Mięśnie piersiowe mniejsze zwane też głębokimi czy – bardziej anatomicznie – nadkruczymi (to od kości kruczej, która u ssaków uległa niemal całkowitej redukcji) leżą sobie w kurzej klatce piersiowej ograniczone mostkiem i mięśniami piersiowymi powierzchownymi (tymi dużymi najbardziej kojarzonymi z kurzą piersią), otoczone przez nieelastyczne powięzie. Główną funkcją “naszych” mięśni jest poruszanie skrzydłami, konkretniej – unoszenie ich i supinacja (czyli odwracanie). Powiększony mięsień piersiowy mniejszy z racji swego położenia nie jest w stanie swobodnie do końca się się rozkurczać w czasie ruchu ptaka, zwłaszcza ruchu intensywnego (przy gwałtownych ruchach skrzydeł mięśnie piersiowe mniejsze zwiększają objętość nawet o 25%), a poszerzając się w ograniczonej przestrzeni uciska zaopatrujące go w krew naczynia, co doprowadza do ogniskowego niedokrwienia i niedotlenienia, to zaś z kolei może doprowadzić do zmian martwiczych niedotlenionego mięśnia – wygłodzone i podduszone komórki mięśniowe zaczynają obumierać. Na początku zachodzące w mięśniu procesy manifestują się obrzękiem, wybroczynami i zaczerwienieniem, z czasem zmieniony obszar przybiera bladoróżowy odcień, który docelowo przechodzi w zieleń, a sam mięsień staje się jak gdyby obkurczony i włóknisty w strukturze. Skąd ten apetyczny zielonkawy kolorek? O taki właśnie efekt barwny obwinia się zazwyczaj pochodne mioglobiny, zawartego w mięśniach białka zdolnego dzięki żelazu wiązać tlen – choleoglobinę i sulfomioglobinę – powstające w warunkach beztlenowych.
Jak rzecz wygląda pod mikroskopem? Na początku mało specyficznie – obrzęk i przekrwienie, odczyn zapalny. Z czasem dochodzą cechy martwicy, z rozpadem włókien mięśniowych, docelowo zaś dochodzi do tego włóknie.
Czy podobne zmiany mogą wystąpić w innych mięśniach ptactwa hodowlanego? Tak. Rzadziej, ale jednak. W pewnym odsetku przypadków obszary martwicy tego typu obserwowane są również w mięśniu piersiowym powierzchownym.
Pozostaje kwestia aspektów etycznych całej sytuacji. Nie mamy danych klinicznych dotyczących chorujących kurcząt, bo też i – jak wspominałam – to problem rozpoznawany zazwyczaj pośmiertnie. Z literatury wiemy, że potencjalnie można by go wyłapać na wcześniejszym etapie, w końcu uszkodzenie mięśni wiąże się chociażby ze wzrostem poziomu kinazy kreatyninowej (enzymu, którego inne formy, typowe dla mięśnia sercowego, wykrywamy przy zawale serca, też w końcu martwicy niedokrwiennej w obrębie mięśnia przecież) oraz że zmiany świadczące o rozwoju choroby są potencjalnie wykrywalne w USG, jednak ani nie ma zwyczaju przeprowadzania podobnych badań w całej przeznaczonej na ubój populacji (prawdopodobnie nie miałoby to żadnego sensu ekonomicznego), ani właściwie nie bardzo wiadomo co można by w razie wykrycia zmian zrobić – nie leczyć przecież, skoro mowa o hodowli zwierząt w założeniu niedrogich, o przeznaczeniu spożywczym, a ewentualny zabieg chirurgiczny to zawsze kwestia dodatkowych nakładów. Można w każdym razie podejrzewać, że choroba zielonych mięśni jest dla dotkniętych kurcząt czy innego ptactwa bolesna – literatura nie podaje danych o symptomach, nie dziwota to w końcu przy braku diagnostyki, jednak zmiany martwicze często wiążą się z dolegliwościami bólowymi (jeśli obserwujące patologów osoby z wykształceniem weterynaryjnym mogą te podejrzenia zweryfikować, chętnie przyjmę uwagi). Ot, kolejny aspekt intensywnej hodowli.
(Przypominam też, że patologów możecie śledzić również na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)
Literatura:
Wady mięsa i miopatie pojawiające się u kurcząt brojlerów: implikacje dla współczesnego przemysłu drobiarskiego. G Maiorano; Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego 2017;13(3):43-51
Dylematy ograniczania miopatii mięśni piersiowych typu DPM u kurcząt brojlerów. J Kijowski, E Kupińska; ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość 2013;6(91):32-44
Paradigm of deep pectoral myopathy in broiler chickens. J Kijowski, E Kupińska, J Stangierski, J Tomaszewska-Gras, T Szablewski; World’s Poultry Science Journal 2014;70(1):125-138
Deep Pectoral Myopathy in Broiler Chickens. J Kijowski, M Konstanczak; Bulletin of the Veterinary Institute in Pulawy 2009;53:487-491
The Incidence of Muscle Abnormalities in Broiler Breast Meat – A Review. X Huang, DU Ahn; Korean journal for food science of animal resources 2018;38(5):835–850
Deep Pectoral Myopathy: A Penalty of Successful Selection for Muscle Growth. Poultry Science,1985;64(8):1591-5
The occurrence of deep pectoral myopathy in roaster chickens. M Bianchi, M Petracci, A Franchini, C Cavani; Poultry Science 2006;85(10):1843-6
Deep pectoral myopathy: prevalence in 7 weeks old broiler chickens in Bulgaria. I Dinev, D Kanakov; Revue de médecine vétérinaire 2011;162(6):279-283
Study of green muscle disease in some condemned broiler chicken from Iran. M Pajohi-Alamoti, S Khaledian, M Mohammadi; Comparative Clinical Pathology 2016;25(6):1193-96
The genetic basis of pectoralis major myopathies in modern broiler chicken lines. RA Bailey, KA Watson, SF Bilgili, S Avendano; Poultry Science 2015;94(12):2870-79
The effect of deep pectoral myopathy on the properties of broiler chicken muscles characterised by selected instrumental techniques. European Food Research and Technology 2019;245(2):459-467
Pathological Examination of Deep Pectoral Myopathy in House Reared Broilers. O Ozmen; Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi 2017;23(5):831-834
Chief editor: | Hili |
Webmaster:: | Andrzej Koraszewski |
Collaborators: | Jacek Chudziński, Hili, Małgorzata Koraszewska, Andrzej Koraszewski, Henryk Rubinstein |