwi lub tkanki.


Badali 40 zmiennych genów (genów V) i sprawdzali, czy każdy osobnik miał dwie kopie (tj. dwa różne „allele” lub postaci genu w tym miejscu) czy tylko jedną. W populacji rozmnażającej się płciowo bez chowu wsobnego, jednostki często mają różne postaci genów w pewnych loci („heterozygotyczne”), a niektóre tę samą postać genu („homozygotyczne”). Na przykład te, które mają grupę krwi AB mają dwa różne allele na locus grupy krwi Landsteinera, podczas gdy te, które mają grupę krwi 0, mają dwa podobne allele.


Podobieństwo genów w każdym osobniku wyrażono przez miarę IR (“internal relatedness” – wewnętrznego spokrewnienia), która byłaby bliska zeru, jeśli rodzice tego osobnika są genetycznie niespokrewnieni (u potomstwa będzie mnóstwo heterozygotyczności), ale bliska 1, jeśli osobnik jest albo haploidalny (ma tylko jedną kopię każdego genu, więc heterozygotyczność jest zerowa) lub jeśli rodzice są bardzo blisko spokrewnieni, jak zdarzy się po wielu pokoleniach intensywnego chowu wsobnego, co jest bardzo mało prawdopodobne u tej ryby.


Oto co odkryli z histogramem wartości IR poniżej zdjęcia ryby:



Proszę zauważyć, że wykres jest bimodalny: olbrzymia większość wartości IR jest niska, ale siedem osobników (w ramkach po prawej stronie) ma bardzo wysokie wartości IR. Dwa z nich nie wykazały żadnej zmienności genetycznej, pozostałych pięć miały zmienność tylko w jednym lub dwóch genach, jakie badano. Wszystkie te osobniki o wysokiej wartości IR były samicami, jak oczekuje się przy partenogenezie (nie wiem, jak determinowana jest płeć u tej ryby, ale jeśli jest jak inne systemy XY, ryby musiałyby być samicami, bo byłyby albo XX, albo X0, ponieważ partenogenetyczny rodzic, samica, nie miała chromosomu Y.)


Autorzy wnioskują, że dwie ryby całkowicie bez zmienności są haploidalnym wynikiem partenogenezy, co byłoby pierwszym znakiem (patrz powyżej) kręgowca rozmnażającego się w stanie dzikim bez seksu. (Jest kilka ryb, które rozmnażają się przez partenogenezę, ale wymagają zapłodnienia od samca, chociaż plemniki mają funkcję czysto rozwojową i jego chromosomy nie wchodzą do potomstwa.)


A co z tymi pięcioma rybami, które były homozygotyczne pod względem niemal wszystkich swoich genów, ale zmienne w jednym lub dwóch? Autorzy stawiają hipotezę, że jest to partenogeneza automiktyczna: matka miała pewne geny heterozygotyczne i kiedy wyprodukowała jajeczka (co normalnie obejmuje wytworzenie czterech haploidalnych prekursorów jaj, dwa z nich zlały się, by wytworzyć haploidalne jajeczko. Te dwa, które zlały się, były niemal identyczne, ponieważ były złączonym produktem prostego podziału komórkowego jednej komórki haploidalnej, ale mogła tam nastąpić rzadka „rekombinacja” z nieidentycznym ciałkiem biegunowym przed tym zlaniem się.


Tak więc ten kręgowiec czasami rozmnaża się bezpłciowo. Oczywiście, byłoby to adaptacyjne u gatunków nisko zagęszczonych, jak ten, bo lepiej jest pozostawić jakieś geny niż żadne.


Czy autorzy mają rację zakładając, że odkryli rozmnażanie bezpłciowe po prostu oglądając geny potomstwa? Biorąc pod uwagę bimodalność powyższego wykresu i żadnych oznak chowu wsobnego w tym gatunku (w takim wypadku wszystkie osobniki miałyby wysoką wartość IR) sądzę, że mają rację. Otwiera to możliwość - jeśli bada się wiele zmiennych genów – zobaczenia, jak często rozmnażanie bezpłciowe zdarza się w naturze i czy, jak się oczekuje, zdarza się częściej w populacjach o niskim zagęszczeniu.


Pragnąłbym, by autorzy zrobili jedną rzecz, która jest trudna i prawdopodobnie niemożliwa w tym gatunku, a jest to analiza chromosomowa komórek. Te przypuszczalnie haploidalne osobniki miałyby tylko połowę normalnej liczby chromosomów, podczas gdy diploidalne miałyby normalną liczbę chromosomów. To uczyniłoby ich tezę niepodważalną, ale i tak uważam, że ich wnioski są solidne.


Jedynym pozostającym pytaniem dla tej grupy jest, czy Maria mogła rozmnożyć się w tej sposób – nie sądzę, by jakiś szalony religiant użył tego jako przykładu wyjaśnienia, jak dziewica może mieć potomka. Problemem, oczywiście, pozostaje to, że gdyby Maria rozmnożyła się w ten sposób, Jezus musiałby albo być płci żeńskiej, albo haploidalnym osobnikiem z chromosomami XO, co daje niską kobietę z dysgenezją gonad (co powoduje sterylność) i z płetwiastością szyi. (W tym wypadku litera „H” w Jesus H. Christ mogłaby oznaczać “haploid”). Ponieważ Nowy Testament nie wspomina o żadnej takiej deformacji, historia Jezusa jest mitem.  

_______

Fields, A. T. et al. 2015. Facultative parthenogenesis in a critically endangered wild vertebrate. Current Biology 25:R446-447.


A miracle sawfish born of a virgin mother

Why Evolution Is True, 4 czerwca 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk